دانلود گزارش کارآموزی در نمایندگی مجاز ایران خودرو

آشنایی کلی با مکان کارآموزی

1- تاریخچه سازمان :

تکنولوژی درجهان امروزاز ویژگی خاصی برخوردار است و اگر به بخت واقبال معتقد باشیم می توانیم بگوییم تکنولوژی از واژه هائیست که با اقبال خوبی مواجه است .

چرا که دارندگان آن به آسانی میتوانند بر طالبین آن حکومت کنند. امروز نه تنها احتیاج به اقدامی جدی برای استثمار ندارند بلکه کشورهای جهان سوم خود به استقبال استثمار میروند . چون درخواست تکنولوژی بدون توجه به مسائل دانش فنی آن چیزی جزئ اسارت و استثمار نخواهد بود . متاسفانه کشور ما این اسارت را تجزیه کرده است چرا که پیش از دویس میلیارد در سی سال گذشته برای صنعت سرمایه گذاری کرده اما تقریباً از صنعت چیز قابل توجهی نداریم در حالیکه کشورهای دیگر با سرمایه گذاری خیلی کمتراز این به صورت یک کشورصنعتی درآمده اند.

در میان صناع مختلف صنعت خودرو دارای اهمیت بیشتری است زیرا ان را معمولاً مادر صنایع دیگر می نامند . دلیل عمده اهمیت این صنعت عبارتند از : کاربرد وسیع ، پچیدگی، گستردگی قطعات مورد نیاز و در نتیجه وسیع بودن کارخانجات مرتبط با این صنعت، ارزش افزوده در صنعت خودرو است .نگاهی گذرا به وضعیت این صنعت در کشورهای پیشرفته صنعتی ما را با اهمیت این صنعت بیشترآشنا می سازد . از کلیه اتومبیلهای تولید شده در جهان در سال 2000 میلادی 85 % آن در سه بخش عمده صنعتی جهان تولید شده است . از این رقم حدود 28% مربوط به کشورهای اروپایی ، 29 % مربوط به آمریکا و 28 % مربوط به ژاپن است . ژاپن در فاصله سالهای 76 تا 85 میلادی 52% و از سال 85 تا 2000 حدود 200% رشد در تولید داشته است و این رقم افزایش برای تولید آن هم در حد تولیدات ژاپن بسیارزیاد است . در نتیجه تعیین سیاست در مورد این صنعت از تصمیم گیری های مهمی است که مسئولان نظام باید بدان به صورت عمیق توجه کنند چرا که مسئولان نظام باید بدان به صورت عمیق توجه کنند چرا که این موضوع نقش مهمی در استقلال یا به عکس وابستگی دارد . میان خودروها نیز خودروی سواری بعلت مصرف فوق العاده آن نسبت به خودروهای دیگر نقش مهمتری را ایفا می کند در این جا تاریخچه خودروی سبک در ایران را  بررسی  و هم چنین تاریخچه کارخانه ایران خودرو.

اولین اتومبیل در سال 1280 هجری شمسی برای استفاده مظفرالدین شاه واردایران شد  این اتومبیل جنبه تشریفاتی داشت و در خیابانهای نامناسب آن زمان گاه گاه تردد  می نمود . اما بیشتر مواقع به دلیل اشکالات فنی (وگاهی به دلیل عدم پرداخت حقوق راننده آن) در گوشهای از قصر شاه متوقف بود . در حدود بیست سال بعد ورود اتومبیل برای مصارف شخصی توسط اعیان و اشراف آغاز شد و به تدریج نیز تعدادی برای مصارف عمومی وارد گردید به طوریکه بر اساس آمار موجود در سال1307 هزار و پانصد دستگاه خودرو شخصی و هزار دستگاه نیز کرایه وجود داشت . در سال 1321 حدود 130 دستگاه اتومبیل سواری به طور یکجا وارد شد . ورود اتومبیل هر سال افزایش یافت تا سال 1326 حدود 3000 دستگاه در سال وارد کشور شد . در سال 1324 حدود 10000 دستگاه اتومبیل وارد ایران شد . در طی این سالها تنها کار تولیدی که در زمینه خودرو در ایران انجام می شد تولید اطاقهای چوبی آن هم بیشتر برای قسمت بار کامیون ها بود . در سال 1366 اولین کارخانه مونتاژخودرو جهت مونتاژ جیپ دو دیفرانسیل توسط شرکت سهامی جیپ ایران بادریافت شش میلیون ریال وام از وزارت اقتصاد افتتاح شد . در سال 1340 شرکت فیات ایتالیا اقدام به سرمایه گذاری در ایران جهت مونتاژ اتومبیل فیات 1100 نمود اما پنچ سال بعد از تولید آن متوقف شد . در سال 1341 انعقاد قرار دادی با شرکت تالبوت جهت تولید اتومبیل در ایران مورد بررسی قرار گرفت . از جمله مدلهای تالبوت می توان به مدل Hanter اشاره کرد که برای کشورهای آسیایی در نظر گرفته شده بود که امتیاز آن به ایران واگذار گردید که نامش همنام تیر افسانه ای آرش کمانگیر پیکان نامیده شد .در سال 1343 وزارت اقتصاد با اتخاد سیاستی جدید از صدور مجوز مونتاژ جلوگیری می کند و انعقاد قرار داد تالبوت را منوط به تولید قطعات بدنه و شاسی و پرس آنها در ایران می کند . متاسفانه عدم پیگیری این سیاست در سال 1346 خط مونتاژ اتومبیل های آریا و شاهین تحت امتیاز شرکت آمریکن موتورز ،در کارخانه جیپ آغاز به کار می کند . در همین سال خطوط مونتاژ ژیان نیز تحت امتیاز سیتروئن فرانسه ، د رکارخانه سایپا به راه انداخته می شود . سال 1348 در تاریخ صنعت خودرو ایران باید سال وانت نامید . در این سال خط مونتاژ وانت پیکان در شرکت ایران خودرو وانت مزدا در شرکت مزدا وانت در شرکت ایران کاوه آغاز بکار نمودند . مونتاژ وانت در شرکت ایان کاوه از سال1356 متوقف شد . در طی همین سالها شرکت جیپ 45 در صد از سهام خود را به شرکت جنرال موتورز آمریکا فروخت به دنبال آن در سال 1352 خط مونتاژ آریا و شاهین تعطیل نمود و خط مونتاژ شورلت مدل های 2500 و 2800 را راه اندازی نمود. در همین سال مونتاژ اتومبیل رنو 5 نیز در شرکت سایپا آغاز شد . در سال1354 شکت ایران خودرو خط تولید خود را با ساخت سالن رنگ وکارگاه پرس توسعه داد . به این ترتیب در صد ساخت داخل اتومبیل پیکان افزایش یافت . در سال 1355 شرکت جیپ خط مونتاژ شورلت را به خط مونتاژ اتومبیلهای شورلت نوا، بیوک وکادیلاک تبدیل نمود . آخرین بخش قطعات ان اتومبیل ها در سال1364 وارد شد .و از آن پس تولید این اتومبیل ها در سال1364 وارد شد و از آن پس تولید این اتومبیل ها نیز متوقف شد .

حال با نگاهی به گذشته مشاهده می شود که بجز پیکان که از ابتدا با قصد تولید و ساخت در داخل و با این سیاست اقدام به ساخت آن شده است از تولید بقیه اتومبیل های ذکر شده خبری نیست . سیاست اعمال شده در موتور پیکان باعث شده بود که حتی پیش از انقلاب نیز تولید پیکان به رقم بالایی از خود کفائی دست یابد .

و به همین صورت تنها محصولات تولیدی کارخانه ایران خودرو و  اواخردهه 60 و اوایل دهه 70 تولید پیکان وپیکان وانت بود . البته پیکان در ابتدا دارای یک مدل ساده بود . ولی بعد ها در قالب سه مدل پیکان دولوکوس (با چراغهای پهن تر در جلو وعقب  نسبت به دیگر مدلها و جلو داشبورد و تجهیزات مناسبتر) پیکان کار لوکس (ساده) و پیکان جوانان (با دو کاربراتور روبروی سیلندر ) تولید و به بازار عرضه شد ولی از اواخر دهه 60 تا هم اکنون فقط مدل دو لوکس توسط ایران خودرو تولید      می شود .

همچنین از اوایل دهه 70 به بعد ابتدا خط مونتاژ و سپس تولید اتومبیل های پژو 405 در انواع GL,GLX تحت امتیاز شرکت پژو فرانسه در ایران خودرو آغاز شد .

در چند سال شرکت ایران خودرو مبادرت به تولید اتومبیلهای پژو پرشیا (پارس) پژو RD 1600 و پژو 206  وخودرو ملی سمند نموده است .

همچنین شرکت ایران خودرو با توجه به تولید خو.دروهای جدید در چند سال اخیر و با بکار گیری و راه اندازی نمایندگی های مجاز و تعمیر و فروش محصولات و همچنین عاملین مجاز سرویس دهی خدمات بعد از فروش و تاسیس شرکتهای ایساکو به منظور تولید قطعات یدکی و لوازم جانبی اتومبیلهای تولیدی خودرو و شرکت امداد خوردو ایران پایگاههای ثابت و سیار در سراسر کشور جهت سرویس دهی وکمک .و تعمیرات به خریداران محصولات ایران خودرو و شرکتهای مرتبط دیگر با این کارخانه دامنه فعالیتهای خود را گسترش داده است . و خود را به عنوان مهمترین قطب صنعتی تولید خودرو در کشورو خاورمیانه معرفی نموده است

به طور مثال در جدول زیر آماری از محصولات تولیدی ایران خودرو را در سال 1380 ارائه می کنیم .

محصول

پیکان

پیکان وانت

پژو405

پژو RD

پژو استیشن

پژو پارس

پژو 206

سمند

جمع کل دستگاه

تولید در سال1380

128475

20174

23269

29501

117

7841

14511

1345

225233

2- نمودار سازمانی و تشکیلات :

نمایندگی مجاز شماره1036 ایران خودرو واقع در خیابان رودکی انتهای خیابان جمهوری، از لحاظ ساختمانی دارای دو قسمت می باشد .

1- فروشگاه و نمایشگاه                  2- تعمیرگاه

در قسمت فروشگاه و نمایشگاه طبقه همکف مختص جای پارکینگ و محوطه نمایشگاهی می باشد و در طبقه اول و دوم مربوط به اتاقهای کامپیوتر و کارهای اداری و اتاق رئیس نمایندگی می باشد . رئیس کل نمایندگی آقای قادری می باشند که مسئولیت نظارت بر قسمتهای کارگاه و همچنین فروشگاه و امور خرید و فروش و سفارشات و کارهای اداری می باشند .مهندس و سرپرست کارگاه آقای خسرو کیان می باشند .

قسمت کارگاهی شامل کارگاههای آهنگری و صافکاری – باطریسازی و برق خودرو – سراجی (تودوزی) نقاشی و مکانیکی می باشد.

3- نوع محصولات تولیدی یا خدماتی و فرایند تولید و خدمات:

خدمات این نمایندگی شامل پیش فروش و یا فروش محصولات ایران خودرو و تعمیر و سرویس دهی و خدمات پس از فروش این محصولات می باشد که به این منظور شامل دو قسمت نمایشگاه و فروشگاه و قسمت تعمیرگاه می باشد .

در رابطه با مراحل عملیات انجام امور تعمیراتی به این صورت است که ابتدا اتومبیل مراجعه کننده در قسمت پذیرش کارت ورودی دریافت کرده و بسته به نوع نقص به کارگاه مراجعه می کند و سپس مسئول قسمت با تشخیص اینکه مشکل و نقص چیست به تعمیر آن اقدام می کند وقبل از انجام کار یا در اواسط مراحل تعمیر اگر لازم باشد با اتومبیل مسافتی را طی  می کند تا راحت تر نقص را پیدا کرده و بر طرف کند . سپس بعد از اینکه نقص و عیب اتومبیل بر طرف شد مسئول کارگاه مربوطه قطعات تعویضی و اجرت کار و سایر اطلاعات را در کارت ورودی نوشته و مشتری آن را به قسمت صندوق ارائه می کند و با تسویه حساب کار به پایان می رسد .

ب ) ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته عملی کارآموز :

موقعیت رشته کار آموز در واحد صنعتی :

با توجه به رشته تحصیلی ام (مکانیک – خوردو)  ارتباط مستقیمی بین رشته من و فرایند خدماتی این نمایندگی وجود داشت و در واقع کاربردی ترین رشته تخصص درنمایندگی به حساب می آید.

بررسی و شرح وظایف کارآموز در واحد صنعتی :

من در این نمایندگی در قسمت تعمیر گاهی و در کارگاه مکانیکی واحد کارآموزی خود را گذراندم .

با توجه به نوع نقص و مشکل اتومبیل ارجاع داده شده به تعمیرگاه وظایف با نظر سر مکانیک و کارشناس فنی تعمیرگاه شکل  می گرفت . به طور مثال در زمان باز کردن موتور یک اتومبیل پژو 206 جهت تنظیم موتور وظایف من شامل کمک در باز کردن موتور و جدا کردن قطعات جانبی و همچنین تمیز کاری و روغنکاری بعضی از قطعات و کمک در بستن و سوار کردن موتور بود .

برنامه های آینده ایران خودرو :

برنامه های آینده کارخانه ایران خودرو توقف تولید پیکان و بالابردن تعداد محصولات تولیدی دیگرش می باشد . و همچنین طراحی و ساخت خودروهای دیگر و راه اندازی خط مونتاژ چند اتومبیل خارجی که هنوز به طور کامل قطعی نشده است . و نمایندگی ها نیز بالا بردن سطح کیفیت خدمات ارائه شده شده به مشتریان و استفاده از نیروهای با دانش و مجرب در پرسنل خدکاتی از برنامه های آینده ایران خودرو         می باشد .

ج – آزمون آموخته ها و نتایج و پیشنهادات :

من با گذراندن واحد کاراموزی در این نمایندگی توانستم تا حدودی مباحث تئوری را که در رابطه با اتومبیل در دانشگاه خوانده بودم عملاً ببینم و کار کنم و همچنین از تجربیات افرادی هم که بیشتردر زمینه عملی نسبت به تئوری تبحرداشتند استفاده کنم تا بتوانم در هر دو بعد تئوری و عملی مهارت پیدا کنم . پیشنهاد من این است که در نمایندگی ها به کارآموزان اختیار بیشتری بدهند و به آنها اعتماد کنند و دامنده فعالیت آنها را گسترش دهند .

  عیب یابی

1 کاهش کشش موتور

در هر موقع که احساس شود ،سرعت و شتاب اتومبیل در جاده های مسطح کم شده یا در جاده هائی با سراشیبی تند وکوهستانی که کشش آن ضعیف و احتیاج به تعویض دنده پائین داشته باشد ( بفرض اینکه جعبه دنده کاملا سالم بوده و ترمز ها بحالت آزاد وسایر قسمت های موتور نیز در حالت تنظیم باشد ) ، معلوم میشود که قدرت کشش موتور کم شده و علت آن سائیده شدن سیلندر ها وپیستون ها و رینگ های پیستون بوده و یا اینکه عیب از مکانیزم سوپاپ ها می باشد

2 افزایش مصرف روغن موتور

اگر موتور اتومبیل برای مدت طولانی روغن کم کند .در صورتیکه از قسمت های مختلف آن از قبیل واشر ها ،کاسه نمد ها ، پیچ های تخلیه روغن کارتر ، لوله های اتصال روغن ، اطراف فیلتر ، محفظه کلاچ ( هوزینگ کلاچ ) نشست روغن مشاهده نشود . دلیل روغن سوزی موتور بوده و باین معنی که روغن دیواره سیلندر ها ،از اطراف رینگ های پیستون و سیلندر گذشته و به قسمت بالای سیلندر یا محفظه احتراق میرسد (در اثر سائیده شدن پیستون ها ، رینگ ها سیلندر ها و زیاد شدن فاصله دهانه رینگ ها). این روغن در محفظه احتراق سوخته و از اگزوز اتومبیل خارج میشود . واضح است که از چنین موتوری همیشه دود غلیظ از اگزوز آن خارج خواهد شد .

یکی دیگر از علل کم شدن روغن موتور و روغن سوزی ، ورود روغن از فاصله بین ساقه سوپاپ وگاید سوپاپ ( گیت ) به اطاقک احتراق می باشد . معمولا بوسیله کلاهک های لاستیکی فنر دار که بر روی ساقه سوپاپ قرار می گیرد و یا اورینگ های داخل گاید سوپاپ  ( گیت ) ، به اطاقک احتراق می باشد . معمولاً بوسیله کلاهک های لاستیکی فنردار که برروی ساقه سوپاپ قرار میگیرد و یا اورینگ های داخل محفظه احتراق میرسد . این روغن پس از سوختن در سطح سوپاپ و ساقه سوپاپ بصورت دوده باقی می ماند .

بطور کلی طرز تشخیص روغن سوزی موتور بدین شرح است که موتور را روشن کرده ومدتی دردورآرام کار می کند  ، در این حالت با فشاردادن پدال گاز ، دوده های آغشته به روغن از اگزوز آن خارج میشود ، که با گرفتن دست جلو اگزوز بوی روغن سوخته ، استشمام میگردد .

توجه : موتور های تازه تعمیر که هنوز رینگ ها و سوپاپ های آن آب بندی نشده است از اگزوز آن دود آغشته به روغن خارج میشود که بتدریج کم شده و از بین میرود .

ضمناَ برای تشخیص روغن سوزی موتور ها ،میتوان درب محل ریختن روغن را برداشته و در صورت مشاهده کمپرس و یا استشمام بوی روغن سوخته ،روغن سوزی موتور را فهمید .

3 کم شدن کمپرس سیلندر های موتور

ساده ترین روش برای تشخیص وضعیت کمپرس سیلندر ها ، این است که موتور را پس از مدتی کار خاموش نموده و بآرامی با هندل می چرخانند ، در صورتیکه موتور براحتی بگردد ، معلوم میشود که کمپرس سیلندر از اطراف رینگ های پیستون و سیلندر و یا سوپاپ ها خارج می شود . لذا باید نسبت به تعمیر موتور اقدام شود .

هم چنین با استفاده از دستگاه کمپرسنج نیز میتوان مقدار دقیق کمپرس هر یک از سیلندر ها را مشخص نموده وبا رقمی که در کتابچه راهنمای تعمیرات موتور نوشته شده مقایسه کرده ووضعیت کمپرس موتور را معلوم نمود .

برای استفاده از کمپرس سنج، انژکتور های موتور را باز کرده و بترتیب از سیلندر شماره یک شروع می کنند ، مقدار کمپرس هر سیلندر را بر روی کاغذ یادداشت می نما یند .

در موقع خواندن اندازه کمپرس بایستی بیشترین رقمی را که بر روی صفحه کمپرس سنج خونده میشود یاد داشت گردد . این عمل را میتوان برای کلیه سیلندر های موتور انجام داد .

اگر مقدار کمپرس خوانده شده کمتر از مقدار اصلی ( رقم مندرج در قسمت مشخصات فنی موتور ) باشد . علتش نفوذ کمپرس از اطراف رینگ های پیستون یا سوپاپ ها و یا واشر سر سیلندر خوهد بود . لذا باندازه یک قاشق سوپ خوری روغن موتور از محل انژکتور ها بوسیله سرنگ در بالای پیستونی که کمپرس کمی دارد میریزند . این عمل سبب آب بندی موقت رینگ ها شده و کمپرس را نگه میدارد . اگر در آزمایش بعدی مقدار کمپرس سیلندر مورد بحث افزایش پیدا کند ، عیب های زیر را میتوان پیش بینی نمود :

سائیده شدن رینگ های پیستون ، دیواره سیلندر و پیستون ها ، هم چنین شکستگی رینگ های پیستون یا چسبیدن رینگ در شیار مربوطه .

در صورتیکه با اضافه کردن روغن ، کمپرس سیلندر زیاد نشود ، همانطوریکه در پیش گفته شد عیب از مکانیزم سوپاپ ها بوده و ممکن است در قسمتهای زیر مشاهده شود

شکستگی فنر سوپاپ ، میزان نمودن اندازه فیلر سوپاپ ، چسبیدن سوپاپ ها خوردگی یا سوختن نشیمن سوپاپ ، سائیدگی خیز بادامک میل سوپاپ ، سائیده شدن تاپت سوپاپ ها و بالاخره سوختگی واشر سر سیلندر .

اگر کمپرس دو سیلندر مجاور هم ، اختلاف زیاد داشته باشند ، لازم است که ابتدا ء پیچ های سر سیلندر را سفت نموده و دوباره مقدار کمپرس سیلندر ها را اندازه گرفت ، در صورتیکه باز هم کمپرس سیلندر کم باشد ، بایستی واشر سر سیلندر را عوض نمود ( معمولاَ 10 % اختلاف کمپرس سیلندر ها قابل قبول است ) .

توجه : آزمایش کمپرس سیلندر ها بایستی موقعی انجام گیرد که موتور گرم است ، زیرا در غیر اینصورت روغن موتور حالت چسبندگی داشته و بعلت روان کار نکردن موتور نتیجه مطلوب بدست نخواهد آمد .                                    

توجه : آزمايش كمپرس سيلندر ها بايستي موقعي انجام گيرد كه موتور گرم است ، زيرا در غير اينصورت روغن موتور حالت چسبندگي داشته و بعلت روان كار نكردن موتور نتيجه مطلوب بدست نخواهد آمد .

4 ـ افزايش صداي موتور

افزايش صداي موتور اتومبيل ها ممكن است در اثر كار كردن و بمرور زمان بتدريج افزايش يابد . اين صداها بيشتر از چرخ دنده ها يا زنجير سوپاپ ، ثابت هاي سوپاپ ، پيستون ها ، رينگ ها ، شاتون ها ، ياتاقان هاي ثابت و متحرك ميل لنگ ، گجن پين ها بوده و يا ممكن است از قسمتهاي موتور نيز باشد .

براي تشخيص صدا از دستگاه تقويت صدا ( استاتسكوپ ) كه شبيه گوشي دكتر ها است ميتوان استفاده كرد . هم چنين بوسيله يك عدد پيچ گوشتي بزرگ يا يك تكه چوب خشك كه يك سر آن را بر روي قطعه مورد نظر و سر ديگر آن را بگوش تكيه داده و با مقايسه صداي هر قطعه با صداي قطعات مشابه ، فرسودگي يا عيب هر قطعه را مشخص مي كنند . لازم بتذكر است كه هر قطعه معيوب صداي مخصوص بخود را داشته و در اثر تجربه ميتوان قطعه معيوب را تشخيص داد .

5 ـ كم شدن فشار روغن

علت كم شدن فشار روغن ممكن است بدلايل زير باشد :

سائيدگي دنده هاي اويل پمپ يا ضعيف بودن فنر سوپاپ برگردان روغن ، تركيدگي يا شكستگي يا گرفتگي لوله هاي روغن ( بعلت رسوبات مواد ته نشسته )و نيز بدليل كم بودن روغن در كارتر يا رقيق بودن روغن موتور باشد .

هم چنين زيادي خلاصي ياتاقان ها نيز سبب مي شود كه اويل پمپ نتواند باندازه كافي روغن به ياتاقان ها برساند . در نتيجه ياتاقان آخري بعلت كمبود روغن صدمه مي بيند كه اصطلاحاً ياتاقان سوزي يا گريباژ گفته مي شود .در صورت روغن سوزي ، بايستي ياتاقان ها عوض شده و ميل لنگ مورد بازديد قرار گيرد . فشار روغن ياتاقان ها ، بوسيله فشار سنج روغن بر حسب پوند براينچ مربع يا كيلوگرم بر سانتيمتر مربع نشان داده ميشود ( معمولاً اين فشار 30 ـ60 پوند بر اينچ مربع يا 2 ـ 4كيلوگرم برسانتيمتر مربع ميباشد) .

فشار روغن موتور بوسيله لامپ روغن نيز كه در داشبورد اتومبيل قرار گرفته مشخص ميگردد در صورتي كه فشار روغن باندازه كافي باشد لامپ روغن خاموش شده و در صورت كم بودن فشار ، لامپ روشن خواهد شد .

6

ـ عواملي كه در عمر موتور تأثير دارند

1 ـ نگاهداري : اگر از موتور اتومبيل خوب نگهداري شده و توصيه هاي كارخانجات سازنده رعايت گردد . عمر آن زياد شده و صاحب اتومبيل مدتها بدون ناراحتي از موتور اتومبيل خود استفاده خواهد كرد . نگهداري هاي لازم اصولاً در كتابچه راهنماي اتومبيل نوشته شده و بطور خلاصه در اينجا ذكر ميشود :

تعويض روغن و فيلتر روغن ( اين كار بايستي بطور منظم انجان گرفته و از روغن مناسب فصل استفاده شود ) ، تميز كردن صافي هوا ( هواكش موتور ) ، تنظيم تسمه پروانه ، فيلر گيري سوپاپ ها ، برداشتن سرسيلندر ( براي تميز كردن دوده هاي سرسيلندر ، لبه هاي سيلندر ، سر پيستون ) ، سنگ زدن سوپاپ ها و سيت آنها ، آزمايش ترموستات قبل از ريختن ضد يخ در رادياتور ، رفع عيب هر گونه صداي غير طبيعي موتور قبل از اينكه بموتور صدمه برساند ، و بالاخره روغن كاري و گريس كاري قسمتها ئي كه در كتابچه راهنما نوشته شده است .

2 ـ شرايط محيط كار موتور : اگر موتور با بار بيش از اندازه و يا با حداكثر سرعت ( تخت گاز ) مخصوصاً قبل از روان شدن موتور و آببندي رينگ ها كار كند ، باعث سائيدگي رينگ ها و ساير قسمت هاي متحرك موتور ميگردد ، همچنين موتور هائي كه در جاده هاي كوهستاني ويا سراشيبي تند كار مي كنند عمرشان كمتر از موتور هائي است كه در شرايط مناسب و با بار كم كار مي كنند،

3 ـ ساختمان موتور وطراحي آن : مواد مصرف شده در ساختمان موتور وعمليات حرارتي ( سخت كاري ) كه بر روي بعضي از قسمت ها ( ديواره سيلندر ها ، ثابت ها ولنگي ميل لنگ ، سيت وگايد سوپاپ ها وروكش كرم تاپت ها ، گجن پين و رينگ هاي پيستون ) انجام مي شود . سبب كاهش سائيدگي اين قسمت ها ميگردد .

7 ـ موقع تعمير موتور اتومبيل

تشخيص موقع تعمير اساسي موتور كار مشكلي بوده وقانون و زمان مشخصي براي آن وجود ندارد ، زيرا عوامل زيادي از قبيل نگهداري موتور ، نوع روغن . نوع سوخت .شرايط كار ، مهارت راننده و استفاده صحيح از موتور وبالا خره طرح ونوع آن موثر است .

سيلندرها يا بوش هاي موتوري كه از آلياز مرغوب بود و عمليات حرارتي بطور كامل بر روي آن انجام گرفته باشد ، 150 ـ 200 هزار كيلومتر كار ميكنند . در صورتي كه سيلندر ها از چدن معمولي باشد بيش از 60 ـ 80 هزار كيلومتر كار نكرده و نياز به تعمير پيدا ميكنند .

هر گاه سرسيلندر موتوري بمنظور كربن گيري يا بعلت كاهش كمپرس سيلندر ها (در اثر نفوذ كمپرس ازا طراف رينگ هاي پيستون و يا سيت سوپاپ ها )پياده شده باشد. بايستي كليه اجزا تشكيل دهنده سوپاپ وسر سيلندر آزمايش شود .

1 ـ چسبيدن سوپاپ ، بدليل جمع شدن كربن روي ساقه سوپاپ ،سائيدگي گايد سوپاپ ،تاب برداشتن ساقه سوپاپ ،نرسيدن روغن به ساقه سوپاپ ،سرد كار كردن موتور يا داغ شدن سوپاپ بوجود آيد .

2 ـ سوختگي سوپاپ ،بدليل مختلفي از قبيل چسبيدن سوپاپ ،تغيير شكل سيت سوپاپ ، كمي خلاصي ساقه سوپاپ با انگشتي سوپاپ ( ميزان نبودن فيلر سوپاپ ها ) . كج شدن يا ضعيف شدن فنر سوپاپ ، جوش آوردن موتور ، منظم نبودن انژكتورها (مخلوط ضعيف) آب بندي نبودن سوپاپ ها، زيادي بار موتور ، زياد شدن طول ساقه سوپاپ به علت جوش آوردن موتور يا قوي بودن فنر سوپاپ باشد .

3 ـ شكستگي سوپاپ، احتمالا در اثر داغ شدن موتور ، زياد بودن خلاصي ساقه سوپاپ با انگشتي سوپاپ ( ميزان فيلر سوپاپ)، هم مركز نبودن ساقه با سيت سوپاپ.

4 ـ سائيدگي نشيمن سوپاپ ، ممكن است در اثر عواملي مانند زيادي خلاصي ساقه سوپاپ با انگشتي سوپاپ ،تميز نبودن نشيمن سوپاپ و همچنين كليه علت هايي كه سبب سوختن سوپاپ مي شود نيز سبب سائيدگي نشيمن سوپاپ گردد.

5 ـ سائيدگي سيت سوپاپ ،در اثر سائيدگي سيت سوپاپ خلاصي بين ساقه سوپاپ و انگشتي كم شده تا جائي كه سوپاپ كاملا در سيت خود ننشسته وباعث سوختن آن مي گردد .

6 ـ تشكيل رسوبات روي سوپاپ بعلت وجود مواد صمغي در سوخت ، روي سوپاپ هوا جمع مي شود ،رسوبات كربن نيز بعلت نا ميزان بودن انژكتور(مخلوط غني ) يا عبور روغن از طرف گايد سوپاپ ايجاد ميگردد. معيوب بودن سيستم سوخت رساني ،كمي كمپرسي سيلندر،سرد كار كردن موتور نيز سبب تشكيل رسوبات كربن روي سوپاپ دود ميگيرد.

2 ـ تعمير سوپاپ ها

سوپاپ هايي كه در محل نشيمن آنها بريدگي يا خلال ايجاد شده باشد با يكي ازروش هاي زير تعمير ميگردد:

1 ـآب بندي سوپاپ ها با روغن سنباده ،اين روش موقعي موثر است كه خال زدگي يابريدگي جزئي وسطحي باشد .

2 ـ تراشيدن سوپاپ بوسيله دستگاه تراش ،بدين معني كه ساقه سوپاپ را به سه نظام ماشين تراش بسته و محل نشيمن آنرا مختصري مي تراشند در صورتيكه اين كار بدقت انجام گيرد ،نتيجه كار بسيار موثر خواهد بود و بايد خيلي دقت شود تا زاويه نشيمن سوپاپ ( لبه ) كاملا درست تراشيده شود .

3 ـ سنگ زدن سوپاپ با ماشين مخصوص سنگ زني ، طرز كار با اين دستگاه باين شرح است كه ساقه سوپاپ را به سه نظام ماشين بسته و اندازه آن را طوري ميزان مي كنند تا لبه سوپاپ بتواند به راحتي با سنگ سنباده تماس پيدا كند سپس دستگاه را روي زاويه مورد نظر (معمولا 30 يا 40 درجه ) قرار مي دهند.

بوسيله اهرم يا فرمان دستي ، حركت سه نظام وسنگ سنباده كنترل مي شود .در حين كار ماده خنك كننده اي (آب صابون ) روي سوپاپ ريخته شده و از ازدياد درجه حرارت سوپاپ جلوگيري مي كنند .گردش سه نظام وسنگ سمباده ، بوسيله دواكتروموتور انجام ميشود.

ميزان سنگ زدن بستگي به وضعيت نشيمن سوپاپ و عمق خال زدگي دارد بدين معني كه هر چه عمق خال ها يا سوختگيها زيادتر باشد ،بايستي سوپاپ بيشتر سنگ خورده تا سطح صاف و صيقلي بوجود آيد در صورتي كه لبه سوپاپ در اثر سنگ زدن زياد ،خيلي نازك باشد ،اين سوپاپ ديگر قابل استفاده نخواهد بود و بايستي با سوپاپ نو جانشين گردد . ضمنا بايد توجه داشت كه مقدار بار در هر دفعه از 001/0 ـ 002/0 اينچ ( 025/0 ـ05/0 ميليمتر ) بيشتر نباشد و پس از هر دفعه سنگ زني ، سنگ سمباده را عقب كشيد و بهيچ وجه نبايد سه نظام را حركت داد.

5 ـ تعمير سوپاپ با ماشين دستي ، با اين ماشين محل نشيمن سوپاپ تراشيده مي شود ضمنا اين وسيله فقط براي سوپاپ هائي كه با زاويه معين ( براي يك زاويه ) تراشيده ميشود قابل استفاده است در صورتي كه زواياي سوپاپ ها متفاوت باشند بايستي يك سري كامل از اين ماشين ها در اختيار داشت.

3 ـ در آوردن و جا زدن گايد سوپاپ

پس از آزمايش اگر خلاصي ساقه سوپاپ با گايد بيش از اندازه مجاز بوده يا شكستگي يا عيب ديگري در آن مشاهده شود در صورتي كه گايد قابل تعويض باشد مي توان آن را به آساني بوسيله دستگاه پرس بيرون آورد و با گايد نو عوض نمود.

توجه : چون جنس گايد سوپاپ از چدن بوده خاصيت شكنندگي دارد براي بيرون آوردن آن نبايد از گايد نو استفاده كرد .

اگر گايد سوپاپ جزءبدنه بلوك سيلندر يا سرسيلندر باشد معيوب بودن گايد يا شكستگي آن ،گايد كهنه بايد توسط تراشكار تراشيده شده وگايد نو با اندازه استاندارد به جاي آن پرس شود.

4 ـ تعمير ترك هاي سيلندر

پس از باز كردن سر سيلندر موتور بايد آنرا كاملا بازديد نمود . در صورتيكه ترك هائي مشاهده شود ، مي توان آنها را ترميم كرد و دوباره از سر سيلندر استفاده نمود.(در ضمن بايد توجه داشت كه قبل از اقدام به دوختن ترك ها، سر سيلندر بايستي در وضعيت خوبي باشد ).

براي اينكار در ابتداي شيار ،بوسيله دريل برقي سوراخي مناسب پيچ ايجاد مي كنند . سپس با قلاويز داخل سوراخ را روزه كرده وپيچ آهني 5ميليمتري را داخل سوراخ تا انتها مي پيچانند . سر پيچ را از نزديك سطح سر سيلندر با اره بريده و با چكش آنرا مي كوبند تا صاف گردد . حالا سوراخ دوم را بغل سوراخ اولي در روي شيار ، بطوريكه با آن تداخل نمايد سوراخ كرده ومثل حالت قبل روزه نموده و با پيچ پر مي كنند . اين كار را تا آخر ترك انجام مي دهند . پس از پر شدن سطح تمام شيار ، با ماشين سنگ كف زني (سنگ كف ) سطح آن را صاف مي كنند .

اگر عمق شيار بيشتر باشد ميتوان از پيچ هاي 6 ميليمتري استفاده كرد تا استحكام بيشتري داشته باشد .

بايد در نظر داشت كه براي دوختن سر سيلندر هاي چدني بايستي از پيچ هاي آهني و براي سيلندر هاي آلومينيومي از سيم هاي مسي استفاده كرد . در اينصورت بايستي سيم را پس از روزه كردن داخل سوراخ نموده و بهمان روش فوق انجام داد .

ـ چرخ دنده هاي جلو موتور و طرز تنظيم آنها

1 ـ علامت هاي تايمينگ روي چرخ دنده ها

بر روي چرخ دنده ها ، سيني جلو سر سيلندر ، فلايويل ، پولي سر ميل لنگ و هم چنين پوسته كلاچ علامت هائي از قبيل سمبه نشان ، خط ، بريدگي ، حرف لاتين و يا درجه بندي گذاشته شده است . هنگام جمع كردن موتور ، علامت ها را مقابل هم قرار ميدهند تا تايمينگ سوپاپ ها بطور صحيح انجام گيرد .

در موتورهائي كه از زنجير استفاده ميشود ، معمولاً بر روي هر يك از چرخ دنده ها علامت گذاشته شده است كه هنگام جمع كردن موتور ، آنها را مقابل هم قرار داده و زنجير را جا مي اندازند .

علامت هائي كه بر روي پولي يا ضربه گير جلو ميل لنگ و هم چنين بر روي فلايويل موتورقرار گرفته است در اصل جهت تنظيم پمپ انژكتورمي باشد . ولي در صورت لزوم مي توان براي بازديد تايمينگ سوپاپها از آنها استفاده نمود. اگر در موقع پياده كردن موتور ، معلوم شود كه چرخ دنده ها علامت ندارند ، نبايستي بوسيله سمبه نشان علامت گذاشت . بلكه بايد بوسيله رنگ علامت گذارده و پس از خشك شدن رنگ ، چرخ دنده ها را باز كرده و پس از قرار دادن روي ميز كار بوسيله سنگ چرخ ، بدقت شياري باريك در روي خط ها ايجاد نمود .

2ـ تايمينگ سوپاپ ها در موتورها ئي كه عوض زنجير از تسمه استفاده شده است .

در بعضي از موتورها ، ميل سوپاپ در سر سيلندر قرار گرفته و تعداد آن يك و بعضاً دو عدد ميباشد . در اين صورت بادامك هاي ميل سوپاپ مستقيماً به زير تاپت ها خورده و سبب باز و بسته شدن سوپاپ ها ميگردند . در اين نوع موتور ها ، ارتباط چرخ دنده ميل لنگ و ميل سوپاپ بوسيله زنجير يا تسمه مي باشد . اين تسمه ها با نخ هاي پشم شيشه تقويت شده و سطح دندانه هاي آن با مواد نايلوني پوشيده شده است . دندانه هاي روي تسمه ، با دندانه هاي روي چرخ دندانه ها هم شكل مي باشند .