دانلود گزارش کارآموزی بررسی و آنالیز سیستم برق خودرو در مرکز آموزش فنی و حرفه ای شهرستان ایذه

سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور بر اساس ماده واحده شماره 6082 شورای انقلاب در تاریخ 25/4/59 از ادغام مراکز تعلیمات حرفه ای، صندوق کارآموزی، کانون های کارآموزی مربوط به مطالعات نیروی انسانی اشتغال وزارت کار و امور اجتماعی در جهت تربیت نیروی کار ماهر تشکیل گردیده است که زیر نظر وزارت کار و امور اجتماعی وظایف خود را به انجام می رساند.

سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی که از ادغام سه نهاد آموزشی در سال 1359 و به منظور ارائه آموزش های فنی و حرفه ای تشکیل گردیده و بر اساس بیش از 10 قانون موضوعه و ماده 151 قانون برنامه سوم و تنفیذ آن در برنامه چهارم، متولی آموزش های فنی و حرفه ای کوتاه مدت بوده و مسئول کمیته تخصصی آموزش های فنی و حرفه ای غیر رسمی با عضویت 16 وزارتخانه و سازمان و در نهاد کارگری و کارفرمایی است فعالیتهای آموزشی خود را در دو بخش دولتی و غیر دولتی اجرا نماید.

این سازمان علاوه بر ستاد مرکزی، دارای 31 اداره کل در سطح کشور و یک مرکز تربیت مربی می باشد و به منظور دستیابی به تازه های علوم و فن آوری روز و همگامی با استانداردهای بین المللی، همواره سعی بر گسترش روابط بین المللی از جمله با سازمان بین المللی کار (ILO) و سازمان بین المللی آموزش حرفه ای و کشورهای مختلف دنیا نموده است.

در این راستا سازمان صرفنظر از تفسیر کلیت ساختار تشکیلاتی، صرفاً در قسمت آموزش، با پشتیبانی حوزه پژوهش فعالیتهای خود را در چارچوب محورهای ذیل مطابق با استانداردهای بین المللی انجام می دهد.

اصطلاحات و تعاریف:

سازمان (I.R.T.V.T.O) :

عنوان اختصاری سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشورTechnical and vocational Training Organization) (Iran  است.

آموزش فنی و حرفه ای:

آموزشی است که به منظور ایجاد مهارت و توانایی برای احراز شغل یا افزایش مهارت ارائه می شود و منجر به کسب گواهینامه مهارت می گردد.

مرکز آموزش فنی و حرفه ای:

فضای آموزشی شامل کارگاه های آموزشی، کلاسها، آزمایشگاه، فضای اداری و امکانات جانبی است که بر اساس ضوابط و مقررات به منظور ارتقاء مهارت و تخصص برای کارگران شاغل و یا ایجاد مهارت در افراد متقاضی کار فاقد مهارت و با کم مهارت ایجاد شده است و تحت پوشش سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور اداره می شود.

مرکز تربیت مربی:

مرکز آموزشی سازمان است که به منظور تربیت مربی فنی حرفه ای و یا بازآموزی مربیان مراکز و آموزشگاههای آزاد استفاده می شود.

ظرفیت آموزشی مرکز:

تعداد کارآموزانی که در طول یک سال در مرکز آموزشی پذیرفته می شوند، ظرفیت آموزش مرکز (سالیانه) نامیده می شود.

آموزشگاه آزاد فنی و حرفه ای:

به موسسه آموزشی گفته می شود که توسط بخش غیر دولتی با کسب مجوز از سازمان و در چارچوب آئین نامه تشکیل و اداره آموزشگاههای آزاد فنی و حرفه ای مصوب سال 1379 هیئت دولت، راه اندازی شده است و بر اساس برنامه های درستی و استانداردهای مهارت آموزشی مصوب سازمان و تامین عوامل آموزشی واجد شرایط وفق ضوابط نسبت به برگزاری دوره های آموزش فنی و حرفه ای اقدام می نماید.

کارآموز:

فردی است که به منظور فراگیری دانش و کسب و ارتقاء مهارت شغلی، در دوره آموزش فنی و حرفه ای معینی شرکت می نماید.

مربی:

فردی است که ضمن احراز شرایط مربیگری، توانایی انتقال دانش فنی به کارآموزان، استفاده از تجهیزات کارگاه آموزش و فن آوری و تکنولوژی روز و انجام ارزشیابی طی دوره و پایان دوره را مطابق با استانداردهای مهارت و آموزشی داشته باشد. طبقه بندی مربیان به صورت: کمک مربی، سرمربی، مربی ارشد و استاد مربی می باشد.

کارگر ماهر:

فردی که دوره آموزش فنی و حرفه ای را در درجات مهارتی طی کرده و بعد از احراز شرایط به کسب گواهینامه مهارت نایل شده، کارگر ماهر گفته می شود.

استاندارد آموزشی:

سر فصل های مطالبی که باید در کارگاه آموزشی توسط مربی تدریس شود و همچنین تعیین ساعات آموزش تئوری و عملی و نیز توانایی هایی که کارآموز در پایان دوره باید کسب نماید توسط کارشناسان هر رشته در کتاب یا جزوه ای تنظیم و در اختیار مربیان مربوطه قرار می گیرد که اصطلاحاً به آن«استاندارد آموزشی» گفته می شود.

فصل دوم :

هدف از تأسیس مجموعه و معرفی مواد اولیه و نوع محصولات و یا خدمات 

همانطور که در فصل اول آمده است هدف از تأسیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای ارائه آموزش های فنی و حرفه ای بویژه کوتاه مدت می باشد. ارائه آموزشهای کوتاه مدت زمینه را برای حل مشکل اشتغال زایی در مدت زمان کمتر فراهم می سازد. استانداردهای سازمان آموزش فنی و حرفه ای به ما نشان می دهد که بیشتر ساعات آموزش در کارگاهها بصورت عملی می باشد و این مورد جامعه را دچار تحول و دگرگونی می نماید. زیرا که جا افتادن و رایج شدن کار عملی فنی در کشور کم کم کشور را به مراحل صنعتی شدن نزدیک می کند. در واقع سازمان آموزش فنی و حرفه ای با تزریق شور و هیجان فراگیری آموزش رشته های فنی در بین جوانان بستری مناسب برای ارتقاء  سطح کیفی سیستم صنعتی کشور می باشد  در مراکز سازمان آموزش فنی و حرفه ای (بخش دولتی) و آموزشگاههای آزاد (بخش خصوصی) کارآموزان طبق استانداردهای آموزشی سازمان مشغول فعالیت و یادگیری می شوند. بر طبق این استانداردها ساعاتی به آموزش مطالب تئوری و ساعاتی نیز به آموزش عملی اختصاص داده می شود. البته سهم آموزش عملی به مراتب بسیار بیشتر از آموزش تئوری می باشد. از رشته هایی که در مراکز دولتی و آموزشگاه های آزاد موجود می باشد می توان به عنوان مثال: برق صنعتی برق ساختمان اتو مکانیک برق خودرو نقشه برداری نقشه کشی (ساختمان و صنعتی) رایانه کار تأسیسات برودتی لوله کشی عمومی و صنعتی و ... را نام برد.

ضمن اینکه هر رشته دارای دوره های درجه 1 و 2 می باشد که هر درجه استاندارد آموزشی خاص خود را دارد.

فصل سوم :

تشریح روند کار و فرآیند تولید یا ارائه خدمات

همانطور که در فصل دوم آمده است آموزش های فنی و حرفه ای بر اساس استانداردهای تدوین شده می باشد که بیشتر ساعات آموزش به کارهای عملی اختصاص دارد البته مباحث تئوری که بصورت تحلیلی ارائه می شوند زمینه را برای یادگیری بهتر کارهای عملی فراهم می سازد. در ادامه آموزش هایی که در کارگاه برق خودرو مرکز آموزش فنی و حرفه ای ایذه تحت عنوان کارآموزی فرا گرفتیم تشریح و مورد بررسی قرار می دهیم بر اساس استاندارد آموزشی این رشته تعمیر کار درجه 2 برق خودرو کسی است که بتواند از عهده نقشه خوانی فلز کاری سیم کشی کلیه مدارات روشنایی دینام آلترناتور استارتر سیستم جرقه زنی آفتامات و هشدار دهنده صوتی و حرارتی و خنک کننده پیاده و سوار کردن دینام آلترناتور استارتر آفتامات کویل دلکو باطری راه اندازی و تنظیم آنها برآید.

مباحث مربوط به فلز کاری باطری دینام و آلترناتور استارتر مدارات الکتریکی سیستم جرقه زنی که بیشتر شناسایی عیب یابی و تعمیر را شامل می شود سر فصل های آموزش در کارگاه برق خودرو می باشند که در ادامه توانایی ها و مهارتهایی را که در پایان هر فصل کسب کردیم به طور خلاصه آورده می شود:

1 فلز کاری : اولین فصل آموزش در کارگاه برق خودرو فلز کاری است که در پایان موفق به کسب توانایی های زیر شدیم:

اندازه گیری علامت گذاری و خط کشی قطعات کار برشکاری قطعات کار با کمان اره سوهان کاری پرداخت کاری و شابرکاری قطعات کار سوراخ کاری و خزینه کاری و برقوکاری قطعات کار کار با دستگاه سنگ سنباده ساخت قطعات انطباقی لحیم کاری (که از مهارتهای بسیار ضروری برای یک تعمیر کار برق خودرو است).

لازم به ذکر است که آموزش فلز کاری نیز مانند بقیه مطالب شامل مباحث تئوری و عملی بود که بیشترین ساعات به کار عملی اختصاص داشت.

2 آشنایی با مبانی برق:

آشنایی با جریان های برق متناوب و مستقیم قانون اهم تحلیل فرمول   ( مقاومت سیم، مقاومت ویژه اجسام، طول سیم، سطح سیم) مدارهای سری و موازی همراه با تمرین های مربوطه از جمله مطالبی بود که در این بخش از آموزش فرا گرفتیم همچنین با دستگاه مولتی متر و قسمتهای آن (اهم متر ولت متر آمپر متر) آشنا شدیم و نحوه کار با آن را فرا گرفتیم.

3 باطری :

در فصل مربوط به باطری با انواع باطری و قسمتهای مختلف باطری سرب اسیدی (باطری رایج در ایران) آشنا شدیم و ساختمان داخلی آن و همینطور نحوه تولید برق آن مورد تحلیل قرار گرفت توانایی شارژ و سرویس و نگهداری و عیب یابی مربوط به باطری از مهارت های کسب شده در این قسمت از آموزش بود از مطالب دیگری که در فصل باطری یاد گرفتیم می توان به موارد زیر اشاره کرد: نحوه درست کردن محلول الکترولیت (آب اسید) تشخیص قطبهای مثبت و منفی باطری نحوه صحیح باز کردن و بستن باطری کار با هیدرومتر (چگالی سنج) کار با دستگاه شارژ(دستگاهی که یک باطری یا چند باطری را می توان بوسیله آن همزمان شارژ کرد)

4 دینام جریان مستقیم (دینام D.C)

در این فصل با دینام های D.C  که معروف به دینام های قدیمی نیز هستند آشنا شدیم البته دینام های D.C سال هاست که عملاً از رده خارج شده است و دینام های جدید موسوم به آلترناتور جای آنها را گرفته اند ولی ما در کارگاه با اساس کار دینام های قدیمی و عیب یابی مربوط به آنها آشنا شدیم که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

انواع دینام D.C (اتصال داخل و اتصال خارج) آشنایی با مکانیسم تولید برق آن پلاریزه در دینام مزایا و معایب آن مدار شارژ آن (یعنی مداری که دینام D.Cباطری را شارژ می کند عیب یابی و تعمیر آن آزمایش های مربوط به آرمیچر بالشتک ها و قسمتهای دیگر دینام D.C لازم به ذکر است که آزمایش های ذکر شده توسط باطری و لامپ آزمایش و همینطور توسط اهم متر انجام می شد همچنین انواع آفتامات دینام D.C و نحوه عیب یابی و تعمیر یا تعویض آنها را به طور مفصل آموختیم.

5 آلترناتور

آلترناتور در حقیقت نیز همان دینام است اما با دینام های قدیمی تفاوت دارد به عبارت بهتر نسبت به دینام های قدیمی مزایای خیلی بیشتری دارد که می توان به بعضی از آنها اشاره کرد:

در دورهای پایین موتور، باطری را به خوبی شارژ می کند در حالیکه دینام های قدیمی قادر به این کار نیستند.

سبک تر هستند زیرا پوسته آنها آلومینومی است در حالیکه دینام D.C پوسته آنها فولادی است و سنگین می باشد همچنین از نظر حجم آلترناتور کوچکتر هستند و جای کمتری را اشغال می کنند.

بواسطه پوسته آلومینومی، خنک کاری درون آنها بهتر از دینام قدیمی است در نتیجه ولتاژ تولیدی آنها بیشتر است.

آفتامات آنها از حیث تعمیر و تشخیص عیب ساده تر از آفتامات دینام قدیمی است.

بعد از درک این مزایا انواع آلترناتور ساختمان آلترناتور (پیکان و پراید) باز و بست کردن مکانیسم تولید برق آن نحوه عیب یابی و تعمیر و تعویض قطعات آن مدار شارژ آن (یعنی مداری که آلترناتور باطری را شارژ می کند) آزمایش های مربوط به استاتور روتور بلبرینگ ها و صحت عملکرد دینام عمده ترین مطالبی بود که در این فصل فرا گرفتیم یکی از قطعاتی که در مدار شارژ با آن آشنا شدیم چراغ شارژ بود که نظر به اهمیت و جالب بودن آن به عنوان «مثال» آن را ذکر می کنیم:

چراغ شارژ صحت عملکرد سیستم شارژ بویژه آلترناتور را نشان دهد یکی از موارد مربوط به عیب یابی توسط چراغ شارژ حالتی است که وقتی اتومبیل را روشن می کنیم چراغ شارژ روشن باقی می ماند و خاموش نمی شود که در اینصورت بیشترین احتمال به پاره شدن تسمه می رود که مراحل این عیب یابی را به خوبی فرا گرفتیم ولی اگر با گاز دادن نور چراغ شارژ خاموش شود یا پر نور شود عیب مربوط به سوختن دیودها می باشد و باید دیودها را تعویض نمود.

6 استارتر (راه انداز موتور خودرو)

در این فصل با انواع استارتر (مثل استارت بندیکس اینرسی و استارت کشویی (استارت پیش درگیر)) آشنا شدیم البته مباحث اصلی و در واقع درس استارتر مربوط به استارتر پیش درگیر بود زیرا این مدل از استارتر رایج می باشد و اکثر خودروها از این مدل استفاده می کنند. ساختمان این مدل استارتر پیاده و سوار کردن نحوه باز و بست کردن عیب یابی و تعمیر و تعویض قطعات آن نحوه عملکرد موتور استارتر و اتوماتیک استارتر از جمله مطالبی بود که در کارگاه آموختیم البته هم بصورت تئوری و هم به صورت عملی، از دیگر موارد می توان به آزمایش های مربوط به آرمیچر بالشتک ها و سیم پیچ های سولونوئید استارتر اشاره کرد که توسط باطری و لامپ آزمایش اهم متر و دستگاه گرولر (تست آرمیچر) انجام می شد همچنین مطالبی مثل استارت نخوردن و سنگین استارت خوردن اتومبیل نیز بصورت تحلیلی مورد بحث قرار می گرفت و عیب یابی مربوط به این قسمتها بسیار جالب بود.

در اين فصل با انواع استارتر (مثل استارت بنديكس ـ اينرسي و استارت كشويي (استارت پيش درگير)) آشنا شديم البته مباحث اصلي و در واقع درس استارتر مربوط به استارتر پيش درگير بود زيرا اين مدل از استارتر رايج مي باشد و اكثر خودروها از اين مدل استفاده مي كنند. ساختمان اين مدل استارتر ـ پياده و سوار كردن ـ نحوه باز و بست كردن عيب يابي و تعمير و تعويض قطعات آن ـ نحوه عملكرد موتور استارتر و اتوماتيك استارتر از جمله مطالبي بود كه در كارگاه آموختيم البته هم بصورت تئوري و هم به صورت عملي، از ديگر موارد مي توان به آزمايش هاي مربوط به آرميچر ـ بالشتك ها و سيم پيچ هاي سولونوئيد استارتر اشاره كرد كه توسط باطري و لامپ آزمايش ـ اهم متر و دستگاه گـرولـر (تسـت آرميچر) انجـام مـي شد همچنين مطالبي مثل استارت نخوردن و سنگين استارت خوردن اتومبيل نيز بصورت تحليلي مورد بحث قرار مي گرفت و عيب يابي مربوط به اين قسمتها بسيار جالب بود.

7ـ مدارهاي الكتريكي خودرو:

مدارهاي الكتريكي خودرو از نظر نحوه سيم كشي ـ عيب يابي و تعمير موارد آموزشي اين بخش بودند كه در كارگاه بعد از رسم مدار و تحليل و توضيح مدار و همچنين نحوه تشخيص عيب در مدار، بر روي ماكت هاي آموزشي كه مخصوص اين كار بودند كار عملي انجام مي داديم يعني مدارهاي خودرو را روي اين ماكتها سيم كشي مي كرديم تقريباً با 19 مدار در اين بخش آشنايي كامل پيدا كرديم:

1ـ مدار چراغ هاي جلو با رله و سكن هاي عقب و جلو

2ـ مدار راهنما

3ـ مدار فلاشر

4ـ مدار بوق بارله

5ـ مدار فندك

6ـ مدار چراغ دنده عقب

7ـ مدار شيشه گرم كن

8ـ مدارهاي پشت داشبورد

الف: نشان دهنده فشار روغن

ب: نشان دهنده حرارت آب موتور

ج: نشان دهنده مقدار سوخت

9ـ مدار راديو پخش

10ـ مدار چراغ ترمز

11ـ مدار برف پاك كن

12ـ مدار بخاري

13ـ مدار پمپ شيشه شوي

14ـ مدار چراغ نمره

15ـ مدار دزدگير رله اي

16ـ مدار چراغ سقف

17ـ مدار چراغ ترمز دستي

يادگيـري مطالــب مربــوط به فيـوزها (ساختمان و نحوه عملكرد) ـ سيم ها (شماره سيم ـ قطر سيم ـ آمپر مجاز) ـ لامپها (ساختمان و انواع آنها) نيز از نكات قابل ذكر در اين بخش از دوره كارآموزي بود.

همچنين مي توان به مطالب ديگري نيز مثل آشنايي با رله (ساختمان ـ نحوه كار و مزايا) يا نحوه تنظيم نور چراغ هاي جلو ـ يادگيري استاندارد رنگ سيم ها و وات چراغ هاي مربوط به هر مدار ـ نحوه تنظيم صداي بوق ـ نحوه آزمايش شناور باك و تحليل ساختمان آن ـ نحوه آزمايش فشنگي آب و فشنگي روغن و تحليل ساختمان آنها ـ آزمايش و تحليل فشنگي هاي ترمز و چراغ دنده عقب و...علاوه بر سيم كشي و تحليل مدار مي توان نام برد.

در مورد برف پاك كن و بخاري نيز علاوه بر مدار آنها كارهاي زياد ديگري را نيز آموختيم در كارها و مباحث مربوط به برف پاك كن طرز كار برف پاك كن و ساختمان آن ـ اهرم بندي برف پاك كن و در مورد بخاري نيز طرز كار بخاري و ساختمان آن و عيب يابي مربوط به خرابي قسمتهاي مختلف بخاري(علاوه بر عيب يابي مدار آن) موارد قابل ذكر در اين بخش از آموزش بودند همچنين سيم كشي كامل پيكان و پرايد بر روي ماكتهاي آموزشي نيز از كارهاي ديگري بود كه انجام داديم فصل مدارهاي الكتريكي بسيار متنوع و جذاب بود و علاقمندي را براي آموزش بيشتر مي كرد.

8ـ سيستم جرقه زني:

در اين فصل كه آخرين فصل آموزش بود با انواع سيستم هاي جرقه زني آشنا شديم البتـه سيستم جــرقــه زني كه بطور كامل تشريح شد و كار عملي روي موتور اتومبيل نيز بر اساس آن صورت گرفت سيستــم جـرقه زنــي معمولــي (پلاتينه) بود در اين فصل هم مطالب و كارهاي زيادي را در مورد سيستم جرقه زني و عيب يابي مربوط به آن آموختيم كه مي توان موارد زير را نام برد:

ـ درك مفهوم جرقه و سيستم جرقه زني

ـ نحوه سيم كشي سيستم جرقه

ـ تشريح ساختمان و عملكرد كويل و عيب يابي و آزمايش هاي مربوط به آن

ـ تشريح ساختمان و عملكرد دلكو و عيب يابي و آزمايش هاي مربوط به آن ـ تنظيم دلكو به چند روش نيز از آموخته هاي مهم در اين تست بود.

ـ تنظيم دلكو به چند روش نيز از آموخته هاي مهم در اين قسمت بود

ـ نحوه واير چيني در اتومبيل پيكان و پرايد

ـ تشريح ساختمان و عملكرد شمع ها (عيب يابي و آزمايش هاي مربوط به آنها)

يادآوري مي شود كه كليه امور فوق را هم بصورت تئوري و هم بصورت عملي مي آموختيم و اين بخش از آموزش نيز از جذابيت هاي خاص خود برخوردار بود.

9ـ آشنايي با اصول اوليه سيستمهاي الكترونيك پژو 206

نظر به كاربرد وسيع الكترونيك در خودروها و اهميت اين موضوع، آشنايي با اصول اوليه سيستم هاي الكترونيك پژو 206 ايران را در اينجا آورده ام اميد است كه براي دانشجويان و كليه علاقمندان مفيد واقع شود. اين قسمت شامل مباحث زير مي باشد:

ـ آشنايي با رنگهاي استاندارد سوكت ها

ـ آشنايي با مقاومتهاي پژو

ـ آشنايي با ديودهاي پژو

ـ آشنايي با رله هاي پژو

ـ آشنايي با سنسورهاي پژو

ـ آشنايي با كنترل يونيتها

ـ عناصر موجود در روي داشبورد 206

ـ ليست فيوزهاي BSI 206 غير مولتي پلكس

ـ ليست فيوزهاي جعبه فيوز 206 غير مولتي پلكس

ـ ليست فيوزهاي (BM34) BSM 206 غير مولتي پلكس

ـ ليست فيوزهاي BSI 206 مولتي پلكس

ـ ليست فيوزهاي BSM 206 مولتي پلكس

رنگهاي استاندارد در خودروهاي پژو:

اصولا در هنگام برخورد با تكنولوژي الكترونيك هر خودرو پژو اولين چيزي كه نظر ما را به خود جلب مي كند دسته سيمها و تعداد زياد سيمهايي است كه در خودرو قطعات مختلف را به يكديگر متصل ساخته است. تعداد زياد، تنوع رنگ و جنس و طول موجب مي شود تا در اولين برخورد دچار سردرگمي شويم. براي جلوگيري از اين مورد بجاي دنبال كردن سيمها سعي مي كنيم تا از طريق سوكت هاي متصل به دسته سيم ها سيستم را شناسايي، تجزيه تحليل و عيب يابي كنيم. براي اين كار دو استاندارد خاص«رنگ» و «تعداد پين سوكت» را در نظر مي گيريم. در خودرو پژو براي شناسايي عناصر و سوكت ها، از رنگهاي متفاوتي استفاده شده است اين رنگها در نقشه هاي استاندارد پژو داراي كدهاي خاص استانداردي هستند كه به شرح ذيل مي باشند:

رنگها بر مبناي نام فرانسه آنها كد گذاري شده اند (جدول 1ـ3)

سوكت هاي نر و ماده داراي يك رنگ هستند. در نقشه ها معمولاً رنگ سوكت و يا عنصر را در كنار آن مي نويسند. معمولاً در كنار رنگ يك عدد نيز نوشته شده است. اين عدد نشان دهنده تعداد پايه هاي موجود در سوكت مربوطه است. به عنوان مثال اگر در كنار يك سوكت در نقشه عبارت 8VJN نوشته شده بود اين بدين معناست كه سوكت مورد نظر 8 پابيه و زرد رنگ است و يا 9VBA بيانگر سوكت 9 پايه سفيد رنگ است.

چند مثال در خودروهاي پژو:

سوكت 2VBA سوكت كمپرسور كولر است. (همه خودروهاي ايران خودرو)

سوكت 4VGR سوكت كويل دوبل است. (پژو 206)

سوكت 4VMR سوكت سوئيچ سه مرحله اي كولر است. (خودروهاي پژو 405، پارس و سمند)

سوكت2VOR سوكت پيش كشنده هاي كمربند ايمني است. (پژو 206)

سوكت 48VMR يكي از سوكتهاي ECU سيستم انژكتور است. (پژو 206)

مقاومتها و آرايش سري و موازي آنها (RESISTORS):

بطور كلي هر نوع عنصر مداري كه در مقابل عبور جريان مخالفت نشان دهد مقاومت نام دارد. پس عناصري از قبيل لامپ، موتور، پمپ، فن و ... همگي نوعي مقاومت هستند. مقاومتها به دو گونه به يكديگر متصل مي شوند. در روش سري يك سر از هر مقاومت به سر مقاومت ديگر متصل مي گردد و مجموعه مقاومت ها در يك حلقه بسته با باطري قرار مي گيرند. در آرايش سري ـ در هر صورت ـ جريان تمام مقاومتها برابر بوده و ولتاژ روي دو سر هر يك از مقاومتها با مقدار مقاومت آن نسبت مستقيم دارد. در آرايش سري قطع شدن و يا معيوب شدن هر يك از مقاومتها باعث از كار افتادن ديگر مقاومتها مي شود. در روش موازي، دو سر تمام مقاومتها به يكديگر متصل مي گردند و هر يك از مجموعه مقاومتها در يك حلقه بسته با باطري قرار مي گيرد. در آرايش موازي ـ در هر صورت ـ ولتاژ تمام مقاومتها برابر بوده و جريان عبوري از هر يك از مقاومتها با مقدار مقاومت آن نسبت معكوس دارد. در آرايش موازي قطع شدن و يا معيوب شدن هر يك از مقاومتها اختلالي در نحوه كار ديگر مقاومتها به وجود نمي آورد.

مقاومتهايي كه در خودرو پژو بكار رفته است عمدتا به دو دسته تقسيم مي شوند:

الف) مقاومتهاي ثابت:

كه همواره مقدار خاص ثابتي داشته و تغيير نمي كنند مانند مقاومت 0.8 اهمي فن كه در روي سيني فن قرار داشته و وظيفه شركت در مجموعه كنترل كننده دور فن رادياتور را بر عهده دارد كه به موقع مفصلاً در مورد آن بحث خواهد شد.

ب) مقاومتهاي متغير:

كه خود به دو دسته مقاومتهاي متغير دستي و اتوماتيك تقسيم مي شوند.

ب ـ1) مقاومتهاي متغير دستي:

مقاومتهايي هستند كه توسط راننده تغيير مي يابند كه از اين دسته مي توان به كليد تنظيم سرعت فن تهويه داخل اتاق و كليد تنظيم ارتفاع نور چراغهاي جلو اشاره كرد.

ب ـ 2) مقاومتهاي متغير اتوماتيك:

اين گروه از مقاومتها دسته بزرگي را به تنهايي تشكيل داده و شامل موارد مختلفي از جمله مقاومتهاي متغير با دما، نور، فشار و ... را تشكيل مي دهند. از اين ميان دو نوع مقاومت بيشتر مورد نظر، جهت كاربرد در پژو است.

ب ـ 2ـ1) مقاومتهاي اتوماتيك متغير با دما:

از نظر تغييرات با دما، مقاومتها به دو گونه كلي PTC (Positive Temperature Coefficient) و NTC (Negative Temperature Coefficient) تقسيم مي شوند. اين ويژگي كه از آن با عنوان «مقاومت متغير با دما (Thermistor) » ياد مي شود داراي اين خاصيت است كه ميزان مقاومتي كه در دو سر آن ديده مي شود با تغييرات دما تغيير مي كند. در خودروهاي پژو از هر دو نوع آن استفاده شده است. با مراجعه به كتب فني شركت هاي سازنده اين مقاومتها اين نكته محرز مي شود كه مقاومتهاي NTC داراي منحني نسبتاً خطي تري نسبت به مقاومتهاي PTC هستند لذا كار كردن با آنها دقيق تر است. به همين دليل در خودروي 206 كه در حال حاضر خودروي روز محسوب شده و با تكنولوژي برتر ساخته مي شود استفاده از مقاومتهاي PTC مهجور شده و بر خلاف خودروهاي پارس، 405، آردي و سمند تنها از مقاومتهاي NTC استفــاده شده است كه البته در دروس مربوطه مفصلاً مورد بحث قرار خواهند گرفت. از اين دست مي توان به :

سنسور مقاومتي دماي آب رادياتور با شماره 1220

سنسور مقاومتي دماي هواي ورودي با شماره نقشه 1312

سنسور مقاومتي دماي اواپراتور كولر با شماره 8006

سنسور مقاومتي دماي خارج از خودرو با شماره نقشه 6415 اشاره داشت.

ب ـ 2ـ2) مقاومت هاي اتوماتيك متغير با فشار:

اين مقاومتها در مقابل فشار حساس بوده و مي توانند متناسب با فشار مقاومت خروجي متفاوتي را بر روي پايه هاي خروجي خود ايجاد نمايد. از اين مقاومتها در پژو 206 ايران مي توان به:

سنسور مقاومتي خطي فشار گاز كولر با شماره نقشه 8007

و سنسور مقاومتي خطي فشار هواي ورودي با شماره نقشه 1312

اشاره داشت كه البته در دروس مربوطه مورد بحث قرار خواهند گرفت.

يكسو كننده يا ديود(DIODES) :

يكسو كننده در مجموع عنصري است كه مي تواند برق غير مستقيم را به برق مستقيم تبديل نمايد. در خودرو پژو براي انجام اين كار از عنصر ديود استفاده شده است. ديود در حالت كلي داراي دو سر آند و كاتد است. جريان قراردادي برق كه همواره از سمت قطب مثبت به سمت قطب منفي است هميشه در جهت آند به كاتد جريان مي يابد. ديود با حركت جريان در جهت معكوس مخالفت مي كند. شكل كلي مداري ديود بصورت

است. اصولاً چندين نوع ديود در خودروهاي پژو وجود دارد:

1ـ ديود يكسو ساز كه داراي شكل مداري فوق بوده و نمونه كاربرد آن در دينام خودرو پژو مي باشد.

2ـ ديود نوري يا (Light Emitting Diode) LED كه در خودرو پژو به عنوان نشان دهنده و يا Indicator استفاده شده است. نمونه عملي آن چراغ كوچك سبز رنگ روي كليد كولر، يا چراغ كوچك زرد رنگ روي كليد گرمكن و يا چراغ كوچك قرمز رنگ روي كليد فلاشر است كه روشن شدن آن نشان دهنده فشردن كليد مربوطه است. شكل مداري اين ديود بصورت:

است.

3ـ ديود مادون قرمز: در دو نوع فرستنده(Transmitter) و گيرنده(Receiver) موجود است.

نمونه فرستنده آن در ريموت كنترل قفل مركزي، خودروهاي پارس و 405 بر روي سوئيچ درب ها و نمونه گيرنده آن در همين سيستم بر روي قسمت گيرنده سقفي(چشمي) نصب شده است و داراي شكل مداري زير است:

البته در خودروهاي 206 و سمند از اين نوع ديود استفاده نشده و سيستم راديويي جايگزين گرديده كه واجد كارايي بهتري نيز است.

4ـ ديود انحراف جريان: براي اينكه در آمپر خودروهاي پژو اين امكان را به لامپ ها بدهند تا به همراه يك لامپ در مواقع لازم ديگري نيز روشن شود. به عنوان مثال در خودرو 405 با روشن شدن چراغ حداكثر دماي آب، چراغ Stop نيز روشن شده اما موجب روشن شدن چراغ فشار روغن نمي گردد. همين طور با روشن شدن چراغ فشار روغن موتور، چراغStop روشن شده اما ديود ديگري موجب روشن نشدن چراغ حداكثر دماي آب مي شود. البته در خودرو 206 به دليل وجود سيستم الكترونيك (كنترل يونيت آمپر) ديگر نيازي به استفاده از ديود نيست و اين كار به صورت الكترونيك انجام مي شود.

آشنايي با رله(Relay) :

رله يك سوئيچ الكترومكانيكي قابل كنترل است كه مي تواند به دو صورت اتوماتيك و يا دستي، يك يا دو كنتاكت ساده را قطع و وصل نمايد تا از اين طريق بتواند يكي از دو فرآيند حفاظت از منبع تغذيه و يا كنترل سيستم تحت امر را پشتيباني نمايد. رله مي تواند بنا به دستور يك جريان كوچك، يك جريان بزرگ را قطع و وصل نمايد. رله ها اكثراً پنج پايه اند. دو پايه آن يعني پايه هاي 1 و 2، پايه هاي كنترل و پايه هاي 4،3 و 5 آن پايه هاي كنتاكت هستند معمولاً در حالت عادي، پايه 3 رله به پايه 4 آن متصل است اما به محض برقراري يك جريان كوچك بين پايه هاي 1 و 2، پايه 3 اتصال خــود را از پايه 4 جــدا كــرده و به پايه 5 مي چسبد. در اين حالت اصطلاحاً مي گويند كه رله در حالت تحريك بوده و يا بوبين كرده است. اين عملكرد بدين معناست كه مجموعه مدارهايي كه از مسير پايه هاي 3 و 4 عبور مي كردند قطع شده و مجموعه مدارايي كه از مسير پايه هاي 3 و 5 عبور مي كنند وصل مي شوند. مقدار مقاومتي كه رله در مدار قرار مي دهد صفر و مقدار مقاومت بوبين آن ناچيز است.

رله ها بنابر دو پارامتر دسته بندي مي شوند. يكي ولتاژ تحريك يا ولتاژي كه در آن بوبيــن تحــريـك مي شود كه در اين مورد تمام رله هاي موجود در خودرو پژو 12 ولت هستند و ديگري حداكثر ميزان آمپري كه مي توان از پايه هاي 3 و 4 يا 3 و5 عبور داد. مورد دوم توجه به اين نكته را لازم مي دارد كه تعــويض بـي مورد و بدون توجه به آمپر مجاز رله هاي مورد مصرف، مي تواند باعث سوختن رله ها شود. در نهايت بايد گفت كه استفاده از مجموعه رله هاي حفاظتي و كنترلي در خودرو پژو يك نوع ترقي تكنولوژيكي نسبت به خودروهايي همچون پيكان معمولي است.

نحوه تست رله:

براي تست رله بر اساس نحوه عملكرد آن، از مدار ساده زير استفاده مي كنيم:

پــس از وصل كردن مدار فوق، بلافاصله لامپ شماره 1 روشن مي شود. با ارتباط دادن قطبين باطري به پايه هاي 1 و 2 رله، لامپ شماره 1 خاموش شده و لامپ شماره 2 روشن مي شود.

در صورت مشاهده عملكرد فوق، رله سالم و در غير اين صورت رله معيوب است.

تذكر:

رله هاي چهار پايه فاقد پايه شماره چهار هستند.

رله هاي موجود درخودرو پژو 206 عبارتند از :

رله هاي موجود در بالاي پاي راننده:

مجموعه رله هاي داخل BSI كه با آن يك تكه محسوب مي شوند.

رله هاي موجود در جعبه تقسيم (BSM) BM34 :

در پژو 206 غير مولتي پلكس ايران دو عدد رله مشكي رنگ:

الف) رله مشكي رنگ چراغهاي مه شكن جلو با شماره نقشه 2665

ب) رله مشكي رنگ كولر با شماره نقشه 1030.

در اين خودرو دو رله ديگر نيز در اين محوطه نصب مي شود كه خودروهاي ايران فاقد آن هستند.

در پژو 206 مولتي پلكس:

دو عــدد رله جداي از هم كه فاقد قاب بــوده و در ظاهــر ديده نمي شوند اما صداي تك تك آن را مي توان از داخل BSM شنيد كه به جاي رله دوبل سيستم انژكتور نشسته كه در جاي خود توضيح كامل، داده خواهد شد.

رله هاي موجود در روي سيني فن:

رله هاي فن رادياتور در با شماره نقشه 1508 و 1509 مخصوص دور كند و تند فن.

سنسور(Sensor)، حسگر يا فشنگي(مهره، كپسول) :

سنسورها كه از آنها اغلب با عنوان فشنگي ياد مي شود عناصري هستند كه مي توانند به گونه اي يك تغيير حالت مكانيكي، فشاري، دمايي و يا شيميايي را حس كرده و متناسب با آن عكس العملي رانشان دهند كه براي ما از نظر الكتريكي قابل حس، اندازه گيري و يا تصميم گيري باشد. استفاده از سنسور در خودرو پژو يك نوع ترقي يا پيشرفت تكنولوژيكي نسبت به خودروهايي همچون پيكان معمولي است.

مثال:

تذكر:

بنابر اين مشاهده مي شود كه سنسورهاي خودروهاي پژو ايران به طور كلي مي توانند چهار خروجي متفاوت به شرح ذيل بدست دهند:

مقاومت متغيير

اتصال بدنه

پالس يا سيگنال الكتريكي

ولتاژ مستقيمDC

سنسورهاي موجود درخودرو پژو 206 ايران :

1ـ فشنگي آب مربوط به دماي آب موتور از نوع NTC با شمار ه نقشه 4005 يا 1220. محل قرارگيري روي سيلندر به ترتيب با سوكت 3 پايه آبي رنگ و يا سوكت 2 پايه سبز رنگ.

2ـ سنسور اواپراتور مربوط به دماي اواپراتور كولر از نوع NTC با شماره نقشه 8006 محل قرارگيري داخل هوزينگ بخاري زير داشبورد قابل دسترسي از سمت راست با سوكت 2 پايه سفيد رنگ.

3ـ سنسور خطي كولر مربوط به فشار گاز با شماره نقشه 8007. محل قرارگيري روي لوله هاي كولر كنار رطوبت گير با سوكت 3 پايه مشكي رنگ.

4ـ فشنگي روغن مربوط به فشار روغن موتور با شماره نقشه 4110. محل قرارگيري زير فيلتر بنزين با سوكت 2 پايه خاكستري رنگ.

5ـ سنسور سطح روغن ترمز با شماره نقشه 4410. محل قرارگيري داخل ظرف روغــن ترمــز با سوكت 2 پايه قهوه اي رنگ.

6ـ سنسور سطح روغن موتور با شماره نقشه 4100. محل قرارگيري روي بلوك سيلندر بالاي كارتل با سوكت 3 پايه سبز رنگ