دانلود گزارش کارآموزی مکانیک خودرو در تعمیرگاه آفتاب

موتور XU7 JP/L/Z

این سیستم ترکیب شده از :

کنترل یونیت سیستم سوخت رسانی و جرقه

باک بنزین

پمپ بنزین برقی

رله دوبل

فیلتر سوخت

انژکتور

رگولاتور فشار بنزین

مجرای توزیع سوخت و مانیفولد هوای ورودی

دریچه گاز

پتانسیومتر دریچه گاز

استپ موتور

12.   سنسور فشار مانیفولدر

13.   سنسور دمای مایع سیستم خنک کننده موتور

14.   سنسور دور موتور

15.   کویل دوبل

16.   باتری

17.   سوئیچ اصلی

18.   لامپ عیب یاب سیستم سوخت رسانی و جرقه

19.   کانکتور اتصال به دستگاه عیب یاب

20.   سنسور دمای هوای ورودی

21.   پیش گرم کن دریچه گاز

22.   سنسور سرعت خودرو

کنترل یونیت موتور (ECU) سیستم سوخت رسانی و جرقه 

(تصاویر در فایل اصلی موجود است)

این دستگاه عملکرد خود را بر مبنای بسسیاری از اطلاعاتی که از سنسورهای مختلف دریافت می دارد تنظیم می کند و عملیات های زیر را تحت کنترل قرار می دهد .

محاسبه زمان و مراحل تنظیم پاشش :

- با تصحیح برنامه

- خود انطباقی

- موقعیت استارت زدن

- تصحیح ارتفاع ( ارتفاع محل کارکرد خودرو )

- قطع سوخت هنگام کاهش سرعت و اتصال مجدد

- تصحیح ولتاژ باتری

- تصحیح شرایط گذرا

محاسبه زمان جرقه در کویل دوبل :

- با تصحیح برنامه

- تصحیح دینامیکی

- کنترل ولتاژ کویل

عملکرد کنترل کننده های کمکی :

- پمپ بنزین برقی

- کمپرسور کولر ( سیستم تهویه )

- لامپ عیب یاب سیستم سوخت رسانی و جرقه

- سرعت سنج

- محدوده سرعت موتور

استپ موتور در وضعیت های زیر عمل می کند :

- در مرحله راه اندازی

- در دور آرام

- کنترل کردن شرایط گذرا

- بعد از خاموش کردن موتور ، ولتاژ به مدت 4 تا 5 ثانیه به استپ موتور داده می شود.

سنسور فشار مانیفولد هوای ورودی : این سنسور بطور مداوم فشار درونی مانیفولد هوای ورودی را اندازه گیری میکند و از نوع پیزو الکتریک می باشد 

یعنی با تغییرات فشار ، مقدار مقاومت الکتریکی آن تغییر می کند )

ولتاژ مثبت 5 ولت بوسیله ECU به این سنسور اعمال می شود و این سنسور به ازای هر فشاری ، یک ولتاژ متناسب به ECU بر می گرداند .

این اطلاعات به ECU  اجازه می دهد تا جریان تزریق را متناسب با وضعیت های مختلف موتور ، و با ارتفاعات مختلف وفق دهد .

همچنین این اطلاعات برای تغییر آوانس های زمان جرقه به کار می رود .

تصحیح ارتفاع :

مقدار مکش هوا در موتور نسبت به فشار اتمسفر تغییر می کند و همچنین فشار اتمسفر به ارتفاع محل کارکرد خودرو بستگی دارد . سنسور فشار ، در داخل مانیفولد هوا قرار دارد که تغییرات را محاسبه کرده و به تناسب آن زمان کنترل پاشش را تنظیم می نماید و بر اساس این تنظیم بنزین تزریق می کند . این اندازه گیری هنگامی صورت می گیرد که موتور روشن و تحت بار زیاد و در دور کم می باشد .

سنسور فشار مانیفولد هوای ورودی ( 1312 ) در حالت سوئیچ باز و موتور روشن در حال کار می باشد و اطلاعات فشار هوای ورودی را به ECU (1320) می دهد . این سنسور با 5VDC کار می کند و این ولتاژ را از طریق پایه 14 و سیم شماره 1355 از  ECU ( 1320 ) دریافت می کند .

سنسور دور موتور :

سنسور دور موتور شامل یک پیچ است که دور یک هسته مغناطیسی پیچیده شده است . هنگامی که دنده های فلایویل در مقابل این سنسور قرار می گیرند ، تغییراتی در میدان مغناطیسی حاصل شده و باعث تولید یک ولتاژ متناوب a. .c  می شود ، مه فرکانس و دامنه این ولتاژ متناسب با دور موتور RPM می باشد . سنسور دور موتور روی پوسته کلاچ نصب شده که در برابر 60 دنده فلایویل قرار دارد . دو عدد از دنده‌های فلایویل برای تشخیص TDC حذف شده اند . این سنسور دور موتور را حس می کند و یک سیگنال سینوسی مطابق با دور فلایویل به ECU  از طریق سیم های 132 و 133 ارسال می کند و از طریق همین سنسور ECU متوجه روشن شدن موتور می شود ، لازم بذکر است که سیم های 133 و 132 دارای شیلد منفی ( بدنه ) می‌باشند تا روی سیگنال ارسالی به ECU نویز نیافتد . این سنسور در زمان موتور روشن کار می کند که از این سنسور برای محاسبه زمان های احتراق استفاده می شود.

پتانسیومتر وضعیت دریچه گاز :

این پتانسیومتر وضعیت دریچه گاز را به اطلاع ECU می رساند . این اطلاعات برای تشخیص دور آرام ( در حالت آزاد بودن پدال گاز ) ، تشخیص حالت تمام گاز ( فشرده بودن کامل ، پدال گاز ) کاهش سرعت و خاموش شدن بکار می رود همچنین در حالت اضطراری سنسور فشار مانیفولد هوای ورودی خراب شده عمل می کند .

ECU به این پتانسیومتر یک ولتاژ 5VDC می دهد گه با تغییرات دریچه گاز یک ولتاژ متناسب به ECU بر می گرداند .

این سنسور از طریق سیم های 1350 ، 1352 ، 1351 به پایه های 14 ، 30 و 16 ،

ECU (1320) متصل می شود ، ضمنا این سنسور در حالت سوئیچ باز و موتور روشن کار می کند تا ECU (1320) دقیقا از موقعیت دریچه گاز مطلع می شود .

سنسور دمای هوای ورودی :

این سنسور روی بدنه دریچه گاز نصب شده و اطلاعات مربوط به دمای هوای ورودی به مانیفولد را به ECU می دهد . این سنسور از نوع                                  (Negative Temperature Coefficient ) NTC  می باشد ، و با افزایش دما ، مقدار مقاومت الکتریکی آن کاهش می یابد .

پایه 1 سنسور ( 1240) به منفی ( بدنه ) احتیاج دارد که از طریق سیم شماره (1342) و پایه 16 (ECU)  تامین می شود و اطلاعات دمای هوای ورودی از طریق سیم شماره ( 1243) به پایه 31 (ECU)   داده می شود . این اطلاعات را به روش تغییرات ولتاژ بین  O.4V  تا 4.8V   به ECU بدهد و ECU (1320) بر طبق آن تصمیم گیری کند ، همچنین در زمان موتور روشن فعال می باشد و پس از خاموش شدن موتور از کار می افتد .

سنسور دمای مایع سیستم خنک کننده موتور :

این سنسور ( حرارت سنج ترمیستور ) در سیستم خنک کننده موتور قرار دارد ( بالای سیلندر ) و وضعیت حرارت حرارت موتور را به ECU  اطلاع  می دهد . این سنسور از نوع NTC  می باشد . این سنسور شامل دو پایه می باشد و پایه شماره 2 آن از طریق سیم شماره M125  به منفی ( بدنه ) متصل می باشد وپایه شماره 1آن از طریق سیم شماره 1235 به شماره ECU 13 منتقل می شود واین اطلاعات را با روش تغییرات ولتاژ بین 0.4 v تا  4.8 v به ECU می دهد.

لازم به ذکر است این سنسور از زمان سوئیچ باز بکار می افتد ودر حالت موتور خاموش

از کار می افتد.

سنسور سرعت خودرو :

این سنسور اثر هال ، روی کابل سرعت سنج در محور خروجی گیربکس قرار دارد و بوسیله ولتاژ 12V  تغذیه می شود . این سنسور اطلاعات را به ECU  ( 8 پالس در هر            دور – از سرعت 2Km/h به بالا ) می دهد ، که تعیین کننده ضریب نسبت دنده می باشد و برای بهبود عملکرد خودرو مورد استفاده قرار می گیرد .

ولتاژ مثبت ورودی به پایه یک سنسور ( 1620) از طریق سیم شماره ( C C 17 ) و بعد از سوئیچ CA00  تامین می شود و این سنسور با تبدیل سرعت خودرو به پالس‌های الکتریکی آن را به پایه 27 (ECU) از طریق سیم شماره ( 1360 )اعمال  می کند.

ولتاژ مثبت ورودي به پايه يك سنسور ( 1620) از طريق سيم شماره ( C C 17 ) و بعد از سوئيچ CA00 تامين مي شود و اين سنسور با تبديل سرعت خودرو به پالس‌هاي الكتريكي آن را به پايه 27 (ECU) از طريق سيم شماره ( 1360 )اعمال مي كند.

رله دوبل :

رله دوبل روي سيني فن قرار دارد و داراي 15 پايه مي باشد و در چهار حالت ذيل كار مي كند .

1- موتور خاموش:

يك ولتاژ مثبت دائم از طريق جعبه تقسيم ( BB10) به پايه 2 رله دوبل اعمال مي شود و پس از عبور از بوبين رله سمت راست ( رله سمت راست داخل رله دوبل ) و از طريق سيم شماره 1233 به پايه ECU, 4 ( 1320) مي رسد و اين ولتاژ مثبت دائم براي حفظ اطلاعات داخل حافظه ECU و از طرفي براي شروع بكار ، آماده باشد ، مصرف دارد .

ضمنا هر رله داخل رله دوبل داراي دو ديود متصل به دو سر بوبين براي از بين بردن ولتاژ معكوس در هنگام قطع ولتاژ بويين رله مي باشد و ديگري براي جلوگيري از ولتاژ منفي بر روي بوبين رله مي باشد .

2- سوئيچ باز :

در اين حالت پس از اينكه سوئيچ باز مي شود ولتاژ مثبت باتري پس از عبور از جعبه تقسيم BB10 و از طريق شماره CC به پايه 14 رله دوبل مي رسد و پس از عبور از بويين رله سمت چپ داخل رله دوبل (1304) و از طريق سيم شماره 1236 وارد سنسور اينرسي ( 1203) شده و پس از خروج از اين سنسور و از طريق شماره 1236A وارد پايه ECU,23 (1320) شده و در اين هنگام است كه ECU (1320) متوجه مي شود كه سوئيچ باز شده است و در اين زمان ECU (1320) پايه 4 خود را منفي ( بدنه ) مي كند و بواسطه اين عمل رله سمت راست داخل رله دوبل ( 1304) بوبينش داراي ولتاژ منفي مي شود . ( از طرفي ولتاژ مثبت را اين بوبين از طريق سيم شماره BB21 و جعبه تقسيم قبلا دريافت كرده ) و عمل مي كند ، و باعث مي شود كنتاكتهايش بهم بچسبند و ولتاژ مثبت وارده به كنتاكتهاي اين رله ، سيم شماره 1217 به پايه ECU,35 (1320) برسد و از اين به بعد ECU (1320) ، ولتاژ مثبت خود را از اين پايه ( 35 ) تامين مي كند .

3-موتور روشن :

در اين حالت پس از اينكه ECU ( 3120) پالس هايي از طرف سنسور دور موتور ( 1313 ) دريافت كرده ، متوجه روشن شدن موتور مي شود و در ازاي آن پايه 23 خود را منفي ( بدنه ) مي كند تا رله سمت چپ داخل رله دوبل ( 1304) فعال شود ، در نتيجه ولتاژ مثبت باتري به پمپ بنزين برقي ( 1210) از طريق سيم شماره 120 و كويل دوبل ( 1135) از طريق سيم شماره 1264 و پيش گرم كن هواي ورودي ( 1270) از طريق سيم 126 و انژكتورها از طريق سيم شماره 1210 مي رسد . شايان ذكر است بعد از 4 الي 5 ثانيه بعد از خاموش كردن موتور سيستم به حالت موتور خاموش بر مي گردد .

تذكر: پايه 16 (ECU – 1320) داراي يك منفي ( بدنه ) ايزوله شده مي باشد كه براي سنسورهاي حساس استفاده مي شود و نبايد به منفي ( بدنه) خودرو متصل گردد.

كويل دوبل :

اين كويل از نوع استاتيكي – دوبل مي باشد . ( سيستم دلكو وجود ندارد) .

ECU (1320) عمل تقسيم ولتاژ را انجام مي دهد و در هر لحظه دو تا از خروجي هاي كويل داراي ولتاژ بالا مي باشد و يا به عبارتي ترتيب جرقه را خود ECU (1320) تعيين مي كند .

با توجه به اطلاعاتي كه سنسور دور به ECU مي دهد و نشانگر TDC ( نقطه مرگ بالا) مي باشد ، و كنترل يونيت ( 1320) ترتيب جرقه را بصورت ( 3 با 2 و 1 با 4 ) اعمال مي كند .

اين كويل چهار عدد خروجي دارد كه به چهار عدد شمع روي سرسيلندر متصل مي باشد و يك ولتاژ مثبت از طريق سيم شماره 1264 و رله دوبل به سر مشترك اوليه هاي كويل متصل مي باشد ، و دو سر ديگر اوليه هاي كويل از طريق سيم هاي شماره 113 و 114 به پايه هاي 1 و 19 از ECU (1320) متصل مي باشند كه با منفي ( بدنه ) شدن اين پايه ها توسط ECU (1320) در پانويه هاي كويل دوبل ولتاژ مثبت ( حدود 15000 ولت ) براي عمليات جرقه زني خواهيم داشت . لازم به ذكر است خازن متصل به پايه شماره 4 كويل دوبل و برنه آن براي گرفتن نويزهاي توليدي سيستم كويل و حذف نويزهاي مزاحم براي سيستم ها ي الكترونيكي مي باشد .

استپ موتور ( موتور مرحله اي ) :

استپ موتور بر روي بدنه دريچه گاز نصب شده است و بصورت الكتريكي توسط كنترل يونيت ( 1320) ، كنترل مي شود .

اين قطعه جربان هوا به داخل دريچه گاز را كنترل مي كند در صورتي كه :

- تهيه يك جريان هواي اضافه در مرحله سرد راه اندازي

- كنترل دور آرام ، مطابق با بار موتور و حرارت آن

- بهبود حالت هاي گذرا ( مثل روشن شدن كولر )

اين قطعه يك موتور DC مرحله اي مي باشد كه به هر بار ولتاژ مثبت و منفي ( بدنه ) هايي كه به پايه هايD,C,B,A آن داده مي شود ، شفت اين موتور يك پله (Step) به راست و يا چپ مي چرخد ( لازم به ذكر است كه ولتاژ مثبت و منفي با يك منطق خاصي به پايه هاي اين استپ موتور اعمال مي شود .)

با توجه به اينكه شفت اين موتور با هربار چرخش 1.8 درجه به چپ يا راست مي گردد، در نتيجه به 200 مرحله يك دور كامل مي زند و از طرفي شفت اين موتور به يك ميله مارپيچ متصل است كه به هر پله (STEP) ، 0.04 mm به جلو يا عقب مي رود .

انژكتورها :

انژكتورها از نوع كنترل الكترو مغناطيسي مي باشند .

پالس هاي الكتريكي كه از طرف ECU (1320) فرستاده مي شود يك ميدان مغناطيسي در سيم پيچ بوبين ايجاد مي كند ، در اثر اين ميدان مغناطيسي هسته جذب مي گردد و سوزن انژكتور از جاي خود حركت مي كند .

سوخت فشرده به سرعت بالا از سوپاپ تزريق مي گردد .

موتورهاي XU7JP به انژكتورهايي مجهزند كه در خط تغذيه سوخت پنهان مي باشند و از كناره تغذيه مي شوند .

چهار عدد پايه 1 انژكتورها به هم ، متصل و از طريق سيم شماره 1320 به پايه 18 ، ECU ( 1320) متصل مي باشند و از چهار عدد پايه 2 انژكتورها به هم متصل و از طريق سيم شماره 1224/1210 به پايه 4 رله دوبل ( 1304) متصل مي باشند و ولتاژ مثبت باتري را از همين طريق رله دوبل ( 1304) دريافت مي كند و با منفي ( بدنه ) شدن ( منفي مقطع يا پالسي) پايه ECU ,18 ( 1320) انژكتورها با توجه به اينكه سوخت با فشار پشت آن ها قرار دارد ، شروع به پاشش سوخت مي كند .استپ موتور ( 1255) از طريق سيم هاي 1244، 1245، 1246 ، 1247 به پايه هاي 3 ، 2، 20، 21 از ECU (1320) متصل است .

پمپ بنزين برقي :

پمپ بنزين برقي در خارج از پاك بنزين نصب شده است .

براي آنكه فشار بنزين در سيستم سوخت ثابت بماند جريان ارسالي پمپ بايد بيش از نياز موتور باشد .

پمپ بنزين از نوع BOSCH مي باشد .

در پژو پارس فقط پمپ بنزين برقي وجود دارد و پمپ بنزين مكانيكي وجود ندارد .

در حالت سوئيچ باز براي 3 تا 5 ثانيه اين پمپ فعال مي شود تا گالري اصلي سوخت را پر از بنزين كند و اگر در اين مدت خودرو استارت زده نشود ، پمپ از كار مي افتد و بعد از استارت زدن و در حالت موتور روشن پمپ بنزين برقي از طريق پايه شماره 13 رله دوبل ( 1304 ) و سيم شماره 120 و فيوز C1260 ، ولتاژ مثبت را دريافت مي كند و با توجه به داشتن ( بدنه) دائم شروع بكار مي كند .

لازم به ذكر است كه C1260 فيوز پمپ بنزين مي باشد و پمپ بنزين برقي در تمام زمان موتور روشن فعال مي باشد .

فشار توليدي توسط پمپ بنزين برقي حدود6bar مي باشد ولي با استفاده از لگولاتور تنظيم فشار سوخت ، اين فشار در داخل گالري اصلي سوخت تنظيم شده و در نهايت به 2.3 bar تا 2.7 bar مي رسد .

پيش گرمكن دريچه گاز :

اين قطعه براي گرم كردن دريچه ورودي هوا مي باشد و در آب و هواي سرد و مرطوب براي كنترل مناسب دور آرام بكار مي رود .

اين قطعه از يك PTC تشكيل شده است و در هنگام موتور روشن ، ولتاژ مثبت را از طريق سيم شماره 127 و فيوز (C1265) و سيم شماره 126 و رله دوبل ( 1304) تامين مي كند .

با هرچه گرمتر شدن اين قطعه ، مقاومتش بالاتر مي رود و عملا خود اين قطعه ، جريان غبوري از خودش را محدودتر مي كند و باعث نسبتا خاموش شدن ، خودش مي شود .

رله قطع كن كمپرسور كولر :

ولتاژ مثبت كمپرسور كولر ( 8020) را پايه 2 سوئيچ 3 مرحله اي ( 8007) و با توجه به اينكه رله 8015 در اين مسير قرار گرفته است ، تامين مي كند .

از طرفي اين ولتاژ مثبت به پايه ECU,9 ( 1320) هم اعمال مي شود تا بواسطه آن Step motor را فرمان بدهد و دور آرام را كنترل كند .

در لحظه ابتداي استارت زدن ( حالت زده شده و يا نزده شده كليد كولر ) پايه ECU,24 (1320) منفي بدنه مي شود و به بوبين رله قطع كن كمپرسور كولر ( 8015) ، توسط سيم 1234 اعمال مي شود و با توجه به اينكه اين بوبين پايه ديگرش به واسطه سيم (022) CA از سوئيچ CA ، ولتاژ مثبت را دريافت مي كند ، در نتيجه اين رله (8015) عمل كرده و با توجه به مدار بالا ولتاژ كمپرسور كولر (8020) اعمال شود و پس از حدود 2 ثانيه بعد از استارت زدن اگر كليد كولر از قبل زده شده بود و يا زده شود ، ECU (1320) پايه 24 خود را از حالت منفي ( بدنه) خارج مي كند و در نتيجه رله قطع كن كمپرسور كولر (8015) غير فعال مي شود و ولتاژ وارده از سوئيچ سه مرحله اي ( 8007) به كمپرسور كولر(8020) مي رسد و آنرا روشن مي كند .

از طرفي بوبين رله قطع كن كمپرسور كولر (8015) يك سرش به پايه 11 كنترل يونيت سيست خنك كننده موتور ( 8010) متصل مي باشد و اگر درجه حرارت موتور به 115 درجه سانتيگراد برسد .

اين پايه از طرف كنترل يونيت سيستم خنك كننده موتور منفي ( بدنه ) مي شود و رله قطع كن كمپرسور كولر (8015) فعال مي شود و ولتاژ كمپرسور كولر (8020) را قطع مي كند .

توجه:

رله قطع كن كمپرسور كولر(8015) در حالت عادي غير فعال مي باشد و وقتي فعال مي شود باعث قطع شدن كمپرسور كولر ( 8020) مي شود .

لامپ عيب ياب سيستم سوخت رساني و جرقه:

اين لامپ در صفحه نشان دهنده ها ، قرار دارد و در زمان سوئيچ باز ، ولتاژ مثبت باتري را از طريق سوئيچ اصلي CAOO و فيوز F12 و از طريق سيم شماره C120 دريافت مي كند و همچنين از طريق سيم شماره 480 به پايه شماره 6 از ECU (1320) متصل مي باشد ، در نتيجه در زمان هايي كه عيب دائمي در سيستم سوخت رساني و جرقه بوجود بيايد ، اين لامپ با منفي ( بدنه) شدن پايه 6 ( ECU) روشن مي شود و نشانگر وجود عيب در سيستم سوخت رساني و جرقه خواهد بود .

كانكتور اتصال به دستگاه عيب ياب :

اين كانكتور سبز رنگ در داخل جعبه رله داخل موتور قرار دارد و بوسيله سيم هاي شماره 140،141 به پايه ها ي 10،15 از ECU(1320) متصل مي باشد و براي عيب يابي ، تنظيم هوا و سوخت ، تنظيم آوانس در سيستم سوخت رساني و جرقه بوسيله دستگاه DIAG 2000 NG مورد استفاده قرار مي گيرد . وقتي اين كانكتور به دستگاههاي عيب ياب متصل مي شود ، اطلاعاتي بين (1320) و دستگاه عيب ياب

1

بصورت ديجيتالي ( 0 ) رد و بدل مي شود .

نمايشگر دور موتور ( دور سنج ) :

اين دور سنج در صفحه نشان دهنده ها قرار گرفته است و دور موتور را بر حسب دور در دقيقه نمايش مي دهد و پالس ها ي مورد نياز خود را از طريق سيم شماره426 و پايه 5 از ECU (1320) دريافت مي كند .

دانستنيهاي فني خودروهاي انژكتوري :

توصيه مي شود در خودروهاي پيكان انژكتوري ، حداقل بنزين در باك 10 ليتر مي باشد .

در خصوص تنظيمات موتور و سيستم سوخت رساني حتماً به نمايندگي هاي مجاز ايران خودرو مراجعه و از مراجعه به تعميركارهاي متفرقه خوددداري گردد .

در صورت عدم روشن شدن خودرو در هنگام برخورد با موانع ، تصادف و يا افتادن در چاله هاي نسبتاً عميق از عملكرد سوئيچ انرسي (در محفظه موتور و برروي گلگير به رنگهاي نارنجي يا مشكي ) اطمينان حاصل نموده و در صورت قطعي ، با فشردن آن اتصال برقرار نمائيد.

قبل از استارت زدن ، پس از چرخاندن سوئيچ به مرحله دوم به مدت سه الي پنچ ثانيه سوئيچ را در حالت باز قرار داده تا پمپ بنزين عمل نمايد و سپس موتور را روشن نماييد .

از اضافه كردن هر نوع تجهيزات جانبي از قبيل دزدگير هاي غير استارندارد ، لامپ ، بوق ، تلوزيون و توسط … توسط افراد غير متخصص بر روي خودرو جداً خودداري فرمائيد .

دانستنيهاي عمومي خودرو :

فشار كم باد لاستيكهاي ايمني راننده و طول عمر لاستيك ها را كاهش و مصرف سوخت را افزايش مي دهد ، در صورت ناميزان بودن باد لاستيك ها سايش در نقاط مختلف آن مشاهده مي گردد .

از تخليه ضديخ در فصول گرم سال جدا خودداري نموده ومايع خنك كننده را هر دو سال يك بار تعويض نمائيد .

از سوراخ نمودن فيلتر هوا جهت ورود بهتر هوا به موتور خودداري شود .

استارت نمي بايست بيشتر از 15 ثانيه درگير شود ، 20 ثانيه صبر نمود تا باتري براي استارت مجدد آماده شود .

روغن ترمز را سالي يك بار و ترجيحاً در فصل بهار تعويض نمائيد .

از بسته شدن صحيح در پوش رادياتور اطمينان حاصل نمائيد .

در هنگام توقف لحظه اي (پشت چراغ قرمز و يا ترافيك ) دنده را خلاص نموده و از نگهداشتن كلاج خودداري نمائيد .

پس از پيمودن مسيرهاي طولاني موتور را فوراً خاموش نكنيد .

انژكتور چيست و سيستم سوخت رساني انژكتوري چگونه كار مي كند؟

براي اين كه بدانيم انژكتور چيست و با عملكرد سيستم سوخت رساني انژكتوري آشنا شويم ، لازم است ابتدا وظيفه كاربراتور را در خودرو بدانيم . زيرا سيستم انژكتوري جايگزيني براي كاربراتور در خودرو است .

كاربراتور وسيله اي است براي مخلوط كردن سوخت و هوا به نسبت مطلوب و رساندن آن به موتور خودرو ، كه به همين منظور از زمان اختراع و پيدايش تغييرات بسياري كرده و داراي مدارات مختلفي شده است .

هدف از بكارگيري كاربراتور در خودرو همانطور كه اشاره شد ، مخلوط كردن سوخت و هوا به منظور اشتعال مناسب است ولي چه نسبتي بايد براي اين منظور در نظر گرفته شود ؟ سوخت كمتر با مقدار زيادي هوا بر عكس ؟

از نظر تئوري يك كيلوگرم سوخت مي بايست با 6/14 كيلوگرم هوا بسوزد تا اشتغال كامل صورت گيريد . ولي ان فقط در حالت تئوري صادق است . با زياد كردن هوا در مخلوط فوق ، مخلوط فقير سوختي پديد مي آيد كه در ان شاهد اكسيژن در گازهاي اگزوز هستيم و با زياد كردن مقدار سوخت در مخلوط ، مخلوط غني سوختي پديد مي آيد كه در آن صورت شاهد ئيدروكربن نسوخته در گازهاي اگزوز مي باشيم .

از لحاظ اقتصادي (مصرف كمتر ) بهترين مخلوط ، مخلوط فقير سوختي با نسبت هوا به سوخت 1/18 است . در حالي كه براي بدست آوردن بيشترين توان موتور بايد مخلوطي غني سوختي با نسبت 1/12 الي 1/13 بكار برد . ( شكل 1)

پس همانطور كه ديده مي شود محدوده وسيعي از نسبت هوا به سوخت وجود دارد كه سيستم سوخت رساني مي بايست طبق شرايط مختلف كار موتور جوابگوي آن باشد . روي زمين اصل ساختمان كاربراتورها پيچيده تر شده و مدارات مختلفي (عمدتاً پنچ مدار) به شرح ذيل در آن بوجود آمده است .

مدار اصلي (Main circuit) : كه هنگام رانندگي با سرعت و وضعيت عادي ،سوخت و هوا را به نسبت لازم مخلوط كرده و به موتور مي فرستد .

مدار دور آرام (Idle circuit) : كه وظيفه آن فرستادن مخلوط سوخت (با نسبت غليظ تر) به موتور در هنگامي است كه راننده پاي خود را از پدال گاز برداشته اشت و موتور با دور آرام كار مي كند .

پمپ شتاب دهنده (Accelerator pump) كه به منظور كاهش لختي و درنگ موتور در هنگام گاز دادن به سيستم كاربراتور اضافه شده و عكس العمل آن را سريعتر مي كند . اين مدار در هنگام فشرده شدن پدال گاز مقداري سوخت اضافي به مخلوط مي پاشد .

مدار قدرت (Power enrichment circuit) : كه وظيفه آن تهيه مخلوط غني تري از سوخت به هنگام بالا رفتن خودرو از سربالايي ها و يا حمل بار و وزن اضافه است .

مدار شوك (Choke circuit) : كه هنگامي بكار مي افتد كه موتور خودرو سرد بوده و استارت زده شود . اين مدار مخلوط غني سوخت را وارد موتور مي كند .

با وجود مدارات بالا و مدارات پيچيده تر ديگر در كاربراتور كه از طريق مكانيكي عمل مي كنند ، اين وسيله پاسخ مناسبي به شرايط مختلف كاركرد موتور نداده و در نتيجه بازده مطلوب بدست نمي آيد . از طرفي در اين سيستم مصرف سوخت نيز بالا رفته و آلودگي نيز افزايش مي يابد .

از اين رو سالهاست سيستم سوخت رساني انژكتور جايگزين كاربراتور شده است . جالب است بدانيد آخرين خودرو كاربراتوري كه از يك شركت خودروسازي در ايالات متحده عرضه شده است ، خودرو سوبارو (SUBARO) در سال 1990 بوده و تمامي مدلهاي بعد از آن به صورت انژكتوري عرضه شد .

سيستم انژكتوري : سيستم انژكتوري در خودرو در واقع عملكردي مشابه كاربراتور رادارد كه همان مخلوط كردن سوخت و هوا نسبت لازم و تزريق آن به موتور است . ولي به دليل ماهيت اجزاء آن و سيستم متفاوت ، اين عمل بسيار دقيقتر و مطلوب تر انجام مي شود . ضمناً موجب پايين آمدن مصرف سوخت خودرو و ميزان آلودگي هوا مي گردد . سيستم سوخت رساني انژكتوري از سه جزء كلي تشكيل شده است و همانند ديگر سيستم ها داراي ورودي و خروجي هايي است . مغز الكترونيك سيستم (ECU) ، بر اساس اين ورودي ها و الگوريتم پيچيده خود معين كننده خروجي هاي سيستم (زمان پاشش سوخت و مقدار پاشش آن – نسبت هوا به سوخت ) است .

سيستم سوخت رساني انژكتوري از اجزاء زير تشكيل شده است :

ECU (Electronic Control Unit) :

مغز الكترونيكي (واحد پردازش) سيستم است كه با توجه به وروديهايي كه از سنسورهاي مختلف به آن وارد مي شود و الگوريتم تعريف شده آن نسبت هوا به سوخت مشخص و به انژكتورها فرمان پاشش مي دهد . در خودروهاي جديد همچنينECU در كار سيستم دلكور دخالت كرده و آن را نيز از دور خارج نموده است كه درباره آن نيز بحث خواهيم كرد .

سنسورهاي موتور (Engin Sensors) :

به منظور دستيابي به نسبت صحيح مخلوط هوا به سوخت در شرايط كاري مختلف ، سنسورهاي زيادي به اجزاء مختلف خودرو نصب شده و اطلاعات از طريق آنها به ECU مي رود .

جهت آشنايي ، چند نمونه از اين سنسورها به صورت ذيل معرفي مي گردند :

سنسور وضعيت دريچه گاز – وضعيت و مقدار باز و بسته شدن دريچه گاز را– كه مشخص كننده مقدار هواي ورودي به موتور است – نمايش مي دهد . بنابراين ECU با باز و بسته شدن دريچه گاز ، مقدار سوخت لازم را جهت مخلوط كردن با هواي ورودي تنظيم مي كند .

سنسور جرم هواي ورودي به موتور - جرم هواي وارد شده به موتور در هر لحظه را به ECU گزارش مي دهد .

سنسور اكسيژن : ميزان اكسيژن موجود در گازهاي اگزوز ماشين را مشخص مي كند . از اين طريق مخلوط غني و مخلوط فقير سوخت تشخيص داده شده و ECU ، مقدار پاشش سوخت را اصلاح مي كند .

سنسور دماي رادياتور – به ECU مي گويد چه موقع دماي موتور به دماي استاندارد كاري اش مي رسد .

سنسور فشارمطلق منيفولد – فشار مطلق هواي مكش شده در منيفولد را مشخص مي كند .

سنسور ولتاژ – ولتاژ سيستم برق خودرو را چك مي كند تا در صورت افت ولتاژ ، ECU دور آرام موتور را بالا ببرد .

سنسور دور موتور – دور موتور را در هر لحظه گزارش مي كند و از اين اطلاعات ، ECU زمان پاشش سوخت و جرقه زني شمعها را تنظيم مي كند .

انژكتور (INGECTOR) :

يك انژكتور سوخت (FUEL INJECTOR) در واقع چيزي جز يك شير كنترل الكترونيكي كه با منبع سوخت تحت فشار در ارتباط است نمي باشد . فشار سخت از يك پمپ (Fuel Pump) كه با منبع سوخت تحت فشار در ارتباط است نمي باشد . فشار سوخت از يك پمپ (Fuel Pnmp) تعبيه شده در خودرو تامين مي گردد .

انژكتورها اين توانايي را دارند كه در هر ثانيه بارها و بارها باز و بسته شوند و اين كار از طريق دستور ECU به برق دار شده آنها انجام مي شود .

هنگامي كه يك انژكتور برق دار مي شود ،آاهن رباي الكتريكي تعبيه شده در آن تحريك شده و شناوري كه موجب باز شدن نازل انژكتور مي شود اجازه خروج از نازل را پيدا مي كند . نازلها جهت احتراق بهتر سوخت آن را تميزه (Atomize) مي كند .

مقدار سوختي كه توسط انژكتور به موتور فرستاده مي شود در حقيقت به زمان باز بودن نازل انژكتوربستگي داشته و Pulse Width ناميده مي شود و توسط ECU معين مي گردد .

سيستم سوخت رساني انژكتوري انواع مختلفي دارد . در نمونه هاي اوليه انژكتور ، سوخت را در داخل دريچه ورود سوخت (Trottle Body) مي پاشد كه به سيستم تك نقطه اي (Ingection System Single Point) معروف است . در اين سيستم مخلوط سوخت همانند سيستم كاربراتوري به طور يكسان به تمام سيلندرها نمي رسد .

در مدلهاي جديتر در هر سيلندر يك انژكتور وجود دارد كه سوخت را مستقيماً به سوپاپ ورودي هوا مي پاشد . اين مدل كه نسبت به سيستم قبل از دقت بيشتري در پاشش سوخت برخوردار است و عكس العمل آن نيز بالاتر است ، به سيستم انژكتوري چند نقطه اي (Multi Port Fule Injection ) معروف است .

ECU و سيستم جرقه زني اتومبيل

همانطور كه در قبل اشاره شد مركز كنترل الكترونيك خورو ECU علاوه بر اداره سيستم سوخت رساني در كنترل سيستم جرقه زني نيز دخل شده و بر كار آن نظارت دارد .

هم اكنون در اكثر خودروها ديگر از وسيله اي به نام دلكو خبري نيست و بجاي آن سنسوري در موتور نصب شده كه وضعيت پيستون را مشخص مي كند و مشخص مي كند پيستون دقيقاً چه موقع به نقطه مرگ بالايي مي رسد .