دانلود گزارش کارآموزی در شرکت ایران تکنیک

مقدمه

نکاتی در مورد ساختمان تابلوها :

تابلو می تواند از یک یا چند صفحه از جنس عایق که جاذب رطوبت و خود سوز نباشد (فیبر الکتریکی ) تشکیل شده یا تمام فلزی باشد .چنانچه تابلو در محلی که افراد غیر متخصص در آن رفت و آمد می کنند نصب شده باشد نباید هیچ یک از قسمتهای برق دار آ‎ن در دسترس یا قابل لمس باشد . به عبارت دیگر ، تابلو باید با صفحات یا درب های عایق یا فلزی محصور شده باشد . برای دسترسی به قسمتهای برق دار تابلو باید بتوان صفحات محافظ یا درهای سرویس آن را با استفاده از نوعی ابزار پیاده کرد .

علاوه بر این ، در چنین محلهایی تابلو باید مجهز به در قفل شو باشد ، به نحوی که کلیه کلیدها و لوازم و تجهیزات کنترل تابلو در پشت آن قرار گرفته باشد .

یادآوری 1 : چنانچه تابلو مجهز به کلیدهای کنترل روشنایی و نظایر آن باشد ، این کلیدها می توانند موقع قفل بودن در تابلو در دسترس باقی بمانند از محل نصب کلیدها نباید امکان دسترسی به ترمینالهای آنها یا داخل تابلو وجود داشته باشد .

یادآوری 2 : برای کمک به خنک شدن لوازم داخلی تابلو می توان آن را به منافذ عبور هوای خنک کننده مجهز کرد مشروط بر اینکه آب ترشح شده نتواند به قسمتهای برق دار آن سرایت کند .

تابلو باید ساخت کارخانه و مطابق استاندارد های ملی یا بین المللی معتبر باشد .

برخی از استاندارد تابلوهای «قدرت و فرمان » فشار قوی و ضعیف

تعاریف :

تابلو تمام بسته : عبارتست از مجموعه سوار شده در شرکت که تمام جوانب آن ، جزء سطح نصب که ممکن است باز باشد به نحوی بسته باشد ، که حداقل درجه حفاظت IP20  داشته باشد .

تابلو تمام بسته ایستاده : منظور تابلویی که دسترسی برای فرمان ، تعویض فیوز و لوازم ، اتصال سر کابل و سیم و غیره کلاً از طرف جلو تابلو پذیر باشد و شامل یک یا چند سلول می باشد .

تابلو ایستاده دسترسی از پشت : عبارت است از تابلویی که وسایل اندازه گیری در جلو تابلو قرار گرفته و فرمانها از سمت جلو تابلو انجام می شود ، ولی دسترسی برای تعویض وسایل و اتصال کابلها و … از پشت تابلو امکانپذیر است .

ابعاد تابلو :

حداکثر ابعاد تابلوهای فشار ضعیف ایستاده قابل دسترسی از جلو و قابل دسترسی از پشت به قرار زیر است :

تابلو قابل دسترسی از جلو :

ارتفاع : 220 سانت     عرض : 90 سانت     عمق : 60 سانتی متر

تابلو قابل دسترسی از عقب :

ارتفاع : 220 سانت     عرض : 90 سانت       عمق 80 سانت

تابلو توزیع نیرو و روشنایی برای نصب در محوطه باز :

این نوع تابلو باید از نوع ایستاده و بااسکلت نگهدار از آهن گالوانیزه به فرم نبشی ، ناودانی و سپری و پوشش آن از ورقهای آهن گالوانیزه با ضخامت حداقل 2 میلیمتر یا بیشتر ساخته شود و به نحو مطلوب رنگ آمیزی شود . (پیوست ت ) بدنه این نوع تابلو ها باید به نحوی ساخته شود که کلیه جوانب آن کاملاً مسدود بوده و فقط از طرف جلو قابل دسترسی باشد .

سقف اینگونه تابلوها دارای شیب دو طرفه با لبه برگردان به طرف داخل باشد و حداقل پنج سانتی متر از هر چهار طرف بزرگتر از ابعاد سقف تابلو باشد .

ساختمان تابلو باید طوری باشد که دسترسی به کلیه لوازم و تجهیزات داخلی تابلو برای فرمان تعمیر ، تعویض ، بدون تداخل با کار قسمتهای دیگر امکان پذیر باشد .

اینگونه تابلو ها بر روی سکوهایی به ارتفاع 20 الی 25 سانتی متر بالاتر از کف نصب می شوند که در بند 1-2 جلد سوم کتاب استانداردهای توزیع تابلو تحت عنوان نصب و نگهداری تابلو ها آمده است .

ابعاد تابلو :

ابعاد تابلو های توزیع نیرو و روشنایی در محوطه باز به قرار زیر است .

ارتفاع :120 سانتی متر

عرض :بر حسب نیاز

عمق : 40 سانتی متر

قسمت اول:

 تعاریف :

تابلوهای قدرت و فرمان :

 ترکیبی از وسایل کلید زنی همراه با تجهیزات کنترلی ، حفاظتی و تنظیم است که شامل وسایل جنبی ، اتصالات مربوطه ، محفظه ها ، وسازنده های نگهدارنده آنها       می باشد .

تابلو های قدرت :

 ترکیبی از وسایل کلید زنی همراه با تجهیزات کنترل ، اندازه گیری ،حفاظت و تنظیم است که شامل وسایل جنبی …نیز می باشد و اصولاً در ارتباط با تولید ، انتقال و توزیع و تبدیل انرژی الکتریکی بکار می رود .

تابلو های فرمان :

 مشخصات کلی این نوع تابلو همانند بالاست و اصولاً برای کنترل تجهیزات مصرف کننده انرژی الکتریکی ، بکار می رود .

بوشینگ :

 ساختاری است که یک هادی را از میان یک پوشش و یا جداره عبور داده و آنرا نسبت به آنها عایق می کند و شامل متعلقات اتصالات به جداره پوشش نیز می باشد .

دمای هوای محیط :

دمای هوای اطراف محفظه خارجی تابلو قدرت یا فرمان است که تحت شرایط مشخص شده برای تابلو بدست می آید .

مدار فرعی :

کلیه قسمتهای هادی یک مجموعه که در تشکیل مداری برای کنترل ، اندازه گیری ، حفاظت و تنظیم ، و غیره بکار رفته باشد  .

مقدار اسمی سطح عایق :

 به مجموعه مقادیر ولتاژ (با فرکانس قدرت و جذبه ) که ایستادگی عایقی تابلو های قدرت و فرمان را در برابر تنش دی الکتریکی مشخص کند اطلاق می شود .

جریان ایستادگی کوتاه مدت :

 مقدار موثر جریانی است که یک مدار تابلوی قدرت یا فرمان در زمان کوتاه مشخص و تحت شرایط تعیین شده می تواند تحمل کند .

جریان ایستادگی پیک :

 مقدار پیک جریانی است که مدار تابلو های قدرت و فرمان می تواند تحت شرایط مشخص ، در برابر آن ایستادگی کند .

شرایط کار عادی :

تابلو های قدرت و فرمان با پوشش فلزی طرح شده مطابق این استاندارد ، تحت شرایط زیر مورد استفاده قرار می گیرند .

الف – دمای هوای محیط بیشتر از 40 سانتی گراد نشود و مقدار متوسط آن در مدت 24 ساعت از 35 درجه سانتیگراد بیشتر نباشد .

ب – حداکثر دما به صورت بالا بود، حداقل دما به صورت زیر است :

برای نصب در داخل ساختمان 5- درجه سانتی گراد .

برای نصب در هوای آزاد : در شرایط معتدل 25- درجه سانتی گراد .                                        در شرایط سرد و یخ بندان 50- درجه سانتی گراد .                              استاندارد مقادیر اسمی جریان مطابق نشریه IEC  شماره 59 :

8      3/6       5         4      15/3        5/2       2        6/1        25/1       1

80    63      50       40      5/31        25      20       16          5/12      10

800    630   500     400   315       250      200       160       125      100

8000   6300   5000   4000   3150   2500    2000  1600  1250  1000

پ- مقدار اسمی سطح عایق :

مقدار اسمی سطح عایق برای تأ سیساتی که به خارج راه دارند بایستی از جدول          (2-2)در شرلیط استاندارد در نظر گرفته شده است . (فشار اتمسفر برابر 1013 میلی بار و دمای 20 درجه سانتی گراد و رطوبت 11 گرم در متر مکعب).جدول( 2 -2)

ولتاژ اسمی (کیلو ولت موثر)

ولتاژ ایستادگی ضربه ای (کیلو ولت )

نسبت به زمین و      بین فاصله

 بین فازها               عایق

ولتاژ ایستادگی برای یک دقیقه با فرکانس 50 هرتز(کیلو ولت موثر)

نسبت به زمین و بین فازها                                              بین فاصله عایق

         آزمون نوعی                       آزمون معمولی

6/3

2/7

12

5/17

24

36

5/72

52

60                   70   

75                   85

95                  110

125                145   

170                195

325               375   

21

27

35

45

55

75

140

16

22

28

38

50

70

140

25

35

45

60

75

100

190

توجه :

در مواردی که لازم باشد باید جهت اطمینان از وجود شرایط مناسب کار ، اقدامات احتیاطی (مانند گرمایش یا تهویه ) بعمل آید ، مثلاً برای بعضی از رله ها ، دستگاههای اندازه گیری و غیره دمای محیط کارنباید 5+ درجه سانتی گراد کمتر شود .

پ – ارتفاع کمتر از 1000 متر باشد ،

توجه :

مقادیر نامی سطح عایق که در بندهای قبل مشخص شده اند برای تابلو های قدرت و فرمان که در ارتفاع های کمتر از 1000 متر و دماهای مشخص شده بالا بکار می رود و در انتخاب تابلو در ارتفاع های بالای 1000 متر مورد استفاده قرار می گیرد باید ضریب تصحصح مطابق جدول (2-1) اعمال گردد.

ضریب تصحیح برای ولتاژهای نامی

ضریب تصحیح برای ولتاژهای آزمون نسبت به سطح دریا

ماکزیمم ارتفاع متر

            1   

         95/0 

         8/0

              1

           05/1

          25/1

      1000

     1500

    3000

قسمت 2 – مقادیر اسمی :

الف – فرکانس اسمی : فرکانس اسمی برابر 50 هرتز انتخاب می گردد .

ب- جریان اسمی عادی : مقادیرجریان اسمی عادی مدار ها مانند فیدرها ، شینه ها باید مطابق استاندارد اسمی نشریه IEC  شماره 59 انتخاب گردد .

ابعاد تابلو :

الف – حداکثر ابعاد تابلوی فشار قوی تمام بسته قابل دسترسی از جلو بدین صورت است :

تابلو های 20 کیلو ولت

 تابلو های 33 کیلو ولت

ارتفاع حداکثر (سانتی متر )

                 220

             225

عرض حداکثر( سانتی متر)

             140

             160

عمق حداکثر( سانتی متر )

                 140

           160

ب- حداکثر ابعاد تابلو های فشار قوی تمام بسته کشوئی :

تابلو های 20 کیلو ولت

تابلو های 33 کیلو ولت

ارتفاع حداکثر (سانتی متر )

              تا 225

          تا 225

عرض حداکثر (سانتی متر)

              110

            130

عمق حداکثر( سانتی متر)

              -

                -

اطلاعات ، لوحه ویژگیها :

الف – اطلاعاتی که باید توسط بهره بردار داده شود : - نوع داخلی یا خارجی بودن و شرایط کاری (سرویس دهی)

درجات حفاظتی

دیاگرام مدار

ب- اطلاعاتی که باید توسط سازنده داده شود : - مقادیر اسمی و اطلاعات ساختاری.                                           - دستورالعملهای بهره برداری و تعمیر و نگهداری

دستورالعمل حمل و نقل (وزن و ابعاد جعبه ها )

 ج – لوحه ویژ گیها :

اطلاعات زیر اجباری است :

الف – نام سازنده یا علامت (آرم) مشخصه آن .

ب- شماره سریال یا نوع علامت طراحی که توسط آن ، تمام اطلاعات لازم را بتوان از سازنده دریافت کرد .

اطلاعات زیر نیز توصیه می شود :

ولتاژ اسمی .

جریان اسمی برای شینه ها و برای مدارها .

فرکانس اسمی .

سال ساخت .

اینترلاکها :

به دلایل ایمنی و سهولت بهره برداری ، بین قطعات مختلف تابلو ، اینترلاک نصب  می گردد . اقدامات زیر برای مدارات اصلی لازم می باشد .

الف – تابلو های قدرت و فرمان با پوشش فلزی دارای قطعات جدا شدنی .

خارج کردن و یا درگیر نمودن یک کلید : کلید قدرت یا کنتاکتور نباید امکان پذیر باشد مگر اینکه وسیله کلید زنی در حالت مدار باز باشد . بجز وضعیت کار (اتصال) قطع یا جدا شده ، آزمایش و یا در وضعیت زمین شده ، نباید کلید قدرت ، کلید و یا کنتاکتور قادر به کارکردن باشد . بجز در مواقعی که وسیله کلید زنی به مدارات کمکی متصل است ، بستن کلید قدرت و یا کنتاکتور بایستی غیر ممکن باشد .

ب – تابلو های قدرت و فرمان با پوشش فلزی بودن وجود قطعات جدا شدنی ودارای کلید جدا کننده .

اینترلاکها برای جلوگیری از کار کردن کلیدهای جدا کننده ، تحت هر شرایطی بجز در موارد ذکر شده در بند 3 نشریه IEC شماره 129 بکار      می روند . بجز در حالت باز بودن کنتاکتور ، کلید و یا کلید قدرت عملکرد جدا کننده (باز و بسته شدن ) نباید ممکن باشد .

وسایلی که در مدارات اصلی نصب شده اند و عملکرد نادرست آنها ، باعث ضرر و آسیب می شوند و یا برای حفظ فاصله عایقی به هنگام تعمیر و نگهداری مورد استفاده قرار می گیرند بایستی دارای سیستم قفل باشند .

زمین کردن :

یک هادی زمین در تمام طول تابلوی قدرت و فرمان بایستی کشیده شود . در شرایط اتصال کوتاه در هادی زمین چگالی جریان از 200 آمپر بر میلی نباید تجاوز کند (البته وقتی که هادی از نوع مس باشد ) و همچنین سطح مقطع این هادی نبایستی از 30 میلی متر مربع کمتر باشد و هادی زمین در انتها باید طوری بریده شود که دارای ترمینال مناسب برای اتصال به سیستم زمین تأسیسات باشد .

هر واحد اتصال زمین باید گردد. تمام قسمتهای فلزی که به مدارات اصلی و کمکی تعلق ندارند بایستی به هادی اتصال زمین متصل شوند .

در جاهایی که اتصال زمین بایستی جریان کامل اتصال کوتاه سه فاز را حمل کند (برای مثال حالتی که کلیدهای زمین بکار می روند ) ، این اتصالات باید ابعاد مناسبی داشته باشند .

توجه :

جریانی که بین هادی زمین و نقطه اتصال کوتاه سه فاز مدار زمین ، توسط هادیها حمل می شود به مقدار قابل توجهی به نقطه خنثی ایزوله شده و سیستمهای زمین بستگی داشته و این جریان متفاوت است و این موضوع ممکن است به توافق تولید کننده و بهره بردار مربوط باشد .

جرياني كه بين هادي زمين و نقطه اتصال كوتاه سه فاز مدار زمين ، توسط هاديها حمل مي شود به مقدار قابل توجهي به نقطه خنثي ايزوله شده و سيستمهاي زمين بستگي داشته و اين جريان متفاوت است و اين موضوع ممكن است به توافق توليد كننده و بهره بردار مربوط باشد .

طبقه بندي درجات حفاظتي براي تابلوها :

اين فصل طبقه بندي درجات حفاظتي تابلوهاي الكتريكي را مشخص مي كند و سازندگان تجهيزات بايد نوع حفاظت قسمتهاي مختلف را مشخص كنند . محدوده كاربرد اين طبقه بندي ، تابلوهاي بكار رفته در شبكه هاي توزيع را شامل مي شود .

نوع حفاظتي كه در اين طبقه بندي مشخص شده شامل موارد زير مي باشد :

حفاظت اشخاص در برابر تماس با قسمتهاي برق دارومتحرك در داخل تابلو و حفاظت وسايل داخل تابلو در برابر نفوذ اجسام خارجي جامد به تابلو .

حفاظت تجهيزات داخل تابلو در برابر ورود مايعات به داخل آن .

علائم بكار رفته :

براي نشان دادن درجات حفاظت ، ابتدا دو حرف IP آورده مي شود و سپس با دو عدد مشخص كه در بندهاي 1-2 و 1-3 آمده است . درجه حفاظت تابلو مشخص مي گردد . اولين رقم نمايانگر درجه حفاظت اشخاص در برابر تماس با قسمتهاي برق دار متحرك داخل تابلو و نفوذ اجسام خارجي جامد به آن و دومين رقم نشاندهنده درجه حفاظت در برابر نفوذ مايع به داخل تابلو مي باشد .

مثال فوق درجه حفاظتي تابلو طرح شده اي را نشان مي دهد كه در مقابل اجسام بزرگتر از يك ميليمتر و در برابر پاشيدن مايع حفاظت شده است .

اولين رقم مشخص كننده درجه حفاظتي :

اولين رقم نشان دهنده حفاظت اشخاص در برابر تماس با قسمتهاي متحرك و برق دار در داخل تابلو و حفاظت در برابر نفوذ اجسام خارجي جامد به داخل تابلو مي باشد .

درجه حفاظت در مورد اولين رقم مشخصه در جدول (1-1) آمده است . ج

دومين رقم مشخص كننده درجه حفاظتي :

دومين رقم ، نشاندهنده حفاظت وسايل در مقابل نفوذ مايع مي باشد . جدول (1-2) نوع حفاظت را با توجه به رقم دوم نشان مي دهد . جدول (1-2)

درجات حفاظتي : حفاظتهايي كه معمولاً مورد استفاده قرار مي گيرند با توجه به جدول (1-1) و (1-2) در جدول (1-3 ) آمده است . جدول

درجات حفاظتي :

حفاظتهايي كه معمولاً مورد استفاده قرار مي گيرند با توجه به جداول (1-1)و(2-1)درجدول(1-3) آمده است.

براي حالتي كه ارتفاع بين 1500 تا 3000متر قرار دارد با استفاده از ميان يابي خطي از جدول فوق ، ضريب مناسب بدست مي آيد .

ت- هواي محيط آلوده نبوده و داراي گرد و خاك و دود ، گازهاي قابل اشتعال و خورنده و نمك وبخار نمي باشد .

ث- براي تأسيسات هواي آزاد ، سازنده بايستي وجود رطوبت ، برف ، باران ، لايه هاي يخ يا برف تا 5 كيلوگرم بر متر مربع و تغييرات سريع دما فشار باد تا 700 نيوتن بر متر مربع و اثرات تشعشع خورشيد را در نظر بگيرد.

ج- براي نصب در بغير از شرايط فوق استفاده كننده بايد با سازنده مشورت كند .

كات اوت فيوز – برقگير

كاربرد كات فيوز برقگير در شبكه هاي 20 كيلو ولت به منظور حفاظت ايمني تجهيزات شبكه در مقابل نارسايي الكتريكي مي باشد شركت در نظر دارد توليد آنها را در آينده نزديكي عملي سازد .

مشخصات فني كات اوت فيوز :

ولتاژ اسمي 20 كيلو ولت

ولتاژ اسمي 100 آمپر

ولتاژ ايستادگي 125 كيلو ولت

مشخصات فني برقگير :

ولتاژ اسمي 20 كيلو ولت

ولتاژ ايستادگي 150 كيلو ولت

موج لحظه اي ولتاژ 200كيلو ولت

سكسيونر قابل قطع زير بار

سكسيونر قابل قطع زير بار 20 كيلو ولت و 630 آمپر در مقابل قطع و وصل هاي متعدد مقاوم بود و داراي مخزن جرقه خاموش كن مطمئن مي باشد از ديگر خصوصيات بارز اين نوع سكسيونر محكم و طول عمر مكانيكي زياد است . اين سكسيونر مخصوص استفاده در فضاي بسته بوده و مجهز به كليد اتصال به زمين مي باشد و مي تواند با فيوز 20 كيلو ولت نيز تجهيز گردد.

اين نوع كليد از نظر عايقي مطمئن بوده و براي انجام وظايف ذيل در كار برق رساني شركتها و صنايع مناسب است .

قطع و وصل بار الكتريكي (با حداقل ضريب توان 7/0) تا ميزان بار نامي كليد

قطع و وصل بار الكتريكي ترانسفورماتور بدون بار

قطع و وصل بار الكتريكي مدارهاي اصلي رنگ شده

قطع و وصل بار الكتريكي تابلو خازن

قطع و وصل موتورهاي ولتاژ بالا

تابلوي ان – اف

تابلوي NF از تابلوهاي سري سازي مي باشد كه تا به حال بيش از 2500 دستگاه از آنها ساخته و تحويل شده است . تابلويي است قابل دسترسي و قابل كنترل .

اين تابلو چهار سلولي است و خروجي هاي آن فقط با فيوز چاقويي كنترل مي شود و با انشعابات متعدد براي روشنائي معابر و نيز مشتركين طراحي شده است .

مشخصات :

تجهيزات تابلوي NF عبارتند از:

كليد اتوماتيك 380 ولت با آمپراژ 1000 يا 16000 1 دستگاه

پايه فيوز چاقويي 400 آمپري 27 عدد

پايه فيوز چاقويي 125 آمپري 12 عدد

كنتور اكتيو 2 دستگاه

آمپر متر 3 دستگاه

ولتمتر 2 دستگاه

ابعاد :

ارتفاع 1740 ميليمتر

عرض 2700 ميليمتر

عمق 500ميليمتر

رنگ خاكستري

باردهي ترانسفورماتور

ابتدا بايد گفته شود كه كه مطلوب ترين شرايط براي كار يك ترانس اين است كه با تمام ظرفيت تحت سرويس بوده و ايزولاسيون آن نيز نبايد از حد مجاز تجاوز ننمايند.

اضافه بار مجاز

عملا منحني مصرف بار الكتريكي كه در طول شبانه روز غير يكنواخت بوده و در فاصله زماني مشخصي مقدار ماكزيمم خود را خواهد داشت .

از طرف ديگر با توجه به اين حقيقت كه عمر مفيد هر نوع از عايق هاي الكتريكي پس از جذب ميزان معيني حرارت به اتمام مي رسد , مي توان در ماقع پيك بار , ترانس را به صورتي تحت اضافه بار قرار داد كه اضافه فساد عايق در اين پريود درست به اندازه كمبود فساد آن در زمان مينيمم بار باشد .

به اين ترتيب عايق عمر مفيد معين شده خويش را حفظ نموده و دچار خرابي زودرس نخواهد گرديد . اين اضافه بار كه معمولا به صورت درصدي از بار نامي بيان مي شود , بستگي به ميزان غير يكنواختي منحني بار , روش خنك كردن ترانس و ضريب انتقال حرارت آن دارد . اضافه بار مجاز براي زمان هاي كوتاه براي ترانس به شرح زير مي باشد .

ترانسهاي روغني

ترانسهاي خشك

در شرايط اضطراري ممكن است ترانسها را حتي روزانه 6 ساعت و حداكثر تا 5 روز متوالي تحت 40 درصد 40 درصد اضافه بار قرار داد. البته در اين صورت بار ميانگين ترانس در طول 24 ساعت نبايد از 93/0 بارنامي تجاوز نمايد.

شرايط پار الل كردن و باردهي اقتصادي براي ترانسفورماتورها

وقتي كه ترمينالهاي مشابه اوليه و ثانويه دوترانس (يا بيشتر ) به يكديگر متصل شوند گفته مي شود كه آنها بصورت پارالل كارمي كنند.

اين عمل معمولاً ا زطريق باسهاي ويژه و يا مستقيماً روي شبكه انجام مي گيرد. براي پارالل كردن چند ترانس شرايط زير بايد برقرار باشد.

ترانس هاي روغني

ترانس هاي خشك

در شرايط اضطراري ممكن است ترانس ها را حتي روزانه 6 ساعت و حداكثر تا 5 روز متوالي تحت 40 درصد اضافه بار قرار دارد . البته در اين صورت بار ميانگين ترانس در طول 24 ساعت نبايد از 93/0 بار نامي تجاوز نمايد .

شرايط پارالل كردن و باردهي اقتصادي براي ترانسفورماتورها

وقتي كه ترمينال هاي مشابه اوليه و ثانويه دو ترانس (يا بيشتر) به يك ديگر متصل شوند گفته مي شود كه آن ها به صورت پارالل كار مي كنند .

اين عمل معمولا از طريق باس هاي ويژه و يا مستقيما روي شبكه انجام مي گيرد .براي پارالل كردن چند ترانس بايد برقرار باشد :

كليه ترانس ها بايد داراي گروه هاي اتصال يكسان باشند.

ولتاژ نامي ونسبت تبديل ترانس ها بايد يكسان باشد .

ولتاژ اتصال كوتاه (امپدانس اتصال كوتاه ) ترانسفورماتورها بايد برابر باشند .

اگر در يك پست برق چند ترانسفورماتور به طور پارالل وجود داشته باشد , شرايط كار اقتصادي ايجاد مي نمايد كه بر حسب مقدار بار مصرفي , تعداد مشخصي از ترانسفورماتورها در مدار قرار گيرند .

اين تعداد بر اين اساس انتخاب مي شوند كه تلفات انرژي به حداقل ممكن برسد و البته مناسب ترين وضعيت حالتي است كه در اين انتخاب علاوه بر تلفات در خود ترانسفورماتورها تلفات بار اكتيو و راكتيو در شبكه نيز مد نظر قرار گيرد .

ارقام 0 تا 11 مبين گروه اتصال بوده و مشخص مي كند كه بردار ولتاژ يك فاز (در اتصال ستاره ) در فشار قوي چند برابر 30 درجه نسبت به ولتاژ همان فاز (دراتصال ستاره) در طرف فشار ضعيف و در جهت مثبت متلتاتي اختلاف فاز دارد .

اتصال ترانسفورماتورها با گروه هاي اتصال غير مشابه به همديگر به هيچ وجه امكان پذير نمي باشد . براي درك حادثه هاي كه ممكن است در اثر اتصال چنين ترانسفورماتورهايي پيش آيد كافي است متذكر شود كه اگر بردارهاي ثانويه دو ترانس فقط 30 درجه اختلاف فاز داشته باشند , جريان متعادل كننده از 3 تا 5 برابر جريان نامي تجاوز خواهد نمود .

همچنين اختلاف كوچكي در نسبت تبديل دو ترانس پارالل شونده , منجر به جريان متعادل كننده نسبتا زيادي شده و ترانسفورماتوري كه داراي ولتاژ ثانويه بيشتر است بار زيادتري به خود جذب مي نمايد .اگر چند ترانس با امپدانس اتصال كوتاه هايي مختلف به صورت پارالل بسته شوند توزيع بار بين آن ها به طور مستقيم با ظرفيت نامي و به طور معكوس متناسب با امپدانس اتصال كوتاه خواهد بود .

نسبت بين ظرفيت نامي ترانس هايي كه قرار است به طور پارالل كار كنند نبايد از 3:1 تجاوز نمايد , زيرا اگر چه امپدانس اتصال كوتاه دو ترانس تيز مساوي باشند , مولفه هاي اكتيو و راكتيو آندو معمولا با هم اختلاف داشته و اين اختلاف در ترانسفورماتورهاي با ظرفيت پايين بارزتر مي باشد .

حال چنانچه امپدانس هاي اتصال كوتاه نيز بيش از 10 درصد تفاوت داشته باشد , اختلاف بين مولفه هاي فوق شديد تر بوده و نتيجتا كار پارالل كردن آن ها به خاطر وجود جريان متعادل كننده با اشكال مواجه خواهد شد .پس از اتمام عمليات نصب و يا تعميرات اساسي معمولا ترانسفورماتورها مورد تست هاي مخصوص قرار داده و بعد از اطمينان از حصول شرايط كار پارالل تحت سرويس قرارمي دهند .

تنظيم ولتاژ

تنظيم ولتاژ در شبكه برق به كمك تپ چنجر و يا با كم يا زياد كردن تعداد دورهاي سيم پيچ ترانسفورماتور صورت مي گيرد . اغلب ترانسفورماتورهاي اصلي شبكه برق مجهز به تپ چنجر چنجر هايي هستند كه زير بار كار كرده و در طرف فشار قوي ترانس نصب مي شوند . اين تپ چنجرها در واقع وقتي كه ولتاژ فشار قوي از حد مجاز انحراف پيدا كند , با تغيير دادن نسبت ولتاژ طرف فشار ضعيف را در مقدار نامي تثبيت مي نمايند . از نطر نوع تپ چنجرها را به دو دسته مي توان تقسيم نمود . در نوع اول نسبت تبديل ترانسفورماتور در حالت قطع كامل از شبكه و به كمك چند حلقه سيم پيچ اضافي تغيير داده شده ودر نوع دوم تغيير نسبت تبديل در حالت اتصال كامل به شبكه و زير بار انجام مي گيرد .

مثلا در ترانسفورماتورهاي كاهنده توزيع برق , چهار تپ وجود دارد كه به كمك آن ها مي توان نسبت تبديل ترانسفورماتور را در حالت بي باري و به ميزان 5+ , 5/2 + , 5/2 _ , و 5_ درصد مقدار نامي تغيير داد .

تپ چنجر ها معمولا در مخزن جداگانه اي در مجاورت تانك ترانس (به طوري كه از بيرون به صورت يكپارچه ديده مي شوند) نصب شده و محور عمل كننده آن ها در بالاي ترانس قرار دارد . طبيعي است كه در لحظات تغيير يك تپ به تپ ديگر مدار ترانسفورماتور قطع خواهد شد . براي تثبيت ولتاژ وقتي كه ولتاژ در ترمينال هاي طرف فشار ضعيف افزايش مي يابد , بايد تعداد دور سيم پيچ فشار قوي را به ميزان مناسب كاهش داده و برعكس اگر ولتاژ در طرف فشار ضعيف كاهش يابد بايد تعداد دور در طرف فشار قوي را به ميزان مناسب افزايش داد .

بيشترين حوادثي كه براي يك ترانس پيش مي آيد ناشي از عيوبي است كه در سيتم تپ چنجر آن بروز مي نمايد . اين عيوب عمدتا عبارتند از :

گرم كردن و سوختن كنتاكت ها , جام كردن محور تپ چنجر , شل و لق شدن اتصالات مكانيكي و ضعيف شدن كنتاكت هاي الكتريكي .

به همين جهت مكانيزم تپ چنجر بايد به طور مرتب و دوره اي تحت مراقبت و بازرسي قرار گيرد . در تپ چنجرهاي زير بار معمولا با استفاده از يك زير بار معمولا با استفاده از يك تپ كمكي مانع قطع مدار جريان در پريود تعويض تپ مي شوند كه اين عمل كه به كمك سوئيچ مخصوصي در داخل مخزن مخصوص تپ چنجر صورت مي گيرد .

مكانيزم تپ چنجر زير بار ممكن است از طريق تابلوي كنترل مربوطه فرمان داده شده ويا بطور اتوماتيك وتحت كنترل رله هاي ولتاژي عمل نمايد .

مشخصات فني و ويژگي هاي ترانسفورماتورهايي كه عمومادر شبكه هاي توزيع و انتقال برق به كار برده مي شوند در استانداردهاي معتبر بين المللي بيان شده است .

تپ چنجرهاي زير بار در بعضي از ترانس ها مجهز به سيستمهاي كنترل اتوماتيك بوده و ولتاژ شبكه را بر حسب تغييرات بار تا 15=درصد تنظيم مي نمايد .

اكر سيستم كنترل اتوماتيك يك تپ چنجر معيوب شود بايد ترانس را كلا از مدارخارج كرده و تحت تعمير قرار داد.

تپ چنجر زي بار بايد اصولا داراي فرمان از راه دور بوده و هيچگونه تغيير تپ دستي براي ترانسفورماتورهاي مجهز به سيستم تپ چنجر زير بار مجاز دانسته نشده است.

امروزه رگولاتورهاي ولتاژ كريستالي به جاي رگولا تورهاي الكترومكانيكي كاربرد وسيعي جهت تنظيم ولتاژ در شبكه ها ي برق پيدا كرده اند.

اين رگولاتورهاكه مستقما به تپ چنجر فرمان مي دهند معمولا داراي سيستم حفاظت و سينگال ويژه اي بوده و در صورت لزوم مي توان مجموعه رگولاتور را از مدار خارج نمود .

ضمنا تنظيم نقطه كار اين رگولاتورها نيز از راه دور مسير مي باشد .تپ چنجرها غالبا مجهز به كنتورشمارنده هستند كه تعداد دفعات عملكرد آن رانشان مي دهدو طبق دستور العمل كارخانه برحسب مورد پس ازهر

10000تا20000كليد زني ,كنتاكتهاي تپ چنجر بايد بازرسي شده وعيوب احتمالي آن بر طرف گردد

براي انجام اين عمل بايد روغن مخزن تپ چنجر را تخيله نمود ,البته علاوه بر اين تپ چنجر هاي زير بايد حداقل سال يك بار مورد بازرسي وتست قرار گرفته و قسمتهاي گردنده ومحلهاي كه تحت اصطكاك قراردارند نيز هر شش ماه يكبار روغن كاري شوند.اگر چند ترانس كه به صورت پارالل كار مي كنند داراي رگولاتورهاي اتوماتيك باشند , بايد توجه نمود كه عملكرد رگولاتورها بايد كاملا همزمان ومشابه باشند واگر رگولاتور اتوماتيك وجود نداشته باشد ,براي به حداقل رساندن جريان متعادل كننده ,تغيير تپ بايد قدم به قدم صورت گرفته واختلاف بيش از يك تپ بين دو ترانس ايجاد نگردد.

تنظيم ولتاژ ممكن است توسط اتوترانسفورماتورها و يا بوستر ترانسفورماتورها نيز صورت گيرد . بوستر ترانسفورماتور از يك و يا به ترانس سري و يك ترانس تغذيه كننده آن تشكيل مي شود بطوريكه سيم پيچ ثانويه ترانس با سيم پيچ ترانسفورماتورهاي كه لازم است ولتاژ آن تنظيم شود بطور سري بسته شده و اوليه ان به ثانويه ترانس تغذيه كوپل مي شود

مراقبت و نگهداري از ترانسهاي قدرت

زمين زير ترانس هاي روغني بايد به طرف چاهك مخصوص روغن شيببندي شده و روي ان رابا قلوه سنگ تميز به ارتفاع حداقل 25سانتيمتر پر شود .چاهك روغن كه لوله تخليه نيز براي ان پيش بيني مي شود معمولا در كنار ديوار ساخته شده وبايد به طور مرتب توسط اپراتور بازديد شود .

بايد مراقبت نمود كه روغن قابل اشتغال در ترنچهاي كابل و يا منولهاي ديگر موجود در محوطه نفوذ ننموده وضمنا در اتاق ترانس بايد شن خشك در جبعه هاي مخصوص و همچنين لوازم ديگر اطفا حريق وجود داشته باشد .

يك ترانس رابعد از اتمام عمليات نصب ,بايد تحت تست ها و بررسيهاي لازم قرارداده وپس از ان در سرويس گذاشت هدف از اين تست ها عبارت از حصول اطمينان از عملكرد صحيح رله ها ومدارات حفاظتي اينتر لاكهاي دژنكتورها ,چك كردن كليه ترمومترها , چك كردن سطح روغن در كنسرواتور و اطمينان از بر قرار بودن ارتباط ان با تانك ترانس .

قبل از اتصال آزمايشي ترانس كه در ان فقط دژنگتورهاي طرف اوليه بسته مي شود, اپراتور بايد كليه شير هاي روغن رادياتورها و كنسرواتور را بازديد كرده و از عدم وجود هوا در رله بوخهلتز اطمينان حا صل نمايد .

همچنين قسمتهاي مختلف ترانس وتجهيزات جانبي انرا كه در فضاي ازاد قرار دارند تا سر دژنكتورها باز بيني كرده ودقت نمايد كه روي ترانسفورماتور اشيا اضافي وجود نداشته باشد ,تانك ترانس به طور محكم وموثر به زمين وصل شده باشد ,روغني از ترانس نشت ننمايد واتصالات برقگيرهاي حفاظتي كه معمولا در جلوي ترانس وروي خط فشار قوي نصب ميشوند برقرارباشد .

در اين حالت پس از اطمينان از سلامت ودرمدار بودن سيستمهاي حفاظتي مي توان دژنگتورها راوصل نمود .البته در اينجا ياد آور مي شود كه وصل ترانس با تاخيري كمتر از 12ساعت پس از پر نمودن تانك از روغن مجاز دانسته نشده است .براي وصل ازمايشي ترانس بايد مدارهاي رله بوخهلتز و رله جريان زيادي براي قطع اني و بدون تاخير اماده مي شود ,ولي مي توان ترانس را به سيستمهاي خنك كننده نيز وصل نمود ,در اين صورت بايد توجه داشت كه در جريان كار ,درجه حرارت روغن درقسمت بالاي تانك از75 درجه سانتيگراد تجاوز ننمايد (به علت گرماي ناشي ازتلفات اهن).

براي كنترل وضعيت ترانس در شرايط بي باري بايد حداقل 30 دقيقه آن در حالت وصل آزمايشي نگاه داشت .اگر در خلال اين مدت نتايج ازمايشات قانع كننده بود مي توان بلا فاصله دژنگتورهاي طرف ثانويه ترانس را زير بار قرار داد.

درترانسفوماتورهايي كه سطح روغن كنسراتور توسط لوله شيشه اي آب نما كنترل مي شود بايد دقت نمود كه دو سر لوله مزبور مسدود نباشد زيرا در صورت مسدود بودن اين لوله سطح روغن به صورت صحيح نمايش داده نمي شود .

در ذيل ترانسفورماتورهاي تحت سرويس را بر حسب شرايط كاري مختلف طبقه بندي نموده ,نحوه رسيدگي و بازرسيهاي روتين آنها به شرح زير مي باشد .