دانلود گزارش کارآموزی برنامه ریزی تعمیرات (پتروشیمی رازی)

مقدمه:

در طول سالیان بسیاری، در اکثر سازمان‌ها و شرکت‌ها، تمامی تمرکز مدیریت بر فعالیتهای تولیدی انجام شده و به موضوع نگهداری و تعمیرات (نت) به چشم یک سربار و مزاحم نگریسته شده است. و این نگرش، باعث شده که فعالیتهای نت نادیده گرفته شود، اما در سالهای اخیر، سیاست‌های سازمانی و نیازمندیهای کسب و کار باعث شده تا مدیران توجه بیشتری را به نگهداری و تعمیرات پیدا کنند یکی از دلایل اصلی این توجه، آن است که هزینه‌های نگهداری و تعمیرات در سازمان‌ها به صورت یکی از هزینه‌های اصلی تبدیل شده است. فراوانی بسیار زیاد هزینه‌های بخش نگهداری و تعمیرات در کارخانجات این توان بالقوه را بر مدیریت ایجاد کرده است که بتوان با توجه کردن به مقوله نت، جلوی بسیاری از این هزینه‌ها را بگیرد.

 

تاریخچه ی پتروشیمی رازی

شرکت پتروشیمی رازی یکی از مهمترین کارخانه های تولید کودهای ازته و فسفاته و مواد شیمیایی کشور می باشد. اولین فاز این مجتمع در سال 1349 و به دنبال عملیات ساختمانی چهارساله به بهره برداری رسید. این مجتمع بزرگترین تولید کننده آمونیاک کود اوره اسید سولفوریک و گوگرد و تنها تولید کننده اسید فسفریک و کود دی آمونیوم فسفات (کود مخلوط فسفات و سولفات آمونیوم) در ایران عزیز است.

مواد اولیه مصرفی این مجتمع گاز ترش خاک فسفات آب و هوا می باشند که گاز مصرفی از چاههایی به عمق 3960 الی 4270 متر واقع در منطقه مسجد سلیمان نأمین می شود. این گاز حاوی 24 درصد سولفید هیدروژن می باشد و از طریق خط لوله 20 اینچی به طول 174 کیلومتر به مجتمع رازی ارسال می شود و بعد از جداسازی سولفید هیدروژن در واحد تصفیه گاز و سوزاندن آن گوگرد مذاب تولید شده به سه واحد اسید سولفوریک ارسال می شود و گاز شیرین هم به واحد آمونیاک ارسال می شود.

خاک فسفات از کشورهایی نظیر مراکش توگو اردن و تونس تأمین می شود و از طریق کشتی حمل و در اسکله های اختصاصی این مجتمع تخلیه می شود و در انبار خاک فسفات جهت مصرف برای واحد اسید فسفریک انبار می شود.

 

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

در واحد اسید فسفریک با بکارگیری خاک فسفات و اسید سولفوریک اسید فسفریک تولید می شود که در واحدهای دی آمونیوم فسفات جهت تولید کود فسفاته به کار می رود. گاز شیرین نیز به عنوان خوراک واحدهای آمونیاک به همراه ازت هوا به آمونیاک تبدیل می شود و آمونیاک حاصله بعد از ترکیب با دی اکسید کربن به اوره تبدیل می گردد.

لازم به ذکر است که قسمتی از گوگرد مذاب مازاد جهت تبدیل شدن به گوگرد دانه بندی شده به واحد دانه بند گوگرد ارسال می شود.

 

 

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

1 فرایندهای مدیریتی

تعامل کلی بین فرایندهای سطح یک مجتمع و طرف های ذینفع:                                                          

نیازمندیهای طرفهای ذینفع                                                                                 طرف های ذینفع (راضی)

         NPC-                                                                                                                                                    NPC-

2 فرایندهای اصلی

دولت                                                                                                                         - دولت

کارکنان                                                                                                                       کارکنان

سازمانهای حمایتی                                                                                              سازمانهای حمایتی

3 فرایندهای پشتیبانی

کشاورزی-                                                                                                                    -کشاورزی

سازمان حفاظت                                                                                                     سازمان حفاظت

از محیط زیست                                                                                                         از محیط زیست

مجتمع های                                                                                                             مجتمع های

هم جوار                                                                                                                         هم جوار

دانشگاهها                                                                                                                  دانشگاهها

نمودارهای فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

3 فرایندهای پشتیبانی

2 فرایندهای اصلی

1 فرایندهای مدیریتی

فرایندهای مجتمع به طور کلی در سطح یک به سه دسته تقسیم می شوند:

                                                  

1 بازنگری مدیریت                         1 بهره برداری                                       1 پشتیبانی کالا

2 ممیزی داخلی                              2 خرید خدمات                                  2 ایمنی و آتش نشانی

3 بهبود مستمر                               3 محافظت از محصول                           3 محیط زیست و بهداشت

4 خود ارزیابی                                 4 نظارت تعمیرات                               4 پشتیبانی فنی

5 برنامه ریزی و اطلاعات مدیریت                                                                   5 حراست

6 تضمین کیفیت                                                                                     6 نظارت بر پروژه های اجرایی

7 مدیریت منابع انسانی                                                                               7 پژوهش و فن آوری

8 مدیریت مالی

9 ارزیابی 360 درجه

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

محصولات تولیدی

1 گوگرد

2 اسید سولفوریک

3 کود اوره

4 کود فسفات

5 آمونیاک

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

اقدامات لازم در مدیریت مواد زائد

 

تصفیه مواد زائد در محل.

تربیت راهبران و سازمانها برای تصفیه و بی خطر سازی مواد زائد.

برقراری سیستم های پیگیری و ممیزی جهت کنترل و ردیابی مواد زائد.

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

برنامه های آینده در مدیریت مواد زائد

تعیین میزان مواد زائد

ایجاد محل ذخیره و نگهداری مواد زائد

تخصیص منابع مالی برای دفع صحیح مواد زائد

پیشگیری از دفع غلط و غیر قانونی مواد زائد

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

نام فرایند : تولید دی آمونیوم فسفات

هدف : تولدی دی آمونیوم فسفات با کیفیت و حداقل نمودن ضایعات و هزینه های تولید

به :                                                    مستندات فرایند                                                     از:

اسید سولفوریک

آمونیاک اسید فسفریک

یوتیلیتی

برنامه تولید

برنامه زمانبندی تعمیرات

مواد شیمیایی

                                خروجیهای فرایند                                             ورودیهای فرایند

محافظت از محصول

DAP

HSE

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

برنامه ریزی و

اطلاعات مدیریت

اسید فسفریک

دستور کار تعمیراتی

گزارش های تولید

جنبه ها و ریسک ها

LOG SHEET

TSR

اسید سولفوریک

نیروگاه و تصفیه آب

فسفریک و آمونیاک

خرید خدمات

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

اندازه گیری محصول

HSE                                                                                          

روش های اجرائی

دستورالعمل ها

Manual واحد

استانداردهای فنی

pdf

   

                                                                سوابق :                                         منابع :

تجهیزات آماده به کار

نیروی انسانی آماده و آموزش دیده

لاگ شیت

ساعات کارکرد دستگاهها

گزارش حوادث

گزارش ماهانه و روزانه                                                                                                                   

مسئول فرایند : رئیس واحد

 

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

نام فرایند : تولید اوره

هدف : تولید اوره با کیفیت مطلوب و حداقل نمودن ضایعات و هزینه های تولید

به :                                                    مستندات فرایند                                                        از :

اوره

دستور کار تعمیراتی

گزارش های تولید

جنبه ها و ریسک ها

LOG SHEET

TSR

 

 

                              خروجیهای فرایند                                              ورودی های فرایند                                                

محافظت از محصول

HSE

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

برنامه ریزی و

اطلاعات و مدیریت

روش های اجرائی

دستورالعمل ها

Manual واحد

استانداردهای فنی

Pdf1.pdf2.pdf3

Pdf4.pdf5.pdf6

Pdf7

 

آمونیاک

یوتیلیتی

برنامه تولید

مواد شیمیایی

برنامه زمانبندی تعمیرات

 

آمونیاک

خرید خدمات

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

اندازه گیری محصول

HSE

تجهیزات آماده به کار

نیروی انسانی آماده و آموزش دیده

لاگ شیتهای تکمیل شده

ساعات کار کرد دستگاهها

گزارش حوادث دستگاهها

گزارش ماهانه و روزانه

مسئول فرایند : رئیس واحد

                                                           سوابق :                                              منابع :

 

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

نام فرایند : تولید آمونیاک

هدف : تولید آمونیاک با کیفیت و حداقل نمودن ضایعات و هزینه های تولید

به :                                                مستندات فرایند                                                   از :

                           خروجیهای فرایند                                             ورودی های فرایند

محافظت از محصول

تصفیه آب

اوره

آمونیوم فسفات

HSE

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

برنامه ریزی و

اطلاعات و مدیریت

آمونیاک

دستور کار تعمیراتی

گزارش های تولید

جنبه ها و ریسک ها

LOG SHEET

TSR

روش های اجرائی

دستورالعمل ها

Manual واحد

استانداردهای فنی

Pdf1.pdf2.pdf3

Pdf4.pdf5.pdf6

گاز شیرین

یوتیلیتی

برنامه تولید

مواد شیمیایی

برنامه زمانبندی تعمیرات

 

تصفیه گازها

خرید خدمات

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

اندازه گیری محصول

HSE

                 

                                                                                  

                                                                                                                  

 

 

 

 

مسئول فرایند : رئیس واحد

                                                        سوابق :                                               منابع :

 

تجهیزات آماده به کار

نیروی انسانی آماده و آموزش دیده

لاگ شیتهای تکمیل شده

ساعات کار کرد دستگاهها

گزارش حوادث دستگاهها

وگزارش ماهانه

 

                                                                                                    

                                                  

 

نمودار فرایند مجتمع پتروشیمی رازی

نام فرایند : تولید اسید سولفوریک

هدف : تولید اسید سولفوریک با کیفیت مطلوب و حداقل نمودن ضایعات و هزینه های تولیدی

به :                                                                                                                       از :

                                                      مستندات فرایند

اسید فسفریک

HSE

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

برنامه ریزی و

اطلاعات و مدیریت

اسید سولفوریک

دستور کار تعمیراتی

گزارش های تولید

جنبه ها و ریسک ها

LOG SHEET

TSR

 

 

                            خروجیهای فرایند                                             ورودی های فرایند

روش های اجرائی

دستورالعمل ها

Manual واحد

استانداردهای فنی

Pdf

 

تصفیه گازها

خرید خدمات

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

اندازه گیری محصول

HSE

گوگرد

یوتیلیتی

برنامه تولید

مواد شیمیایی

برنامه زمانبندی تعمیرات

 

                     

 

                                                                                                                        

 

 

 

 

تجهیزات آماده به کار

نیروی انسانی آماده و آموزش دیده

لاگ شیتهای تکمیل شده

ساعت کار کرد دستگاهها

گزارش حوادث دستگاهها

وگزارش ماهانه

 

                                                     سوابق :                                                منابع :

مسئول فرایند : رئیس واحد

 

                                                                                                         

 

نمودار فرایند مجتمع پتروشیمی رازی

نام فرایند : تولید گوگرد سازی

هدف : تولید گوگرد با کیفیت و حداقل نمودن ضایعات و هزینه های تولید

به :                                                                                                                       از :

                                                      مستندات فرایند

                             خروجیهای فرایند                                              ورودی های فرایند

آمونیاک

دانه بندی گوگرد

اسید سولفوریک

HSE

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

برنامه ریزی و

اطلاعات و مدیریت

گاز شیرین گوگرد

دستور کار تعمیراتی

گزارش های تولید

جنبه ها و ریسک ها

LOG SHEET

TSR

 

 

گاز ترش

یوتیلیتی

برنامه تولید

مواد شیمیایی

برنامه زمانبندی تعمیرات

 

 

روش های اجرائی

دستورالعمل ها

Manual واحد

استانداردهای فنی

Pdf

 

مسجد سلیمان

خرید خدمات

نظارت تعمیرات

پشتیبانی فنی

اندازه گیری محصول

 

                    

                                                                                                                       

 

 

 

 

لاگ شیتهای تکمیل شده

ساعات کار کرد دستگاهها

گزارش حوادث دستگاهها

گزارش ماهانه و روزانه

 

مسئول فرایند : رئیس واحد

                                                     سوابق :                                                منابع :

 

تجهیزات آماده به کار

نیروی انسانی آماده و آموزش دیده

                                                                                                       

 

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

نام فرایند : محیط زیست و بهداشت

هدف : حصول اطمینان از مدیریت فرایندها و فعالیت های مؤثر بر محیط زیست در جهت کاهش آلودگی

به :                                                                                                                         از :

                                                       مستندات فرایند

                             خروجیهای فرایند                                             ورودی های فرایند

فرایندهای جاری مجتمع

طرفهای ذینفع سازمان

محیط زیست کارکنان

شرکت ملی صنایع

پتروشیمی

دانشگاهها

محیط زیست ماهشهر

آلودگی کمتر

ضایعات کمتر

محیط زیست سالمتر

معاینات دوره ای

 

روش های اجرائی شناسایی جنبه های زیست محیطی

قوانین و مقررات زیست محیطی

دستورالعمل های سازمان محیط زیست

قوانین و مقررات بین المللی

سایر الزامات زیست محیطی

 

نیاز به کاهش آلودگی

نیاز به کاهش ضایعات

نیاز به محیط زیست سالم

نیاز به سلامت کارکنان

فرایندهای جاری

مجتمع

طرفهای ذینفع

همسایگان

سازمان محیط زیست

اداره HSE صنایع

ملی پتروشیمی

 

 

 

                                                                                                                       

                                                                                          

 

 

 

نیروی انسانی

منابع مالی

                                                          سوابق :                                           منابع :

مسئول فرایند : کارشناس محیط زیست

گزارش ها

نتایج اندازه گیری های آلاینده ها و پرونده های بهداشتی کارکنان

 

 

 

                                                                                                           

نمودار فرایندی مجتمع پتروشیمی رازی

نام فرایند : ایمنی و آتش نشانی

هدف : حصول اطمینان از مدیریت فرایندها و فعالیت های مؤثر بر ایمنی در جهت ایمن سازی محیط کار و کنترل حوادث

به :                                                                                                                      از :

                                                       مستندات فرایند

شرایط ایمن محیط کار

پیشگیری و کنترل حوادث

پرسنل آموزش دیده

امداد رسانی سریع

عملیات اطفا حریق

صحت عملکرد دستگاهها و

تجهیزات آتش نشانی

گزارش شرایط نا ایمن

گزارش حوادث

پرسنل نیازمند آموزش های ایمنی

گزارش حریق

فرایندهای جاری

                              خروجیهای فرایند                                             ورودی های فرایند

فرایندهای جاری

 

 

محیط زیست ماهشهر

روش های اجرائی و

دستورالعمل های ایمنی و آتش نشانی

کتابچه اطلاعات ایمنی مواد

 

                     

                                                                                                                         

 

 

 

 

                                                       

استاندارد OHSAS

استاندارد NFPA

سوابق :                                           منابع :

مسئول فرایند : رئیس اداره ایمنی و آتش نشانی

گزارش شرایط نا ایمن

گزارش حوادث

کارت ثبت سوابق تجهیزات

 

 

 

 

1: تعریف واژه ها

        از دیدگاه مهندسی ، اصولاٌ دو موضوع در رابطه با مدیریت بر هر سرمایه فیزیکی وجود دارد .

اول اینکه باید این سرمایه نگهداری ( Mainteinance ) شود . ثانیاٌ هر از چند گاهی ممکن است نیاز به اصلاح ( Modity ) پیدا نماید .دائره المعارف مشهور oxford نگهداری را عمل تداوم ، و دائره المعارف Webster آن را نگهداشت در حالتی زنده معنی نموده اند . در نتیجه تعاریف فوق مارا به این اندیشه سوق میدهندکه لغت Maintenance میتواندمراقبت و نگهداری کردن از چیزی باشد .

اولین بار این کلمه در خلال انقلاب صنعتی و مشخصاٌ پس از بکارگیری انرژیهای جایگزین به جای نیروی انسانی و عضلات حیوانی بکار گرفته شد . نظر به اینکه در ابتدای امر برای مقابله با مشکلات و مسائل جاری در کارخانجات ازپدیده نگاهداشت استفاده میشدبالطبع بانام" Plant maintenance "   یا   " نگهداشت کارخانه ای " شهرت یافت .

مدیران و مسئولان کارخانه بنا به تشخیص و قضاوت خود و برای عملیات روزمره روشهائی را به دلخواه برای نگهداشت ماشین آلات ابداع می نمودند . امروزه علم نگهداشت با مهندسی نگهداری وتعمیرات به صورت جامع و کلان موردتوجه است و بعبارت علمی به آن "Terotechnology " می گویند .  تروتکنولوژی واژه ای است که در سال 1970 در انگلستان تعریف شد .Tero یا Terin واژه یونانی ، به معنای حفاظت است و تکنولوژی به معنای دانش فنی است . 

معنی این عبارت بدین صورت است که ترکیبی از عملیات مدیریتی ، مالی ، مهندسی و خدماتی که در مورد سرمایه های فیزیکی اعمال میشود تا بتوان هزینه های مربوطه در مورد چرخه حیات آن سرمایه ها را تضمین نمود . تروتکنولوژی تنها به تجهیزات ( داراییهای فیزیکی ) توجه می نماید و برتامین کنندگان تجهیزات، شرکتهای مهندسی (طراحان) و استفاده کنندگان ازتجهیزات اعمال نظر  می نماید .  

 

 

تعریف جامع نت

          اطمینان از اینکه سرمایه های فیزیکی طبق خواسته های کاربرانشان ادامه بکار دهند ، آنچه را که کاربران از تجهیزات انتظار دارندکاملاٌ بستگی به محل و نحوه   بکارگیری آنها دارد . یعنی در اصطلاح علمی بستگی به OperatingContext  دستگاه دارد .

تعریف عملیات نت

     براساس مؤسسه استاندارد انگلیس مجموعه عملیاتی که به منظور نگهداری تجهیزات در شرایط قابل قبول و یا تغییر آنها از شرایط نامطلوب به شرایط قابل قبول انجام میشود .

براساس مؤسسه استاندارد انگليس مجموعه عملياتي كه به منظور نگهداري تجهيزات در شرايط قابل قبول و يا تغيير آنها از شرايط نامطلوب به شرايط قابل قبول انجام ميشود .

تعميرات REPAIR

شامل مجموعه فعاليتهائي است كه بر روي يك سيستم يا وسيلـه اي كـه دچـارخرابـي و يـا از كارافتادگي گرديده ، انجام ميدهيم تا آن را به حالـت آماده و قابل بهره برداري باز گردانـده و در جهت انجام وظيفه اي كه بـه آن محول گرديده است ، آماده باش سازيم .

بهره وري PRODUCTIVITY

ارزش خروجي ها تقسيم بر ورودي ها درخصوص تعميرات بايدگفت كه خروجي يعني ميزان كارهاي تكميـل شـده اسـت درحاليكـه ورودي زمان صرف شده براي انجام كارها ميباشد در مدل گسترده ترذيل كه بنام مـدل ورودي ،

خروجـي Visser (1998) شناخته شده اسـت منابع هزينه ، خروجي ها برحسب قابليت دسترسي دستگاه ، توليد ، قابليت تعمير،ايمني وسود نمايش داده شـده اسـت .

مد ل ورودي و خروجي براي يك سيستم كاري(Enterprise) (Visser,1998,tsang,2002)

اثربخشي تجهيزات (TEE)

بهره وري آمال و انتظار كليه واحدهاي متعالي است . اين شاخص از دو پارامتر كارائي و اثربخشي ( ميزان وصول به اهداف )تشكيل شده است . يكي از شاخصهاي مهم كه در صنعت شناخته شده و شامل هر دو پارامتر ميباشد " اثربخشي كل تجهيزات " اسـت . (Nakagima1989) TEE . يكي از عوامل كليدي TPM است .

ازكارافتادگي " Failure "

طبق تعريف استانداردهاي صنعتي ژاپن (Jis) يك خرابي يا از كارافتادگي عبارت است از " ازكارافتادن يك وظيفه يا عمل مشخص در يك شيء " ( نظير يك سيستم توليدي ، يك ماشين يا يك قطعه) .

هزينه در طول عمرLife cycle cost (LCC)

اداره مديريت و بودجه آمريكا ، هزينه در طول عمر ،( LCC ) را اينچنين تعريف مي نمايد . " مجموع هزينه هاي مستقيم ، غيرمستقيم ، تكراري يا غيرتكراري ، يا ساير هزينه هاي يك سيستم در مقياس بزرگ ، در طول مدت كاربري سيستم " . اين هزينه ها شامل مجموعه هزينه هاي انجام شده ، يا پيش بيني شده در فرايندهاي طرح توسعه و تكامل ، توليد ، بهره برداري و نگهداري و تعميرات ( نت ) و پشتيباني ميباشند .

قابليت اطمينان : Reliability

ميزان توانائي يك تجهيز يا سيستم براي ارائه عملكرد مورد نياز در يك شرايط تعيين شده براي يك دوره زماني (Mil-STD-721C) مقياسي است كه تناوب ازكارافتادگي دستگاه يا سيستم را بيان مي نمايد و با دو عنصر MTBF و MTTR در ارتباط ميباشد .

متوسط زمان قبل ازخرابي ) MTTF (Mean Time To failur

حد متوسط زماني مورد انتظار است تا قطعه اي از يك تجهيز به از كارافتادگي برسد و يك ارزش آماري است .

(MTTF = تعداد كل توقف / زمان كاركرد كل)

متوسط زمان تعمير (Mean Time To Repair)MTTR

ميزان متوسط زماني است كه يك عمليات تعميراتي بطول مي انجامد . ( اين زمان مشمول زمان راه اندازي و توقف دستگاه ميگردد )

(MTTR = تعداد تعميرات / زمان صرف شده براي تعميرات)

متوسط زمان خرابي MDT

متوسط زمان توقف ناشي از هرگونه عملياتي كه منجر به از دست رفتن توليد در مقياس يك سيستم يا كاردهي يك تجهيز ميگردد و شامل كليه عمليات تعميراتي و زمان راه اندازي و زمان توقف ميگردد .

( MDT = تعداد توقف / زمان كل توقف)

متوسط زمان بين دو خرابي(Mean Time Between Failur) MTBF

متوسط زمان بين دو خرابي ، ميزان متوسط زمان موردانتظار بين خرابي يك وسيله يا تجهيز مي باشد و معمولاٌ با ساعت بيان و اندازه گيري ميشود اين مقدار يك ارزش آماري است كه براي نمونه هاي بزرگ در يك دوره زماني طولاني كاربرد دارد . MTBF براي پيش بيني رفتار و تجهيزات در مقياس وسيع استفاده ميگردد . اين شاخص براي اندازه گيري ميزان قابليت اطمينان براي دستگاه تعميرشدني استفاده ميگردد .

MTBF=(MTTF+MDT)

قابليت دسترسي : Availability

توانائي يك تجهيز يا سيستم براي ارائه عملكرد موردنياز در يك شرايط معيني در يك دوره زماني با فرض اينكه منابع بيروني موردنياز تامين شده باشد. اين توانائي برحسب تناسبي از زمان كه آن تجهيزيا سيستم درحالت عملكرد مي باشد بيان ميگردد . درحقيقت مقياسي است براي بيان درصد زماني كه واحد توليدي ميتواند درحال كار يا توليد باشد .

Availability=[MTBF/(MTBF+MTTR)]

شاخصهاي عملكرد Performance Indicators(PI)

شاخصهاي عملكرد ، ارزشهاي عددي براي يك فرايند يا سيستم مي باشندكه متاثر از فرايندهاي وابسته نباشد و معياري براي سنجش اثربخشي و يا راندمان آن فرايند يا سيستم مي باشد . ارزش مطلق اينگونه شاخصها در مقايسه با يك ’نرم ( كه قبلاٌ تعيين شده است ) براي بيان سطوح عملكرد قابل استناد مي باشد . (Artsetal,1998)

قابليت تعميرپذيري : Maintainability

تعريف ساده :

ميزان سهولت تعميريكدستگاه ياسيستم بنحوايمن در حداقل زمان ممكن

تعريف قابليت تعميرپذيري بلحاظ كيفي :

طراحي تجهيز يا سيستم بنحوي باشد كه بتوان آن تجهيز را با حداقل نيروي انساني و مهارت موردلزوم با كاربرد كمترين ابزار و وسائل كمكي در ريسك پذيري كم و شرايط ايمن تعمير نمائيم .

تعريف قابليت تعميرپذيربه لحاظ كمي :

تعميرپذيري معياري براي اندازه گيري به سرويس درآوردن تجهيز و يا سيستمي است كه به طريقي ازكارافتاده باشدو عمدتاٌ با شاخص متوسط زمان تعمير در هر خرابي (MTTR) مطرح ميباشد . (درسازمانهاي نرمال كه قابليت تعميرپذيري آنها درحد قابل قبول مي باشد ميزان MTTR با MDT بسيار به يكديگر نزديك مي باشد .)

شاخص هاي MTBF، MTTF،MDF

با وقوع هر از كارافتادگي منجر به توقف توليد در واقع زمان پيش بيني براي توليد آن واحد كاهش مي يابد كه به اين زمان Down time مي گويند.

در محاسبات شاخص ها معمولاً بازه خاصي از زمان را كه توليد واحد در آن محدوده پيش بيني شده است را در نظر گرفته و بر اساس تعداد توقف هاي توليد واحد ، شاخص هاي ذيل را بدست مي آورند .

در تجهيزات با قابليت تعمير پذيري بالا ، بعلت كاهش زمان توقفات ناشي از خرابي تجهيز، ميتوان مقدار آن را در برابر ميزان كاركرد تحقق يافته، بسيار ناچيز دانست و لذا در بعضي مواقع از شاخص هاي MTTF ،MTBF بجاي يكديگر نيز استفاده مي كنند .

از طرفي با در نظرگرفتن توليدات يك واحد بعنوان هدف اصلي يك سيستم ، تمام زمانهاي توقف را بنوعي مرتبط با تجهيزات آن واحد دانسته و به همين علت در بعضي مواقع ، شاخص هاي MDT وMTTR را نيز با يكديگر برابر ميگيرند. ( در حاليكه اين شاخص ها هر كدام بيانگر موضوعي خاص و براي استفاده ايي متفاوت مي باشند )

بعبارتي فرض ميگرديد كه زمان توقف هايي كه عامل غير تعميراتي داشته اند ، در برابر زمان اتلاف شده ناشي از خرابي هاي تجهيزات بسيار ناچيز ميباشد . ( اين موضوع در سازمان هاي نرمال منطقي است و ليكن احتمال دارد كه تحليل گر سيستم را با نتيجه گيري نادرست مواجه نمايد )

از شاخصMTTR براي سنجش قابليت تعمير پذيري تجهيزات MAINTAINABILITY)) استفاده ميشود و ميتواند بيانگر تعميرات ساده تجهيز و يا سرعت عمليات تعمير و رفع خرابي بوجود آمده برروي تجهيز باشد .

2: لزوم برنامه ريزي تعميرات :

استفاده موثر از تجهيزات ،ماشين الات و دستگاهها يكي از فاكتورهاي حياتي براي رشد صنعت به ويژه توسعه اقتصادي ممالك در حال رشد بحساب مي آيد.

به طور عمومي در صنايع ايران بكار گيري و استفاده از دستگاهها و ماشين آلات نيازمند توجه بيشتر و اصلاح مي باشد. در حاليكه علل زيادي براي عدم بكار گيري صحيح ممكن است وجود داسته باشد، كه وقفه به علت خرابي و شكستگي و توقف خارج از برنامه يكي از عللهاي اوليه مي باشد. امر بكارگيري موثر و صحيح از ماشين آلات بي نهايت در حصول به توليد موثر است. منابع سرمايه اي موجود براي طرح و توسعه كارخانجات بيشتر از جايگزيني دستگاهها به پيشرفت صنايع كمك خواهد نمود.

خرابي و شكستگي به ويژه در كارخانه جاتي كه داراي خط توليد پيوسته و يكپارچه و حداقل تجهيزات يدك مي باشند بسيار بحراني و حائز اهميت مي باشد. به غير از عواملي مانند كاهش فشار يا قطع گاز ورودي و آب كه معمولا خارج از حيطه مسئوليت مديريت مجتمع بوده و مي توانند موجب كاهش ظرفيت توليدي يا shut down واحدها گردند عوامل متعدد ديگري مانند: قطع برق، كاهش steam و خرابي ماشين الات و تجهيزات اصلي واحدها مي توا نند موجب كاهش ظرفيت و قطع توليد گردند كه خسارتهاي مالي جبران ناپذيري را به اين شركتها وارد خواهد نمود.

با توجه به مسائل ذكر شده اهميت وجود سيستم دقيق و منظم تعميراتي كه با برنامه ريزي صحيح و استفاده از منابع مناسب چه در امر پيشگيري و نگهداري و تعميرات تجهيزات (نت) تا حد ممكن نسبت به كاهش توقفات و خرابي ها اقدام نمايند به خوبي احساس مي شود.

3: نگهداري و تعميرات (نت)

نگهداري و تعميرات (نت) به معناي محافظت از دستگاههاي فيزيكي موجود كارخانه شما است . استراتژي نگهداري و تعميرات (نت) اثر بخش اين اطمينان را به شما مي دهد كه در مقابل هزينه هاي بالاي انجام شده ، حد اكثر طول عمر را از تاسيسات , ابزارآلات , تجهيزات و امكانات توليدي بدست آوريد . اين روش نگهداري و تعميرات (نت) بدين صورت است كه با مديريت بر روي فرآيندهاي قديمي و از رده خارج شده نت پيشين كه شروع عمليات را از لحظه خرابي و از كار افتادن تجهيزات مي دانستند ، به انجام مي رساند .

نگهداري و تعميرات فرآيندهاي فرسودده بوسيله عوامل زير مديريت مي شوند:

مراقبت وضعيت تجهيزات

كاليبراسيون و تنظيم كردنها

تعمير خرابيهاي ناشي از عوامل خارجي نظير:

خسارتهاي طوفان و بلاياي طبيعي

برخوردهاي چنگك ليفتراك

ازكار افتادن ماشين آلات در اثر عيوب ميكروسوئيچها و غيره

تعويض قطعات و مواد فرسوده و معيوب

در هر حال نگهداري و تعميرات (نت) نمي تواند باعث افزايش طول عمر طراحي شده شود ، ولي نگهداري و تعميرات مي تواند عملكرد تجهيزات را براي كارخانه شما حفظ نمايد . جهت حفظ اين عملكرد عملياتي همانند بازسازي و تعميرات اساسي تجهيزات ضروري بنظر مي رسد و بطور معمول عمليات تعمير و نگهداري از رده هاي پايين تر شروع شده و به رده هاي پايين تر ختم مي گيرد. اينگونه از عمليات را بايستي به عنوان هزينه هاي سرمايه گذاري در نظر گرفته شود.

آيا هميشه تجهيزات موجود خود را تعمير اساسي مي كنيد ؟

آيا عملكرد ماشينهاي بازسازي شده همانند ماشينهاي نو هستند ؟

اين نكته را به خاطر داشته باشيد كه هزينه احتمالي بازسازي ماشينهاي مستهلك و فرسوده ، اگر زياد نباشد حداقل پنجاه درصد هزينه خريد يك ماشين نو است . در برخي از موارد نظير بازسازي ديگهاي بخار ويا بازسازي پره هاي توربين انجام بازسازي معقول بنظر ميرسد. آثار اثربخش نگهداري و تعميرات (نت) را بايستي تا پايين ترين سطح تجهيزات و تاسيسات كارخانجات مد نظر قرار داد.

3-1: چالشهاي اساسي نت

بطورخلاصه ، چالشهاي كليدي رودرروي مديران نگهداري وتعميرات را ميتوان بصورت ذيل خلاصه نمود .

انتخاب مناسبترين تكنيك و يا مدل تلفيقي از تكنيك هاي شناخته شـده

روش برخورد با هر نوع شكست و از كارافتادگي

تلفيق انتظارات مربوط به صاحبان صنايع ، كاربران و بهره برداران و بطور كل جامعه

انتخاب اثربخش ترين و باثبات ترين متدولوژي در اجراي نت

بهترين روش مبتني بر حداقل هزينه

3-2: خلاصه اهم وظايف امور نگهداري و تعميرات

نگهداري وتعميرات به مجموعه اقدامات و تلاشهائي اطلاق ميگردد كه از طريق رسيدگي مستمر دوره اي ويامقطعي بكارترميم،نوسازي ، پيشگيري از استهلاك، تعويض ويابازسازي قطعات و... بپردازد و هدف آن افزايش عمرمفيد، بهره‌وري، ايمني سيستم و بالاخره سودآوري توليد است .

مديريت نگهداري و تعميرات با تمركز بر سازماندهي ، سياست گذاري ، تامين ابزارآلات و تجهيزات ، مستندسازي عملكرد و ارزيابي عملكردها سودآوري سازمان را از طريق روشهاي مختلف نگهداري و تعميرات تامين مي نمايد .

دستاوردهائي كه از ايجاد يك سيستم نگهداري و تعميرات عايد سازمان ميشود عبارتند از :

افزايش عمر دستگاه (كاهش سرعت استهلاك) كه بالطبع آن شاهد افزايش زمان قابليت استفاده از تجهيزات ، كاهش نرخ خرابي و بالا بردن عمر مفيد اقتصادي خواهيم بود .

تعويض بموقع قطعات يدكي

حصول اقتصادي ترين شرايط بهره برداري

ايجاد ايمني براي كاركنان

بازتاب اجتماعي مناسب

در هر نوع برنامه ريزي تعميرات و نگهداري مي بايست به اين واقعيت توجه داشت كه خرابي وازكارافتادگي ماشين آلات وتاسيسات صنعتي مسئله اي نيست كه بتوان بطور مطلق از آن جلوگيري و ممانعت نمود ، بلكه ميتوان با بهره وري ازفنون برنامه ريزي سعي نمودتا از كارافتادگي و خرابي ماشين ها و دستگاههائي را كه مي تواند موجب تاخير و تعطيل امور توليدي شود و متعاقب آن موجبات فراهم نمودن از دست رفتن سرمايه و افزايش هزينه ها شود جلوگيري نمود .

يك سازمان نت براي انجام وظايف و ماموريتهاي خود در بهترين حالت بايستي ويژگي‌ها و شرايط خاصي داشته باشد. برخي از مشخصه‌هاي يك سازمان نت ممتاز را مي‌توان به صورت زير نام برد:

1)توجه به هزينه چرخه عمر(LCC)

2)تمركز بر اهداف كلان سازمان

3)داشتن خط‌مشي و سياست قابليت اطمينان

4)مهارت بالاي كاركنان نت

5)تعيين حيطه كاري كاركنان نت

6)سطح بالاي برنامه‌ريزي و زمان‌بندي

7)اولويت‌بندي صحيح كارها

8) درك صحيح مفهوم نت پيشگيرانه

9) اجراي 100% برنامه‌هاي پيشگيرانه و مراقبت وضعيت

10) آماده بودن بموقع مواد و قطعات يدكي

11) ارتقاي سطح خدمت

12) صحت كامل اطلاعات آرشيو فني

13) سازماندهي و انجام مناسب عمليات بنيادي و اساسي نت

14) نيازسنجي آموزشي دقيق براي كاركنان نت

15) سطح بالاي استاندارد‌هاي ايمني

16) آناليز علل اصلي شكست و خرابي

امروزه واحد برنامه‌‌ريزي به عنوان يكي از ابرازهايي كه كمك به تصميم گيري مديريت مي‌‌كند در شركتها فعاليت مي‌‌نمايد.

2-3: مدلهاي نگهداري و تعميرات (نت)

نگهداري و تعميرات (نت) حد اقل در پنج برنامه مجزا كه هر برنامه نسبت به برنامه قبلي پيچيدگي بيشتري پيدا ميكند توسعه و گسترش داده مي شود .اين برنامه ها از تجهيزات , ابزارآلات و لوازم يدكي كه بايد براي راه اندازي استفاده ميشوند تا مواردي كه بايد براي جلوگيري از شكست پيش بيني شود ، طبقه بندي مي شوند . هر يك از اين برنامه ها از جايگاه خاصي در راهبرد كلي نگهداري و تعميرات برخوردار است . اين پنج برنامه عموما با عناوين زير نامگذاري شده اند عبارتند از :

نگهداري و تعميرات (نت) مبتني به شكست .

نگهداري و تعميرات (نت) پيشگيرانه برنامه ريزي شده .

نگهداري و تعميرات (نت) پيشگويانه .

نگهداري و تعميرات (نت) مبتني بر قابليت اطمينان .

نگهداري و تعميرات (نت) جامع .

3-3-1: نگهداري و تعميرات (نت) مبتني بر شكست :

نگهداري و تعميرات (نت) مبتني بر شكست كارخانه بر اين فرض بنا نهاده شده است كه تا قطعه اي نشكسته است آنرا تعويض و تعمير نكنند . مثال : چراغهاي اتوماتيك يك مثال اوليه اي از يك قطعه از اتومبيل شما هستند كه مي خواهيد اين عيوب و نقص را برطرف كنيد . شما بطور ساده وقتي لامپ سوخته است آنرا تعويض مي كنيد و خيلي ساده آنرا محكم ميكنيد بدون اينكه به وسيله نقليه شما آسيبي وارد شود. اما اگر بخواهيد اين عمل را در مورد ترمز معيوب شده خود انجام دهيد ، اين تعمير و تعويض بسيار هزينه بر مي شود . در روش نگهداري و تعميرات (نت ) شما لنتهاي ترمز معيوب را در مي آوريد ، شيار افتادن صفحه ديسكهاي فلزي سيستم ترمز و در نهايت گرم كردن آنها ، از عوامل اجراي اينگونه نگهداري و تعميرات (نت) مبتني بر شكست است . فراموش نكنيد كه شما بوجود آورنده اينگونه خطرات نه چندان جدي هستيد . هر كسي كه اين تجربه را دارد مي داند كه تعويض به موقع هزينه خيلي زيادي ندارد. در دوران گذشته ، پيامدها و آثار اينگونه شكست به عنوان يك امر اجتناب ناپذير به شمار نمي آمد . در نتيجه پيامد نگهداري و تعميرات به عنوان يك ضرر با اهميت به شمار مي رفت . وظايف نگهداري و تعميرات در برنامه ريزي نگهداري و تعميرات مبتني بر شكست بطور منظم , تنها در مسائلي از قبيل روان كاري ، سفت كردن پيچهاي شل شده ، و مشاهده صفحات اعلام خطر به اجرا در مي آمد . تعمير به موقع مجموعه و يا قطعه فرسوده مورد نظر هنگامي انجام مي شود كه عملكرد ماشين بطور چشمگير كاهش پيدا كرده و يا شكست و ازكارافتادگي واقعي اتفاق افتاده باشد . در نتيجه ماشين با اجراي فعاليتهاي نگهداري و تعميرات مبتني بر شكست تحت كنترل قرار مي گيرد . ماشينهايي كه مستلزم اجراي تعميرات سنگين و پر هزينه هستند مجاز به پيروي از مدل نگهداري و تعميرات (نت) مبتني بر شكست نيستند , كه دلايل زيادي همانند مسائل زير براي اين كار وجود دارد :

شكست هميشه در نامناسب ترين زمان اتفاق مي افتد ، نظير اتفاق در نقطه اوج توليد ، و عواقب ناشي از آن .

فرآيند تعميرات بوسيله مديران توليد سريع و با عجله انجام مي شود .

كارهاي جزيي نظير تخصيص نيروي انساني ، ابزارآلات و تهيه قطعات يدكي را ميتوان از قبل انجام داد .

لازم به ذكر است كه دليلي وجود ندارد , اجراي فعاليتهاي نگهداري و تعميرات روند توليد و قابليتهاي كاركنان كارخانه را محدود مي سازد. پرسنل سيستم نگهداري و تعميرات به تعداد و تخصص معقول هميشه باعث سود مي گردند . در بعضي از موارد عدم رعايت اين موضوع مي تواند فاجعه ببار بياورد و مستلزم جايگزيني يك دستگاه نيز ممكن است , باشد . پس هزينه هاي مضاعف اين رويكرد مي تواند شامل موارد زير باشد :

هزينه هاي مستقيم اضافي تعميرات

هزينه هاي رسيدگي به تعيين ريشه دلايل خرابي و كار افتادگي ، و يا ضايعات توليد

توليد محصولات فاقد كيفيت و عدم داشتن استانداردهاي لازم و نارضايتي مشتريان از كاهش كيفيت توليد.

پرداخت حقوق كارگران توليدي بيكار شده

پرداخت اضافه كاري براي پرسنل تعميرات و نگهداري و پيمانكاران خارج از سيستم كارخانه

هزينه هاي تسريع در تهيه لوازم يدكي

زياد شدن هزينه توليد هر يك محصولات كارخانه

تاخير در ارسال محموله ها توليدي اجراي اينگونه تعميرات سنگين جهت دستگاهها با توجه به محل و ميزان خرابي از سه الي بيست و چهار ماه به طول مي انجامد .

3-3-2: نگهداري و تعميرات (نت) پيشگيرانه برنامه ريزي شده :

نگهداري و تعميرات (نت) پيشگيرانه , باعث توقف ماشين براي تست و بازرسي قطعات متحرك , به منظور تعيين اينكه قابليت استفاده مستمر دارند و يا آماده براي تعويض منظم مي باشند , صورت مي پذيرد . نگهداري و تعميرات (نت) پيشگيرانه برنامه ريزي شده, هم شامل تعميرات عملياتي و هم شامل تعميرات برنامه ريزي شده مي شود.

نگهداري و تعميرات (نت) عملياتي : نگهداري و تعميرات عملياتي به فعاليتهايي اطلاق مي شوند كه بر روي دستگاههاي در حال ارائه خدمات مي باشند , انجام مي گيرد . انواع اينگونه فعاليتها شامل موارد زير هستند :

روانكاري

تعويض همزمان فيلترها يا صافي ها

بازرسي آژيرها و ساير عوامل ايمني

محكم كردن بستها و پيچهاي شل شده