دانلود گزارش کارآموزی فرآیند جلسه مشاوره و درمان ( وسواس فکری و عملی)

خلاصه جلسه اول و دوم:

نام: ب                      نام خانوادگی: ت          سن: 16 سال                        کلاس: سوم دبیرستان

مراجع در ساعت 30/9 صحبت به اتاق مشاوره مراجعه نمود. (مراجع دختری 16 ساله است، قدی بلند دارد، لاغر اندام است و‌ پوششی تمیز و مرتب دارد) بعد از احوال پرسی و برقراری ارتباط اولیه در مورد مشکل اصلی مراجع صحبت شد.

شکایت اصلی: (مراجع) حساس و زود رنج شده ام و خیلی زود ا عصابم به هم می ریزد.

مشاور: اعصابم به هم می ریزد یعنی چه؟

مراجع: من مشکل وسواس دارم و برای همین به شما مراجعه کرده ام.

وضعیت فعلی مراجع

مشاور: در مورد حالت وسواس خودتان بیشتر توضیح دهید؟

مراجع: اغلب اوقات فکرهای وحشتناکی به ذهنم خطور می کند. معمولا دیر به مدرسه می رسم، چون نمی رسم کارهایم را انجام دهم. اگر به دیگران دست بزنم احساس آلودگی می کنم، باید دست هایم را چندین مرتبه بشویم. بعد از رفتن به دستشویی چندین بار باید دست ها و پاهایم را بشویم و حمام رفتنم خیلی طولانی است و هر چه خودم را می شویم باز هم احساس می کنم که پاک نیستم از صابون و مواد شوینده زیاد استفاده می کنم. در نماز خواندن تکرار زیاد دارم. همیشه از دیگران عقب می افتم به دلیل تکرار زیاد کارهایم. هنگامی لباس پوشیدن خیلی وقتم گرفته می شود. به تمیزی و پاکیزگی اهمیت زیاد می دهم.

مشاور: این علایمی که به من گفتید از کی شروع شده است؟

مراجع: از سال سوم راهنمایی،‌اول خیلی کم بود  و با گذشت زمان زیاد شد. الان به قدری زیاد شده که نمی توانم درس بخوانم. وقتم این قدر گرفته می شود که اصلا به درسم نمی رسم.

مشاور: تا حالا برای درمان خود به پزشک مراجعه کرده اید یا خیر؟

مراجع: یک بار به روان پزشک مراجعه کرده ام و به من دارو دادند و دو الی سه هفته دارو را مصرف می کردم. خیلی حالم بد می شد، گیج می‌شدم و حالت تهوع به من دست می داد نمی توانستم درس بخوانم و دیگر دارو را مصرف نکردم.

مشاور: اسم داروهایی که مصرف می کردید می دانید چه بود؟

مراجع: نه، نمی دانم چه بود.

مشاور: آیا در خانواده شما شخص دیگری هست که این رفتار و اعمال شما را داشته باشد یا مثل شما باشد؟

مراجع: مادرم وسواسی است. من هم درست مثل مادرم هستم، ولی مادرم حالت‌های شدیدتری نسبت به من دارم.

مشاور: مادرتان از کی این رفتارها را داشته است؟

مراجع: از وقتی که من بچه بودم مادرم همین طور بوده و به نجس و پاکی و شستن وسایل خانه، نظم و انضباط خاص در منزل و کارهای خانه زیاد حساس بوده و هست .

مشاور: جلسه آینده که تشریف آ‌وردید حتماً یک نفر از اعضای خانواده را که بتواند کار ما را در منزل ادامه بدهد به همراه بیاورید. تا جلسه ی آینده سعی کنید موقعیت هایی را که سبب ناراحتی و فعالیت های تکراری شما می‌شوند با توجه به شدت آن‌ها درجه‌بندی کنید. در پایان جلسه پرسشنامه وسواس فکری و عملی مادسلی (MOC ) و فهرست افکار وسواسی اجرا شد.

مشاور: بسیار خوب، اکنون که اطلاعات بیشتری در مورد شما به دست آوردیم می خواهیم کارمان را برای حل مشکلات شما شروع کنیم. کاری که می خواهیم انجام دهیم قدری با نگرش شما و باورهای شما متفاوت است.ما احتمالاً‌ چندین جلسه با یکدیگر کار خواهیم داشت و هر جلسه حدود 50 دقیقه با هم کار می کنیم.

مراجع: من چه کارهایی باید انجام بدهم؟

جلسه سوم

مشاور: (مراجع به همراه خواهر بزرگترش به جلسه آمد. پس از احوال‌پرسی و معرفی خواهر خود جلسه را شروع کردیم).

مشاور: حال شما چطور است؟ خوب هستید؟ هفته گذشته را چطور گذراندید؟

مراجع: ممنون، خوبم، کاری که گفته بودید انجام دادم.

مشاور: لطفا نوشته هایتان را به من بدهید؟

مراجع: بفرمایید (نوشته هایش را در اختیار مشاور قرار داد).

مشاور: متشکرم، اجازه بدهید ابتدا با کمک هم سلسله مراتبی (درجه بندی) را که از موقعیت هایی که باعث رفتارهای تکراری شما شده اند را بررسی کنیم. هر موقعیتی که بیشتر وقت شما را گرفته و اضطراب بیشتری در شما ایجاد کرده در سلسله مراتب اولویت بیشتری داده اید؟

مراجع: بله طبق توصیه های شما به ترتیب اولویت نوشته ام. (مشاور و مراجع موقعیت های زیر را با هم مرور می کنند).

رفتن به دستشویی و شستن دست و پا                                                         (میزان ناراحتی 100)

استحمام                                                                                                                                      (میزان ناراحتی 90)

استفاده از توالت های عمومی و مکان های شلوغ                 (میزان ناراحتی80)

شستن لباس ها                                                                                                                     (میزان ناراحتی70)

خیس شدن لباس ها و بدن                                                                               (میزان ناراحتی 60)

استفاده از لوازم آرایشی                                                                                                   (میزان ناراحتی 50)

لباس پوشیدن                                                                                                                       (میزان ناراحتی 40)

نماز خواندن                                                                                                                                  (میزان ناراحتی 30)

‌دست دادن و تماس بدنی با دیگران                                                            (میزان ناراحتی 20)

دست زدن به وسایل منزل و مدرسه                                                  (میزان ناراحتی 10)

مشاور: بسیار خوب، موقعیت هایی که شما درجه بندی کرده اید بسیار مهم و وقت گیر هستند و باید روی تک تک آن ها کار کنیم. شاید بتوانیم در هر جلسه روی یک موقعیت کار کنیم.

مشاور: (چند لحظه سکوت) ابتدا می خواهم با آموزش های آرام سازی عضلانی جلسه را شروع کنیم.شما باید بتوانید با این تمرینات عضلات بدنتان را آرام نموده و در جریان درمان ومشاوره از آن ها استفاده کنید. ما در جلسه آینده با کمک شما صحنه هایی را توصیف نموده و شما باید بتوانید ضمن آرام سازی عضلانی در این صحنه ها خودتان را مجسم کنید.

مراجع: باشد، من آماده ام.

مشاور: (آموزش آرام سازی عضلانی پیشرونده به شیوه جاکوبسون را شروع کرد).

مشاور: تا جلسه آینده شما هر روز، و هر روز سه تا چهار نوبت این تمرینات را انجام دهید و سعی کنید در این تمرینات مهارت لازم را کسب کنید (از همراه مراجع خواسته شد در انجام تمرینات آرام سازی مراجع نظارت داشته باشد).

در پایان جلسه سوم پرسشنامه عقاید و باورهای وسواسی اجرا گردید.

جلسه چهارم

(شروع جلسه.....)

مشاور: تکلیف خانگی مراجع را بررسی نمود و میزان مهارت مراجع را در انجام تمرینات مورد بررسی قرار داد.

مشاور: لطفاً روی صندلی راحتی بنشینید به پشت تکیه کنید راحت باشید قبل از این که شروع کنیم سطح ناراحتی تان چقدر است؟ (مراجع گزارش داد 40) برای شما کمی بالا است. آیا درباره آن چه که می خواهیم در تصویرسازی ذهنی یا مواجهه تجسمی انجام دهیم نگران هستید؟

مراجع: نه، این طور نیست. من امروز تقریباً نگران بودم.

مشاور: زیاد تعجب نمی کنم. اگر چه ممکن است از آن لذت نبرید اما آسیبی هم نخواهید دید و می‌دانم که شما سخت تلاش می کنید تا بهتر شوید. بسیار خوب، آماده اید؟

مراجع: بله. آماده ام. بفرمایید شروع کنیم.

مشاور: راحت به پشت تکیه بدهید و چشم هایتان را ببندید و سعی کنید خودتان را کاملاً در موقعیتی که توصیف می کنم قرار دهید.

تصور کنید که ساعت 12:10 با تعطیل شدن مدرسه از مدرسه خارج شده و به سمت منزل در حرکت هستید. باران در حال باریدن است و حاشیه خیابان مملو از آب باران است. شماً واقعاً از باران تنفر دارید، به خاطر این‌که باران ممکن است سبب پاشیده شدن باکتری ها و آشغال های کنار خیابان روی لباس و بدن شما شود. می خواهید از پاشیده شدن آن ها اجتناب کنید و از کثیف شدن لباس‌هایتان جلوگیری کنید.

باران هم چنان به شدت می بارد و لباس های شما خیس شده است. ماشینی از کنار شما عبور می‌کند و ذرات آب را روی شلوار و پاهای شما می‌پاشد، به نظر می‌رسد که کثیف شده‌اند و بلافاصله درباره‌ی میکروب‌ها فکر می‌کنید و نمی‌توانید آن را از ذهن‌تان دور سازید.اوه،شما با آب‌های کثیف خیابان خیس شدید.الآن‌اضطراب شما چقدر است؟ (مراجع گزارش داد 60) احساس می کنید پاها و کفش هایتان خیس شده است. به چه چیزی فکر می کنید و چه احساسی در بدن شما ایجاد شده است (بعد از پاسخ مراجع).

اکنون به نزدیکی منزل رسیده اید، ‌باران هم چنان می بارد و شما کاملاً خیس شده اید و سردتان شده است. مجدداً ماشین دیگری آب های کثیف و آلوده ی حاشیه خیابان را بر روی شما می پاشد. تمام لباس ها و بدن شما خیس و کثیف شده است و آشغال های مخلوط با آب باران را به وضوح بر روی لباس تان می بینید. با لمس کردن لباس و کشیدن دست بر روی صورت و موهای تان کاملاً آلوده شده اید. چه احساسی دارید؟ (مراجع گزارش داد خسته و بسیار ناراحت) احساس می کنید خسته و ناراحت و سرد شده اید، به سمت منزل می روید. اکنون نگرانید با این همه آلودگی چه کار کنید؟ به چه چیزی فکر می کنید و میزان ناراحتی شما چقدر است (مراجع گزارش داد 80 ، و پس از توصیف احساسات خود جلسه مشاوره به پایان رسید).

اكنون به نزديكي منزل رسيده ايد، ‌باران هم چنان مي بارد و شما كاملاً خيس شده ايد و سردتان شده است. مجدداً ماشين ديگري آب هاي كثيف و آلوده ي حاشيه خيابان را بر روي شما مي پاشد. تمام لباس ها و بدن شما خيس و كثيف شده است و آشغال هاي مخلوط با آب باران را به وضوح بر روي لباس تان مي بينيد. با لمس كردن لباس و كشيدن دست بر روي صورت و موهاي تان كاملاً آلوده شده ايد. چه احساسي داريد؟ (مراجع گزارش داد خسته و بسيار ناراحت) احساس مي كنيد خسته و ناراحت و سرد شده ايد، به سمت منزل مي رويد. اكنون نگرانيد با اين همه آلودگي چه كار كنيد؟ به چه چيزي فكر مي كنيد و ميزان ناراحتي شما چقدر است (مراجع گزارش داد 80 ، و پس از توصيف احساسات خود جلسه مشاوره به پايان رسيد).

مشاور: (به همراه مراجع گفته شد كه) سعي كنيد تا هفته ي آينده صحنه هاي ديگري را با خواهرتان تمرين كنيد. در جريان تمرينات هر زمان كه خواهرتان احساس ناراحتي كرد، توصيف ها را قطع كنيد و در تصويرسازي ذهني بعدي مجدداً همان موقعيت را تكرار كنيد.

جلسه پنجم

(شروع جلسه ....)

مشاور: بسيار خوب، اكنون كه به راحتي مي توانيد با صحنه هاي مختلف مربوط به موقعيت هاي سلسله مراتب مواجه شويد، مي خواهم همين مواجهه را در محيط واقعي انجام دهيد. خواهر شما به عنوان كمك ما در منزل به شما كمك خواهد كرد. تا به اين جا پيشرفت خيلي خوبي داشته‌ايد، چرا كه توانستيد طي چهار پنج هفته‌ي گذشته با انجام تمرينات آرام سازي عضلاني و مواجهه تجسمي با موقعيت هاي مختلف روبرو شويد.

مراجع: احساس مي‌كنم نسبت به گذشته بهتر شده ام و برخي از مسئوليت هايم را انجام مي‌دهم. مثلاً‌ هفته ي گذشته چندين نوبت و هر بار تقريباً نيم ساعت درس خوانده ام.

مشاور: خيلي خوبه، شما با گذشت زمان بيشتر از اين هم مي توانيد كار كنيد و درس بخوانيد، امروز بايد در مورد كارهايي كه بايد انجام دهيد، زمان آن و كمك خواهرتان توافق خواهيم كرد. شما بايد روز در ميان يك بار به مدت ده دقيقه دوش بگيريد. شستن دست هايتان نبايد بيش از يك دقيقه طول بكشد، لباس هايتان را با ماشين لباس شويي بشوييد و هر هفته تنها دوبار مي توانيد لباس هايتان را تعويض كنيد (به استثناء لباس زير كه مي توانيد با هر بار دوش گرفتن آن را تعويض كنيد)بايد بتوانيد به هر چيزي حتي وسايل كثيف و آلوده دست بزنيد، از توالت مدرسه نيز استفاده كنيد اما در همه ي اين موقعيتها بايد از شستشو و تكرار جلوگيري كنيد. خواهرتان نيز در انجام اين فعاليت ها به شما كمك خواهد كرد.

مراجع: فكر مي كنم انجام اين ها براي من خيلي سخت و دشوار باشد.

مشاور: نه، اصلاً‌ اين طور نيست. با توجه به پيشرفتي كه در جلسات قبلي داشته ايد من مطمئنم كه شما مي توانيد از پس همه ي اين كارها براييد. هر كجا كه احساس كرديد نمي توانيد كار را انجام دهيد از خواهرتان كمك بگيريد.

مشاور: (به همه مراجعه) هنگامي كه خواهرتان تكليف خانگي اش را انجام مي دهد حتماً نزديك او باشيد. نيازي نيست كه در اتاق او باشيد، چون او برنامه ريزي كرده است كه هر روز بتواند با موقعيت هاي مختلف مواجه شود و مسئوليت هايش را بر عهده گيرد. شما در پيشگيري از تكرارها به او كمك كنيد. اما اگر نتوانست ناراحتي اش را تحمل كند يا به شستن خود اصرار ورزيد تا اندازه اي با او همدلي كنيد و سعي كنيد او را آرام كنيد يا حواسش را به چيزي ديگري منحرف كنيد و سرگرمش كنيد تا اضطرابش كاهش يابد. هر كاري كه مي‌خواهيد بكنيد آزاديد، فقط خواهش مي كنم اين تصور را كه بايد با آلودگي تماس پيدا كند از ذهنش دور نكنيد. اگر كاري كنيد كه زمان برايش زودتر سپري شود بهتر است يا اگر بتوانيد كمي او را بخندانيد خيلي خوب است. خيلي مهم است كه بتوانيد راهي پيدا كنيد تا بدون انجام تشريفات صبر و شكيبايي داشته باشيد. سوالي هست؟

مراجع: (به خواهرش نگاه مي كرد و با تبسم سرش را به علامت تاييد تكان داد) در اين جلسه به پايان رسيد.

جلسه ششم و هفتم

در طي جلسه ششم و هفتم موقعيت هاي مختلف مربوط به سلسله مراتب به صورت مواجهه (رويارويي) و پيشگيري از پاسخ تمرين شد. در ابتداي جلسه، تكاليف خانگي مراجع بررسي مي شد و سپس موقعيت هاي مختلف در محيط مدرسه تمرين مي شد. لازم به ذكر است كه اولين مواجهه و پيشگيري از پاسخ با موقعيت هاي سلسله مراتب در محيط مدرسه انجام شد. به اين ترتيب كه از مراجع خواسته شد از دستشويي مدرسه استفاده كند اما از شستشو و تكرار فعاليت هاي او جلوگيري به عمل آمد. پس از دو هفته انجام تمرينات مواجهه و پيشگيري از پاسخ به صورت عيني بسياري از تشريفات وسواسي مراجع به حداقل ممكن كاهش يافته بود و مراجع مي توانست فعاليت ها و مسئوليت هاي تحصيلي خود را به راحتي انجام دهد.

جلسه هشتم

در جلسه هشتم كه جلسه اختتاميه نيز بود تكنيك بازسازي شناختي به شيوه عقلاني ـ عاطفي اليس (A.B.C.D…) به مراجع آموزش داده شد و اجرا گرديد. از مراجع خواسته شد افكار و باورهايي را كه سبب انجام تشريفات وسواسي و يا افكار وسواسي مي شوند را شناسايي و به شيوه آموزش داده شده مورد بررسي قرار دهد. نمونه هايي از افكار وسواسي قبلاً‌ به وسيله پرسش نامه افكار و باورهاي وسواسي شناسايي و براي مراجع توصيف شده بود و پيگيري دو ماه بعد مراجع شان نشان داد كه علايم هم چنان در حداقل ممكن است و ميانگين نمرات درسي مراجع به حد قابل قبولي افزايش يافته است.