دانلود گزارش کارآموزی اسید سولفوریک در پتروشیمی رازی

تاریخچه:

تاریخ عقد قرارداد این مجتمع 1344 بوده و شروع ساختمان فاز اول آن در سال 1346 می باشد. راه اندازی و ساخت فاز اول در مدت 3 سال به طول انجامید. این مجتمع به صورت سهام 50% بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و 50% دیگر سهام متعلق به   شرکت آمریکایی آلاید کمیکال بود. تا اینکه در 11 دی ماه 1352 سهام شرکت آمریکایی خریده شد و در همان سال ساختمان فاز دوم آن آغاز شد و در سال 1356 در مساحت 32 هکتار راه اندازی گردید. مجتمع پتروشیمی رازی یکی از مهمترین کارخانه‌ های تولید کود های ازته و فسفاته و مواد شیمیایی کشور می‌باشد. اولین فاز واحدهای این مجتمع در سال 1349 به دنبال عملیات ساختمانی چهار ساله به بهره‌برداری رسید. به علت قدمت واحدها و صدمات وارده در جنگ تحمیلی، ظرفیت قابل حصول به میزان 2،400،000 تن رسید، انتظار است با تکمیل پروژه‌های در دست اجرا واحدهای تولیدی به ظرفیت بیش از 000،000،3  ( سه میلیون تن ) در سال برسد. این مجتمع بزرگترین تولید کننده آمونیاک، کود اوره، اسید سولفوریک و گوگرد و تنها تولید کننده اسیدفسفریک و کود دی ‌آمونیم فسفات ( کود مخلوط فسفات و سولفات آمونیوم ) درایران می‌باشد فرآورده‌های مذکور علاوه بر تامین نیازهای داخلی ، سالیانه با صدور گوگرد ، آمونیاک ، اوره و اسید سولفوریک به بازارها جهانی نقش ارزنده‌ای در رفع نیازمندی‌های ارزی مجتمع و صنایع و پتروشیمی را ایفا می‌نماید.    

واحدهای جدید ( بهینه‌سازی تولید ) عملیات پروژه‌ها  سال ( 1372 - 1380 ) با اهداف کاهش ضایعات زیست‌ محیطی:

پتروشیمی رازی یکی از عظیم ترین کارخانه های تولیدی کودهای ازته و فسفاته و مواد شیمیایی در کشور می باشد. این مجتمع بزرگترین تولید کننده آمونیاک، کود اوره، اسید سولفوریک و گوگرد و تنها تولید کننده اسید فسفریک و کود دی آمونیوم فسفات در ایران می باشد. مواد اولیه مصرفی این مجتمع گاز ترش، خاک فسفات کلسیم ( خاک فسفات ) آب و هوا می باشد. به علت قدمت واحدها و صدمات وارده در جنگ ظرفیت تولید  در حال حاضر  به 2400000 تن در سال رسیده است و با تکمیل پروژه ها به خصوص آمونیاک سوم این ظرفیت به 3700000 تن در سال خواهد رسید. صدور سالانه یک میلیون و دویست هزار تن کودهای شیمیایی به مراکز توزیع در تقویت و توسعه اقتصادی کشور مفید و مؤثر می باشد.

  گاز:

 اصلی ترین خوراک مجتمع گاز است که از هفت حلقه چاه اختصاصی شرکت واقع در منطقه مسجد سلیمان استخراج می گردد. عمق این چاه ها به تفاوت از  3960 تا 4270 متر است که گاز مورد نیاز مجتمع را با فشاری 2200 پوند بر اینچ متر مربع تامین می نماید.

 این گاز حاوی 64% متان CH4، 24% هیدروژن سولفوره H₂S، 11% گاز کربنیک است و بقیه آن را هیدروکربن های سبک تشکیل می دهد که مخلوط آن را گاز ترش می نامند. گاز ترش بعد از نم زدایی در واحد جذب آب  مسجد سلیمان به وسیله یک خط لوله 20in و به طول 174km که ظرفیت آن در حال حاضر 220 میلیون فوت مکعب در روز می باشد، به مجتمع فرستاده می شود.

در پاره ای از مواقع میزان گاز مذکور جوابگوی نیاز مصرفی مجتمع نمی باشد که کمبود آن از طریق شرکت ملی گاز منطقه اهواز تامین می شود.

خاک فسفات:

ماده خام و اساسی دیگری که در مجتمع استفاده می شود، خاک فسفات است که از کشورهای نظیر مراکش، توگو و اردن تامین شده و به وسیله کشتی در اسکله اختصاصی مجتمع تخلیه می شود. منابع موجود خاک فسفات در اطراف یزد از جهت کمیت و کیفیت پاسخگوی نیاز این مجتمع نمی باشد.

آب:

مصرفی مجتمع به وسیله یک خط لوله کانال آب رسانی منطقه از رودخانه کارون واقع در 20km اهواز به مسافت 80km به سه مخزن آب مجتمع با گنجایش هر کدام 33000 متر مکعب که اخیرا" جهت افزایش ذخیره اب مورد نیاز کارخانجات مجتمع احداث شده اند به صورت ذیل مصرف می شود:

-آب صنعتی که پس از تصفیه شیمیایی و گرفتن املاح آنها جهت مصرف واحدها و دیگ های مولد  بخاراستفاده می شود.

-آب آشامیدنی

-آب آتش نشانی

در ضمن بخشی از آب مورد نیاز چگالنده های واحد آمونیاک از طریق آب دریا تامین می شود که به وسیله تلمبه خانه مجهزی مشتمل بر شش دستگاه تلمبه با ظرفیت 80000 متر مکعب در روز که در کنار اسکله قرار دارد به واحد ارسال می شود.

هوا:

یکی دیگر از موادمورد نیاز مجتمع هوا می باشد که به صورت هوای ابزار دقیق و مصرف فرایندی استفاده می شود. یکی ازعناصر اصلی کودهای شیمیایی را ازت تشکیل می دهد که این عنصر مفید مستقیما" از هوا تامین می شود.

 14ان ژن سولفوره  مربعیاز مجتمع را با فشاری 22طقه مسجد سیلیماناستخراج می گردد.

  این مجتمع با درک جهت گیری های استراتژیک شرکت ملی صنایع پتروشیمی و جهت حضور فعال در بازارهای جهانی خط مشی خود را براساس استانداردهای کیفیت، محیط زیست و بهداشت ایمنی برنامه ریزی نمود که با تلاش و همت مسؤولین و پرسنل مجتمع و پس از طی مراحل لازم، در مهرماه1381 موفق به اخذ استانداردهای کیفیت ( ایزو

9001 )، تضمین کیفیت ( ایزو 14001 ) محیط زیست و بهداشت ایمنی ( OGSAS ) 18001 برای کلیه واحدهای این مجتمع از شرکت SGS گردید. هدف از تأسیس شرکت سهامی پتروشیمی رازی، تولید کودهای شیمیایی اوره و دی آمونیوم فسفات جهت کشاورزات کشورمان بوده است. برای این منظور فرآورده های مورد نیاز شیمیایی هم چون گوگرد – گاز متان- اسید سولفوریک – اسید فسفریک – آمونیاک و گاز کربنیک در این مجتمع تولید می شود. خوراک عمده برای تولید این محصولات شیمیایی در مجتمع گاز ترش است که از 6 حلقه چاه (این نوع گاز) در ارتفاعات شهرستان مسجد سلیمان استخراج گردیده و پس از عملیات نم زدایی در واحد جذب آب واقع در این منطقه، توسط خط لوله 174 کیلومتری و با تمهیدات خاص ایمنی به کارخانجات این شرکت ارسال می گردد. این گاز ابتدا ( در واحد تفکیک ) مایعات گازی آن جدا شده و سپس به سه واحد پالایش گاز و بازیافت گوگرد هدایت می گردد.

9001 )، تضمين كيفيت ( ايزو 14001 ) محيط زيست و بهداشت ايمني ( OGSAS ) 18001 براي كليه واحدهاي اين مجتمع از شركت SGS گرديد. هدف از تأسيس شركت سهامي پتروشيمي رازي، توليد كودهاي شيميايي اوره و دي آمونيوم فسفات جهت كشاورزات كشورمان بوده است. براي اين منظور فرآورده هاي مورد نياز شيميايي هم چون گوگرد – گاز متان- اسيد سولفوريك – اسيد فسفريك – آمونياك و گاز كربنيك در اين مجتمع توليد مي شود. خوراك عمده براي توليد اين محصولات شيميايي در مجتمع گاز ترش است كه از 6 حلقه چاه (اين نوع گاز) در ارتفاعات شهرستان مسجد سليمان استخراج گرديده و پس از عمليات نم زدايي در واحد جذب آب واقع در اين منطقه، توسط خط لوله 174 كيلومتري و با تمهيدات خاص ايمني به كارخانجات اين شركت ارسال مي گردد. اين گاز ابتدا ( در واحد تفكيك ) مايعات گازي آن جدا شده و سپس به سه واحد پالايش گاز و بازيافت گوگرد هدايت مي گردد.

شامل ( 3 واحد تصفيه گاز – 3 واحد گوگرد سازي – 3 واحد اسيد سولفوريك و يك واحد اسيد فسفريك ) مي باشند. در اين واحدها وبه ترتيب گاز سمي هيدروژن سولفوره (H₂S) كه همراه متان و مقداري گازكربنيك مي باشد. در واحدهاي تصفيه گاز به برج جذب (ABSORBER) وارد شده و طي عمليات فرآيندي، گاز ترش همراه آمين (DEA) با فشار بالا و درجه حرارت پايين از قسمت تحتاني برج خارج شده واز بالاي برج گاز متان جداسازي مي شود و جهت توليد آمونياك به واحدهاي آمونياك ارسال مي گردد. آمين حاوي گازهاي اسيدي وارد برج احياء (REGENERATION COLUMEN) مي شود. در اين برج، برعكس برج جذب جهت عمليات فرآيندي احياء آمين و جداسازي آن، عمل دفع (DESORBTION) صورت گرفته و گاز H₂S با فشار پايين و درجه حرارت بالا جدا مي گردد و در برج هاي واكنش (CONVERTOR) و سپس كوره ها، گوگرد در مجاورت اكسيد آلومينيوم جدا شده و به صورت مذاب توليد مي گردد.

گوگرد مذاب توليد شده، جهت توليد اسيد سولفوريك به واحدهاي سه گانه اين اسيد ارسال مي گردد و خط دوم گوگرد مذاب جهت توليد گوگرد جامد به صورت دانه اي به واحد دانه بندي گوگرد پمپ مي گردد. تنها اسيد فسفريك توليدي در كشور در اين مجتمع از تركيب اسيد سولفوريك و خاك فسفات ( فسفات كلسيم ) وارداتي بدست مي آيد كه طي عمليات فرآيندي پس از جداسازي سولفات كلسيم( گچ ) و تغليظ شدن انيدريد فسفريك، اسيد فسفريك به روش مرطوب و با غلظت 54% ( P₂O₅ ) حاصل مي گردد. اين اسيد در واحدهاي كودسازي دي آمونيوم فسفات با تركيب آمونياك منجر به توليد و اين كود مي گردد.

كود شيميايي دي آمونيوم فسفات فسفات يكي از كودهاي مهم و پر مصرف كشاورزي در ايران مي باشد. اين كود از تر كيب مستقيم اسيد فسفريك و آمونياك بدست مي آيد. فرآيند جهاني آن به دو صورت است:

1-CONVENTIONAL

2-PIPEREACTOR

فرآيند توليد واحد D.A.P شماره 1 پتروشيمي رازي از نوع رديف اول مي باشد و ظرفيت توليد آن به 700 تن در روز افزايش يافته است. فرآيند توليد واحد D.A.P شماره 2 از نوع رديف 2 مي باشد كه از نوع پيشرفته آن در دنيا است و ظرفيت آن 800 تن در روز مي باشد.

واحد های آمونیاک (شماره 1و2):

گازمتان توليدي در مجتمع در بخش ريفرمر اوليه واحدهاي آمونياك وارد گريده، پس از اختلاط با بخار و فعل وانفعال، گاز متان ( با حرارت 13 درجه فارنهايت و در مجاورت اكسيد نيكل ) به هيدروژن، مونواكسيد و دي اكسيد كربن تبديل مي گردد. واكنش زير اوليه با تزريق هوا در ريفرمر ثانويه تكميل شده و همزمان با آن، ازت مورد نياز جهت واكنش آمونياك سازي از طريق هوا وارد چرخه فرآيند مي گردد و در برج واكنش منجر به توليد آمونياك مي شود و آمونياك مايع توليدي در دو مخزن ويژه اين محصول نگهداري مي شود. ضمناً CO همراه گاز پروسس در مراحل بعدي به CO2 تبديل شده و در بخش جذب به وسيله آمين (MEA) جدا شده و به عنوان خوراك واحدهاي كود شيميايي اوره به اين واحدها ارسال مي گردد.

كود شيميايي اوره از تركيب آمونياك و گاز كربنيك حاصل مي گردد. فرآيند توليد اين واحد از نوع RECYCLE – TOTAL است. پس از عمليات تغليظ سازي و جداسازي آب، محصول اوره به صورت گرانول (دانه هاي درشت) و پريل (دانه هاي ريز ) در مي آيد. آخرين تكنولوژي دانه بندي اوره در دنيا به صورت گرانول مي باشد كودهاي توليدي جهت بسته بندي به واحد بسته بندي محصولات ارسال مي گردد.

واحد های سرویس دهنده:

واحدهاي سرويس دهنده، واحدهاي (UTILITY) شامل توليد برق و بخار و آب صنعتي مي باشند. در نيروگاه مجتمع 5 توربين گازي برق با ظرفيت 60 مگاوات و همچنين 6 ديگ مولد بخار با ظرفيت 500 تن بخار در ساعت و همچنين آب صنعتي با ظرفيت 675 متر مكعب در ساعت در مدار توليد مي شود.

وجود سه اسكله بزرگ اختصاصي جهت عمليات صادرات و واردات، دو انبار بزرگ كود شيميايي، مخازن اسيد سولفوريك، اسيد فسفريك و آب ورودي و همچنين خطوط كيسه پركني از طريق كاميون، راه آهن و كشتي در واحد بسته بندي محصولات از جمله تأسيسات مهم اين مجتمع به شمار مي روند.

گوگرد در واحد اسيد سولفوريك توسط كوره سوخته مي شود و تبديل به دي اكسيد گوگرد مي گردد. سپس دي اكسيد گوگرد در مجاورت كاتاليست پنتااكسيد واناديم تبديل به تري اكسيد گوگرد مي گردد. سپس تري اكسيد گوگرد با اسيد سولفوريك غليظ واكنش داده و تبديل به اولئوم يا اسيد سولفوريك دود كننده مي گردد بعد از آن اولئوم با آب بدون املاح واكنش داده و تبديل به اسيد سولفوريك توليدي مي گردد و پس از خنك شدن توسط كولر هاي اسيد به سمت مخازن اسيد فرستاده مي شود.

گوگرد مورد نياز براي واحد اسيد سولفوريك از واحد هاي تصفيه گاز تامين مي شود. گوگرد از واحدهاي تصفيه گاز توسط لاين هاي ژاكت دار گرم شده و تبديل به مايع مي گردد و به سمت واحد اسيد سولفوريك پمپ مي گردد. گوگرد در دماي معمولي به حالت جامد است و براي انتقال آن و مصرف آن در واحد اسيد سولفوريك بايد به حالت مايع باشد براي تغيير فاز جامد گوگرد به فاز مايع همان طور كه گفته شد از لوله هاي ژاكت دار استفاده مي شود. شكل لوله هاي ژاكت دار جهت گرم كردن لاين گوگرد به صورت صفحه ی بعد می باشد:

همان طور كه در شكل ديده مي شود بخار با فشار بالا وارد ژاكت شده و لاين گوگرد را گرم مي كند كه در نتيجه ي انتقال حرارت و تبادل انرژي بخار فشار بالا با لاين گوگرد، گوگرد درون لاين گوگرد گرم شده و تبديل به مايع مي گردد و بخار فشار بالا كه انرژي خود را به گوگرد داده است تبديل به بخار فشار پايين مي گردد و توسط يك لاين كه در شكل نشان داده شده است خارج مي گردد. بخار فشار پايين داراي مقداري آب كندانس است كه بايد از لاين ژاكتينگ خارج گردد براي همين در مسير خروجي بخار فشار پايين از لاين ژاكتينگ يك تله بخار قرار مي دهند تا اين تله بخار اجازه ي عبورآب كندانس را از خود بدهد و اجازه ي عبور بخار را از خود نمي دهد. علت ديگر استفاده از تله بخار اين است كه بخار موجود در لاين ژاكتينگ ماندگاري بيشتري داشته باشد و انرژي حرارتي را تا حد مطلوبي به لاين گوگرد برساند.

پس همان طور كه گفته شد هميشه بايد لاين گوگرد ما ژاكت دار باشد تا گوگرد هميشه به حالت مايع قرار بگيرد و همين طور لاين هاي گوگرد درون واحد سولفوريك نيز بايد ژاكت دار باشند.

با توجه به مطالب گفته شده در بالا گوگرد مايع كه با بخار آب گرم شده است از طرف واحدهاي تصفيه گاز وارد مخازن گوگرد واحد اسيد سولفوريك مي شود. اين مخازن گوگرد به دليل قرار داشتن در جهت هاي غربي و شرقي جغرافيايي به مخازن گوگرد غربي و شرقي نام گرفته اند. درون مخازن گوگرد بايد همانند لاين هاي ژاكت دار گوگرد گرم باشد براي اين كار از كويل هاي حرارتي جهت گرم كردن گوگرد درون مخازن گوگرد استفاده مي گردد. تعداد كويل هايي كه براي هر مخزن گوگرد مورد استفاده قرار مي گيرد 6 عدد مي باشد. ساختمان يك كويل حرارتي به صورت شكل زيراست:

همان طور كه در شكل ديده مي شود بخار فشار بالا وارد يك هدر شده كه اين هدر توسط لاين هاي زيادي كه سايز آنها يك اينچ است وارد شده كه اين لاين ها تا پايين مخزن گوگرد امتداد دارند و بخار فشار بالا را به سمت پايين مخزن منتقل مي كند و در پايين مخزن با گوگرد تبادل حرارتي مي كند و انرژي خود را به گوگرد داده و گوگرد را به حالت مايع نگه مي دارد در پايين مخز ن اين لاين ها به يك هدر متصل مي شوند.

بخار فشار بالا كه با گوگرد تبادل حرارتي كرده است و انرژي خود را تا حد زيادي از دست داده است توسط يك لاين كه به هدر بخار پايين مخزن متصل است به سمت بالاي مخزن رانده مي شود و خارج مي گردد همانطور كه در مورد لاين ژاكتينگ گفته شد در اين مورد هم بخار فشار پايين در مسيرش يك تله بخار وجود دارد تا فقط اجازه ي خروج مايعات كندانس را از خود بدهد و بخار ماندگاري بيشتري در كويل حرارتي داشته باشد و گوگرد درون مخزن گوگرد بهتر گرم شود.

آب كندانس خروجي از تله بخار كه در بالا گفته شد وارد يك مخزن به نام مخزن كندانس درام مي شود. اين مخزن وظيفه ي جمع آوري و ذخيره ي آب كندانس توليد شده از لاين هاي ژاكت دار و كويل هاي حرارتي را دارد يك لول سنج بر روي آن نصب شده است كه توسط آن مي توان سطح آب كندانس درون اين مخزن را اندازه گرفت در كنار مخزن كندانس درام يك پمپ به نام پمپ كندانس درام نصب شده است كه اين پمپ وظيفه ي پمپاژ آب كندانس درون مخزن كندانس درام و ارسال ان به سمت واحد تصفيه آب را دارد و آب كندانس درون واحد تصفيه آب پس از اعمال مراحلي بر روي و تصفيه ي آن به سمت واحد نيروگاه فرستاده شود و در واحد نيروگاه اين آب كندانس تصفيه شده دوباره تبديل به بخار مي گردد .

پمپ كندانس درام به طور اتوماتيك مي تواند روشن و خاموش گردد. و اين به دليل اين است كه براي اين پمپ يك لول پايين و يك لول بالا تعريف شده است كه وقتي سطح آب كندانس درون كندانس درام تا حدي كه تعريف شده است پايين تر بيايد پمپ خاموش مي گردد و اگر سطح آب كندانس درام از حد تعريف شده بالاتر بيايد پمپ كندانس درام روشن مي شود و سعي در پايين آوردن سطح آب كندانس درون مخزن كندانس درام را خواهد داشت.

هدف ما از استفاده از مخازن گوگرد اين است كه سطح پمپ تانك ها را تحت كنترل قرار دهيم. پمپ تانك ها مخازني هستند كه ورودي پمپ هاي گوگرد را كه بر روي آنها تعبيه شده است و اين پمپ ها از نوع پمپ هاي عمودي مي باشند را تامين ميكنند.تعداد پمپ تانك هاي موجود در واحد اسيد سولفوريك دو عدد مي باشند. هدف ما از استفاده از اين پمپها ارسال گوگرد به واحد ها ي سولفوريك مي باشد. جهت داشتن يك فلوي ثابت براي كوره كه شرح آن بعدا گفته خواهد شد بايد هميشه سطح پمپ تانك ها كه ورودي پمپ هاي گوگرد را تامين مي كند تحت كنترل قرار گيرد. اين كار توسط لول سنج كه بر روي پمپ تانك تعبيه گرديده است انجام پذير است يعني وقتي كه سطح پمپ تانك ما پايين باشد يا خيلي بالا باشد از طريق ولو ورودي به آن مقدار سطح پمپ تانك را مي توان تنظيم نمود. ورود گوگرد از مخازن گوگرد به پمپ تانك ها توسط يك شير مخروطي ( كاك ولو )انجام مي گردد. البته براي اطمينان بيشتر يك مسير باي پاس ديگر از مخازن گوگرد به سمت پمپ تانك كشيده شده است كه هر گاه يكي از مسير ها دچار مشكل شد و فلوي مورد نياز ما را تامين نكرد از آن مسير استفاده گردد.

ورود گوگرد در مخازن گوگرد به سمت پمپ تانك ها توسط قانون ظروف مرتبط انجام مي گردد. قانون ظروف مرتبط بيان مي كند كه وقتي دو ظرف از طريق يك لاين به هم مربوط باشند مايع از ظرف با سطح بالاتر به سمت ظرف با سطح پايين تر روانه مي شود اين كار آن قدر ادامه پيدا مي كند تا دو ظرف داراي سطح يكساني شوند و اين قانون به شكل ظروف مرتبط به هم ارتباط ندارد.

مخازن گوگرد غربي و شرقي توسط يك لاين به هم مرتبط شده اند كه اين لاين به اصطلاح بالانس لاين ناميده مي شود اين بالانس لاين به خروجي دو مخزن گوگرد كه هر كدام از خروجي ها توسط يك كاك ولو كنترل مي گردد متصل است. وقتي كه بخواهيم دو مخزن گوگرد را به هم مرتبط كنيم بايد شير خروجي دو مخزن را كه به بالانس لاين متصل است باز نماييم و مسير بالانس لاين را چك كنيم كه آيا گرم است يا نه كه اين كار با كشيدن يك تكه گوگرد جامد بر روي بالانس لاين و مطمئن شدن از ذوب شدن گوگرد جامد بر روي آن ميسر است. در صورت مطمئن شدن از وضعيت بالانس لاين گفته مي شود كه دو مخزن گوگرد نسبت به هم در حالت بالانس قرار دارند بالانس دو مخزن به دليل استفاده از گوگرد يك مخزن در مخزن ديگر مي باشد كه همان طور كه گفته شد اين كار توسط قانون ظروف مرتبط انجام پذير است مثلا اگر لول مخزن شرقي زياد باشد و لول مخزن غربي كمتر از آن باشد از طريق بالانس لاين دو مخزن را مي توان از طريق قانون ظروف مرتبط بالانس كرد. نكته اي كه بايد در نظر گرفته شود اين است كه پمپ تانك ها همانند مخازن گوگرد داراي كويل جهت گرم شدن گوگرد درون آنها هستند و تعداد كويل هاي هر پمپ تانك 3 عدد مي باشد ارتفاع اين كويل ها كمتر از ارتفاع كويل هاي مخازن گوگرد مي باشد زيرا ارتفاع هر پمپ تانك بسيار كمتر از ارتفاع مخازن گوگرد مي باشد. مكانيسم گرم كردن گوگرد در پمپ تانك ها همانند كويل هاي مخازن گوگرد مي باشد برگشتي بخار از كويل هاي حرارتي پمپ تانك ها به درون مخزن كندانس درام روانه مي گردد.

در حال حاضر تعداد واحد هايي كه در واحد اسيد سولفوريك مورد استفاده قرار مي گيرند دو واحد مي باشند كه يكي از آنها به دليل اينكه درضلع جنوبي واحد قرار گرفته است نام واحد جنوبي به آن اطلاق گرديده است و واحد ديگر كه در ضلع شمالي قرار گرفته است به واحد شمالي نام گرفته است. دو واحد شمالي و جنوبي دقيقا همانند هم هستند. و تفاوتي ندارند و هر كدام به طور مجزا مي تواند اسيد سولفوريك توليد كند. ولي به دلايل مختلف و يا تعميرات اساسي مي توان يكي از واحد ها را از سرويس خارج كرد و واحد ديگر را جهت توليد اسيد سولفوريك استفاده كرد.

ما بايد از طريق پمپ ها ي گوگرد به اين دو واحد گوگرد را جهت توليد اسيد سولفوريك بفرستيم هر كدام از پمپ هاي گوگرد روي پمپ تانك ها ورودي خود را از پمپ تانك ها گرفته و به سمت واحد هاي شمالي و جنوبي گوگرد را پمپاژ مي كند ما دو پمپ تانك در واحد اسيد سولفوريك داريم اين پمپ تانك ها به پمپ تانك هاي( AوB ) و پمپ تانك 04 نام گرفته اند پمپ تانك( AوB)از طريق دو مسير مجزا يعني يك مسير به سمت واحد جنوبي و ديگري به سمت واحد شمالي گوگرد را مي فرستد به همين دليل به اين پمپ تانك پمپ تانك( AوB ) گفته مي شود . پمپ تانك 04 فقط مي تواند به سمت واحد شمالي گوگرد را ارسال كند كه اين از طريق يك لاين كه به مسير گوگرد واحد شمالي كه همان مسير خروجي پمپ هاي گوگرد پمپ تانك( AوB) به سمت واحد شمالي است متصل است و از اين طريق گوگرد را به واحد شمالي پمپ مي كند. البته در نزديكي واحد هاي شمالي و جنوبي دو مسير گوگرد به سمت واحد هاي شمالي و جنوبي از طريق يك لاين به هم مرتبط شده اند كه اگر يكي از لاين ها دچار مشكل شد از لاين ديگر جهت ارسال گوگرد به واحد هاي شمالي و جنوبي استفاده گردد. اين مسير ارتباطي واقع در واحد جنوبي در بالاي دمنده ي جنوبي قرار دارد.

مسير گوگرد به سمت واحد هاي شمالي و جنوبي توسط يك لاين بخار فشار بالا همراه مي باشد كه اين لاين بخار فشار بالا وظيفه ي تامين بخار ژاكتينگ مسير هاي گوگرد به سمت واحد ها ي شمالي و جنوبي را دارد همچنين يك مسير بخار برگشتي به كندانس درام همراه مسير هاي گوگرد به سمت واحد هاي شمالي و جنوبي وجود دارد كه بخار فشار پايين و در نهايت اب كندانس برگشتي خروجي از تله بخار را به مخزن كندانس درام برگرداند. يكي از وظايف اپراتور در طول نوبت كاري اين است كه لاين گوگرد به سمت واحد ها كه به لاين ترانسفر گوگرد معروف است را چك كند كه اگر جايي از مسير گوگرد سرد بود آن را كندانس گيري كرده و لاين گوگرد را گرم كند. چون بعضي از اوقات تله بخار ما خراب مي شود كه در اين صورت بايد تله بخار تعويض گردد محل هاي چك كردن لاين هاي ترانسفر گوگرد در چند محل درون واحد موجود هستند.

مسير بخاري كه از لاين گوگرد به سمت پايين مي آيد همان مسيري است كه بخار فشار بالا پس از تبادل حرارتي با لاين گوگرد وارد اين لاين شده و در پشت تله بخار محبوس مي گردد. ما با كشيدن يك تكه گوگرد جامد به اين لاين وذوب شدن آن متوجه مي شويم كه مسير گوگرد ما گرم است و آب كندانس در مسير جمع نشده است زيرا بعضي اوقات تله بخار ما خراب مي شود و آب كندانس را از خود عبور نمي دهد و آب كندانس در پشت تله بخار باقي مي ماند و بخار در لاين محبوس مي شود و به دليل اينكه بخار در لاين تحرك ندارد و ثابت مي ماند به تدريج دماي خود را از دست مي دهد و تبديل به آب كندانس مي شود و سرد مي گردد كه در اين حالت لاين گوگرد ما سرد مي شود و گوگرد درون آن حالت جامد به خود مي گيرد و مسير گوگرد ما دچار مشكل مي شود كه در اين صورت بايد مسير باي پاس را باز كرد و ولو هاي دو طرف تله بخار را بست و سپس تله بخار را تعويض كرد. مسير بعد از تله بخار بايد سرد باشد به دليل وجود آب كندانس ولي مسير قبل از آن بايد گرم باشد به دليل وجود بخار اگر هر دو طرف تله بخار گرم و يا سرد باشد تله بخار ما اشكال دارد و بايد تعويض گردد. با توضيحاتي كه داده شد گوگرد از طريق مسير هاي گوگرد شمالي و جنوبي به سمت واحد هاي شمالي و جنوبي ارسال مي گردد.

فرايند واحد اسيد سولفوريك شامل سه مرحله مي باشد. اين سه مرحله عبارتند از:

1-سوختن گوگرد و تبديل آن به گاز 2SO

2-تبديل گاز 2SO به گاز 3SO

3- جذب گاز 3SO

گوگرد پس از ارسال به واحدهاي شمالي و جنوبي پس از عبور از كنترل ولو گوگرد وارد كوره مي گردد.وظيفه ي كنترل ولو گوگرد تنظيم فلوي گوگرد ورودي به كوره را دارد. همان طور كه گفته شد بايد مسير گوگرد هميشه گرم باشد. و كنترل ولو گوگرد نيز از اين موضوع مستثني نيست و داراي ژاكت بخار مي باشد. اپراتور بايد مسير ژاكتينگ گوگرد و همچنين فشار بخار جاكتينگ را هميشه زير نظر داشته باشد. يك گيج فشار جاكتينگ در كنار كوره وجود دارد كه اپراتور بايد فشار آن را بين PSi55 تا PSi 60 كنترل كند. در كنار كوره يك لاين بخار فشار بالاي كمكي وجود دارد كه اپراتور با تنظيم آن فشار جاكتينگ كوره را مي تواند كنترل كند.

گوگرد پس از عبور از كنترل ولو گوگرد وعبور از كاك ولو هاي ورودي گوگرد به كوره، وارد كوره مي گردد. كوره وظيفه ي سوختن گوگرد و تبديل آ به گاز 2SO را دارد. براي سوختن بهتر گوگرد بايد گوگرد به درون كوره پاشيده شود تا سطح تماس گوگرد با اكسيژن بيشتر شود. براي همين در بدو ورود گوگرد به كوره از وسيله اي به نام گان گوگرد استفاده مي شود. اين وسيله توسط روزنه اي كه در انتهاي خود دارد باعث پاشش گوگرد دركوره مي گردد. درون گان گوگرد يك ميله وجود دارد و كاربرد آن زماني است كه وقتي روزنه ي مذكور كه در انتهاي گان گوگرد قرار دارد مسدود گردد توسط آن ميله بتوان آن روزنه را باز كرد. البته نوع ديگر گان در اين واحد كاربرد دارد كه گان گاز نام دارد و ساختمان آن با ساختمان گان گوگرد تفاوت دارد. گان گاز در موقع گرم كردن كوره و عمليات فاير ترو كاربرد دارد كه به تفصيل در مورد آنها بحث خواهد شد.

گوگرد پاشيده شده به درون كوره براي سوختن نياز به اكسيژن و حرارت دارد. چون حرارت داخل كوره بسيار زياد است حرارت لازم براي سوختن گوگرد را فراهم مي كند. اكسيژن لازم براي سوختن گوگرد از طريق دمنده تامين مي گردد. هواي لازم براي ورود به كوره بايد كاملا رطوبت زدايي گردد. رطوبت زدايي و خشك كردن هواي خروجي از دمنده توسط برج خشك انجام مي گيرد. هواي مرطوب خروجي از دمنده از پايين برج خشك وارد و از بالاي آن هواي خشك خارج مي گردد. درون برج خشك اسيد سولفوريك 98% توسط پمپ سيركوليشن كه ورودي خود را از مخزن سيركوليشن تامين مي كند از قسمت بالاي برج خشك وارد برج خشك مي شود. كه مسير آن درون برج خشك مخالف جهت مسير هواي مرطوب است.

اسيد سولفوريك 98% داراي خاصيت نم زدايي بسيار بالايي است و با رطوبت موجود در هواي درون برج خشك واكنش داده و از آن رطوبت زدايي به عمل مي آورد. اسيد سولفوريك پس از خروج از برج خشك به دليل اينكه بارطوبت هوا واكنش داده است مقداري غلظت خود را از دست مي دهد و دوباره درون مخزن سيركوليشن برمي گردد. يعني اسيد سولفوريك يك مسير سيركوله را طي مي كند.

هواي خشك از بالاي برج خشك پس از عبور از فيلتر هايي به نام دميستر پد به درون كوره وارد مي شود. علت استفاده از اين نوع فيلتر ها ايجاد مانع براي جلوگيري از ورود قطرات اسيد سولفوريك همراه هواي خشك به درون كوره است. دميستر پد ها پس از يك دوره ي زماني فرسوده مي گردند كه در اين صورت بايد تعويض گردند.

براي اينكه هواي خشك با گوگرد پاشيده شده به درون كوره بهتر تماس يابد در مسير آن ودر محل ورود به كوره ازيك وسيله به نام اير رجيستر استفاده مي شود. اير رجيستر داراي صفحه هاي قابل تنظيمي است كه توسط تنظيم اين صفحه ها مي توان هواي خشك ورودي به كوره را به صورت مستقيم و مناسب تري با گوگرد پاشيده شده به كوره تماس داد. درون كوره توسط آجرهاي نسوز پوشيده شده است. اين آجرها را به اصطلاح ريفكتوري مي نامند. ريفكتوري نوعي عايق است كه مانع خروج حرارت كوره به بيروون از كوره مي شود.

علي رغم وجود گان گوگرد و اير رجيستر تمام گوگرد هاي درون گوگرد تبديل به گاز 2SO نمي شوند. تمام گوگرد هاي درون كوره بايد سوخته شوند زيرا در غير اينصورت گوگرد در مسير هاي بعد از كوره به ديواره ها چسبيده و به تدريج مسير ها را مسدود مي كند. بنابراين ما بايد زمان ماندن گوگرد در كوره را زياد كنيم. براي اين كار ديواره هايي به صورت زيگزاگ كه اين ديواره ها از جنس ريفكتوري هستند تعبيه مي كنند. به اين ديواره ها بفل گفته مي شود. اين ديواره ها با ايجاد مانع در برابر عبور گوگرد هاي سوخته نشده باعث مي شوند كه گوگرد هاي سوخته نشده به اين ديواره ها بچسبند و با حرارت داخل كوره سوخته شوند. در اينصورت احتمال وجود گوگرد سوخته نشده بعد از آخرين ديواره به صفر مي رسد.

گوگرد پس ازآخرين ديواره و سوختن كامل تبديل به گاز2SO مي شود.

2SO 2O + S

گاز 2SO پس از آخرين بفل از محوطه ي كوره خارج مي گردد و از مسيرخروجي گاز ازكوره كه جداره ي دروني آن از ريفكتوري پوشيده شده است خارج مي گردد. به اين مسير داكت استارتينگ استك گفته مي شود. ولي دماي گاز درون داكت استارتينگ استك بسيار بالا است و چنين دماي بالايي براي فرايند ما مضر است. زيرا كاتاليست هاي ما در درون برج تبديل كه بعدا در مورد آنها صحبت خواهيم كرد تحمل دماي بالا را ندارند. بنابر اين بايد دماي گازمان را كم كنيم. براي اين كار بعد از آخرين بفل كوره يك بويلر قرار داده اند كه به ويست هيت بويلر 1 معروف است. اين بويلر يك مبدل حرارتي لوله و پوسته است كه تيوب هاي آن در حالت افقي قرار دارند وگاز از درون آنها عبور مي كند. درون پوسته آب بويلر فيد وجود دارد گاز درون تيوب ها حرارت و انرژي خود را به آب بويلر فيد داده و آب را تبديل به بخار مي كند.