دانلود پروژه کارآموزی بررسی مسائل بهداشت حرفه ای در کارخانه داروپخش

مقدمه:

انسان از آغاز آفرینش به منظور استمرار حیات، به کار و کوشش مجبور بوده و در این راه سختی های بسیاری را متحمل شده است. امروزه به علت رشد روز افزون جمعیت و مصرف بیش از اندازه و بر پایی صنایع بزرگ، استفاده از انواع ماشین آلات، تجهیزات ، فرایندها و مواد شیمیایی و … امری گریزناپذیر شده است.

صنعتی شدن و تولید فزاینده مخاطراتی گوناگون را برای نیروی کار به ارمغان آورده و موجب شود نیروی کار در معرض عوامل زیان آور بسیار قرار گیرد، عواملی که جزء جدایی ناپذیر صنعت و تولید به شمار می آیند و همواره تندرستی نیروی کار را تهدید می کنند. از این رو حفاظت از تندرستی نیروی کار و بهسازی محیط کار از اهمیت شایان توجه برخوردار است.

این گزارش جهت بررسی مسائل بهداشت حرفه ای در کارخانه داروپخش طی یک دوره کارآموزی تهیه شده و سعی شده در آن پس از بررسی ها و ارزیابی ها و اندازه گیریهای انجام شده و ارائه اطلاعات لازم در زمینه مسائل مختلف و عوامل زیان آور کار پیشنهادات مفید و موثری جهت بهتر سازی محیط کار ارائه شود.

امید روزیکه نیروی کار در تمام صنایع ایران از سلامت و ایمنی کامل برخوردار شود.

بهداشت حرفه ای در صنایع داروسازی :

بهداشت حرفه ای در صنایع داروسازی از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا محصول نهایی تولید شده در کارخانه های داروسازی دارویی بوده و مصرف کنندگان آن بیماران می باشند. بنابراین حفظ شرایط صد درصد بهداشتی مطابق استانداردهای بین المللی در محیط کارخانه امری است ضروری که کنترل آن بر عهده مسئولین متخصص واگذار شده و آنها موظیف به نظارت مستقیم بهداشت محیط کار می باشند.

برای درک صحیح از مفهوم بهداشت حرفه ای در کارخانجات داروسازی بهتر است به تعریف بهداشت حرفه ای توجه کافی داشته باشیم در واقع بهداشت حرفه ای عبارتست از علم و هنر پیشگیری از اثرات سوئی که در طرز کار، محیط کار و خصلت کار وجود دارد و سلامت شاغل را به خطر انداخته وباعث ایجاد بیماری های حرفه ای، مسمومیت های شغلی و حوادث ناشی از کار می شود ( براساس تعریف ALHA (انجمن متخصصین مهندسی بهداشت حرفه ای آمریکا) همانطور که می دانیم مواد اولیه مصرفی در کارخانجات دارویی بیشتر از مواد شیمیایی تشکیل می یابد. بنابراین در صورت عدم استفاده صحیح از موارد مزبور عوامل شیمیایی مورد مصرف ممکن است در اثر تماس با اعضای بدن کارگران و با ورود به دستگاه تنفسی و گوارشی و همینطور از طریق پوست موجبات ناراحتی آنان را فراهم بسازد و با مواد شیمیایی ممکن است باعث تحریک و سایر عوارض دیگر گردد.

از جمله عوراض زیان آور فیزیکی که در کارخانجات داروسازی ممکن است روی سلامتی کارگران اثر منفی داشته باشد می توان سروصدا، روشنایی، حرارت و امثال آنها را ذکر کردکه در بخشهای مختلف به نحوی موجبات ناراحتی کارگران را سبب می شوند  و می بایست راههای کنترل صحیح آنها را شناسایی نمود و در صورتیکه راه کنترل به نحوی وجود داشته باشد با وسایل حفاظت فردی مناسب اقدام به جلوگیری از عوارض نامطلوب آنها نمود.

سازمانها و تشکیلات بهداشت حرفه ای در ایران

این سازمانها عبارتند از سازمانهای دولتی مسئول در امر بهداشت حرفه ای و حفاظت صنعتی وسازمانهای اختصاصی که از طرف صنایع ایجاد می گردند.

سازمانهای دولتی یا مستقیماً مجری برنامه های بهداشت حرفه ای و حفاظت صنعتی بوده و یا موظف در نظارت بر انجام امور و یا اینکه مسئول آموزش کادر فنی مورد لزوم می باشند. وزارت کار و امور اجتماعی مسئولیت مستقیم در مقابل مسائل کار و کارگری داشته و فعالیت گسترده ای در این زمینه دارد.

سازمان تامین اجتماعی و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در سطح کشور فعالیت های جنبی در زمینه بهداشت حرفه ای دارند. اینک به ذکر قانون کار وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی و آیین نامه های کمیته حفاظت و بهداشت حرفه ای می پردازیم.

1) قوانین کار، وزارت کار مورد استناد فعالیتهای بهداشت حرفه‌ای:

ماده های 2،85،86،87،88،89،90،91،92،93،94،95،96،97،98،99،100،101،102،103،

104،105،106،156،179،193

2) آئین نامه های سازمان تامین اجتماعی :

ماده های 3،4،54،60،61،65،66،88،90

3) آئین نامه های کمیته حفاظت فنی :

ماده های 1،2،3،4،5،6،7

تاریخچه و مشخصات شرکت کارخانجات داروپخش :

شرکت داروپخش در تاریخ 23/10/1334 با سرمایه 000/000/250 ریال با عنوان بنگاه خیریه داروپخش به منظور ارائه خدمت دارویی در زمینی به مساحت 20 هکتار در کیلومتر 18 اتوبان کرج آغاز به کار نمود. محصولات بخش تولیدی این مجتمع در آغاز حدود 20 قلم و شامل انواع آمپول ، قرص  و شربت بود، که تا پیروزی انقلاب اسلامی تنوع تولیدات کارخانه به 80 قلم رسید.

مجموعه بزرگ داروپخش در سال 1357 پس از به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی به وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ملحق و با توجه به اجرای نظام نوین دارویی، همگام با سایر کارخانجات تولیدی محصولات خود را با نام ژنریک تولید و به بازار عرضه نمود و از سال 1359 با دگرگونی که در ساختار تشکیلاتی این مجموعه رخ داد با نام شرکت سهامی داروپخش به تلاش خود ادامه داد که از اسفند سال 1371 مالکیت آن از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به سازمان تامین اجتماعی منتقل و با نام شرکت داروپخش (سهامی خاص) به فعالیت خود ادامه می دهد.

در سال 1372 شرکت داروپخش از سهامی خاص به سهامی عام تغییر و در سال 1377 با تبدیل واحدهای خود گردان به شرکتهایی با شخصیت حقوقی مستقل، کارخانه داروپخش نیز از شرکت داروپخش سهامی عام منفک و از همان تاریخ تحت عنوان شرکت کارخانجات داروپخش ( سهامی خاص) وظایف خود را دنبال می کند.در حال  حاضر شرکت با بهره گیری از خدمات بیش از 900 نفر در رده های مختلف تحصیلی و تجربی در زمینه تولید حدود 140 قلم اشکال مختلف دارویی فعالیت دارد و در حدود 12% از کل محصولات مختلف دارویی و بهداشتی را تأمین می نماید.

شرکت داروپخش با توجه به توسعه کمی و کیفی و بهره برداری از بیش از 40 سال تجربه در حال حاضر از بخشهای زیر تشکیل شده است:

بخش قرص و کپسول

بخش استریل

بخش شربت وقطره خوراکی

بخش فرآورده های بهداشتی

بخش پماد ، کرم وشیاف

بخش کارتریج

بخش سرم

در همین راستا و به منظور بهبود بخشیدن به تولیدات و پاسخگویی به نیاز بازارهای جهانی در بهمن ماه سال 1376 ، شرکت موفق به اخذ گواهینامه ISO 9002 گردید.

کارگاهها و صنایعی که شرکت را احاطه کرده اند عبارتند از:

در ضلع شمالی چاپخانه جمهوری اسلامی و کارخانه تولید مواد اولیه ، در ضلع جنوبی رنگ سازی و کارگاههای تولید قطعات، در ضلع شرقی بهزیستی و انبارهای نگهداری کالاهای تولیدی و در ضلع غربی کارگاه نیروی انتظامی واقع شده است.

مقدمه

در عصر حاضر، پیشرفت فن آوری در تمام زمینه های صنعتی، گسترش و کاربرد وسیع وسایل، ماشین آلات و تجهیزات مختلف را به همراه داشته است. این رشد سریع سبب گردیده تا انسان در زندگی روزمره و شغلی خود هر چه بیشتر تحت تاثیر آشفتگی های ناخوشایند اکوستیکی یعنی «صدا» با شدتهای مختلف قرار گیرد. بطوریکه امروزه صدا جزئی از زندگی انسان را تشکیل می دهد.

به همین ترتیب صدا یکی از عوامل زیان آور شغلی به شمار می آید و بسیاری از کارگران در معرض این عامل زیان آور قرار دارند. از این رو به دلیل اهمیت موضوع سر و صدا و تاثیراتی که روی افراد ایجاد می کند سعی شده است به بررسی این عامل در تعدادی از بخشهای کارخانه داروپخش پرداخته شود. در ابتدا برای آشنایی بیشتر با عالم زیان آور سروصدا تعاریفی دراین رابطه ارائه می گردد و تاثیرات زیان آور آن مطرح می شود.

صوت چیست؟

صوت شکلی از انرژی می باشد که توسط حس شنوایی قابل تشخیص است به بیان ساده صورت هر چیزی است که شنیده می شود.

امواج صوتی :

همچنان که نواحی تراکم وانبساط در یک محیط حرکت می کند یک موج صوتی تولید می شود پس یک موج صوتی نمونه ای از تغییر در فشار هوا است. مولکولهای هوا در مسیر موج صوتی حرکت نمی کنند. بلکه آنها در یک محل پیرامون نقطه تعادل خود به نوسان در می آیندو مانند یک منبع ارتعاش عمل می کنند. اصوات از نوع موج طولی بوده و تقسیم بندی آنها عبارتست از:

1- امواج مادون صوت (Infra sound) : اصواتی با بسامد کمتر از 20 هرتز می باشد که گوش انسان حساسیت چندانی به شنیدن آن ندارد.

2- امواج ردیف شنوایی (Audible spectram): اصواتی با بسامد 20 تا 20000 هرتز می باشند که بسامدهای یاد شده حس شنوایی را در انسان تحریک می کنند و بسامدهای 500 تا 3000 هرتز ، بسامدهای مطالعه می باشند.

3- امواج ماوراء صوت (Ultra Sound) : اصواتی با بسامد بیش از 20000 هرتز می باشند و حس شنوایی انسان را تحریک نمی کنند.

سروصدا : (Noise)

عبارتست از یک صوت نامطلوب ، ناخوشایند و ناخواسته که به مجموع امواج صوتی با طول موجهای مختلف و شدتهای متفاوت که ترکیب مشخص و ثابتی نداشته باشند اطلاق می گردد.

انواع سر وصدا :

صدا از نظر توزیع زمانی به انواع زیر تقسیم می گردد:

1- صدای ضربه ای ( کوبه ای) : صدایی است که تکرار صدا کمتر از یک بار در ثانیه و یا صدایی که در زمان کوتاهی ایجاد می شود وس پس میرا می گردد.

2- صدای متغیر: صدایی است که نوسانات صدا با گذشت زمان بین 15-10 دسی بل باشد.

3- صدای منقطع : در صدای منقطع تغییرات و دامنه نوسانات بیش از 15 دسی بل باشد.

4- صدای پیوسته: به صدایی گفته می شود که فاصله تکرار صدا کمتر از نیم ثانیه است.

اثرات زیاد آور سروصدا:

سرو صدا دارای اثرات مختلفی بر روی سیستمهای مختلف بدن می باشد که در نهایت به کمبود بهره وری و بازده کاری می‌انجامد که از تأثیرات شدید تا خفیف آن عبارتند از:

1) اثر بر سیستم شنوایی:

الف ) تغییرات دائمی کاهش قدرت شنوایی غیرقابل برگشت ، طری دائم

Permparery Thershold Shift (PTS)

ب ) تغییرات موقت کاهش قدرت شنوایی قابل برگشت، طری مونت

Temparery Thershold shift (TTS)

ج )‌احتمال پاره شدن پرده و گوش در اثر سروصدای بسیار بالا

د ) وزوز کردن گوش و احساس سوت کشیدن در گوش حتی بعد از ساعات کار

2) اثر بر روی سیستم قلب و عروق :

افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب ، افزایش میزان تنفس ، افزایش میزان آدرنالین، افزایش ترشح هورمونها

3) اثر بر روی سیستم گوارش و اعصاب:

تغییرات سیستم گوارش ، گونتگه به عضلات و خستگی عضلانی و کاهش ساعات خواب ، افسردگی روحی و روانی

روشهای اندازه گیری سروصدا در محیط کار:

اندازه گیری سر وصدا در محیط کار شامل دو بخش است: 1- اندازه گیری میزان سروصدای عمومی محیط کار 2- اندازه گیری میزان سروصدا به روش موضعی

عملیات اندازه گیری سروصدا شامل 3 مرحله اساسی است.

الف ) بررسی مقدماتی : در این مرحله به جمع آوری اطلاعات مربوط به محیط اندازه گیری نظیر نام کارگاه، کروکی کارگاه ، جنس سقف و کف و دیوار کارگاه، تعداد ماشین آلات و روش اندازه گیری انتخابی، استاندارد انتخابی منابع مهم سروصدا و منابع ثانویه سروصدا می‌پردازیم. در بررسی مقدماتی وسایل ودستگاههای موجود در کارگاه به تناسب ابعادحقیقی رسم می‌گردند.

ب ) اندازه گیری : بعد از کشیدن کروکی انتخاب ایستگاه های اندازه گیری باید صورت بگیرد در بررسی وضعیت عمومی کارگاه از روش ایستگاه بندی استفاده می شود و نقاطی که بعلت وجود ماشین آلات امکان اندازه گیری ندارد حذف می گردد تقسیم کارگاه به مربعهای 2*2 یا 1*1 با توجه به کوچکی و بزرگی کارگاه صورت می گیرد و در مرکز هر مربع اندازه گیری انجام می شود. 

ب ) اندازه گيري : بعد از كشيدن كروكي انتخاب ايستگاه هاي اندازه گيري بايد صورت بگيرد در بررسي وضعيت عمومي كارگاه از روش ايستگاه بندي استفاده مي شود و نقاطي كه بعلت وجود ماشين آلات امكان اندازه گيري ندارد حذف مي گردد تقسيم كارگاه به مربعهاي 2*2 يا 1*1 با توجه به كوچكي و بزرگي كارگاه صورت مي گيرد و در مركز هر مربع اندازه گيري انجام مي شود.

در روش موضعي نقاطي كه امكان حضور فيزيكي كارگر بيشتر است در نظر گرفته مي شود.

براي اندازه گيري صدا در هر نقطه دستگاه هواسنج را در فاصله 5/1 متري از سطح زمين و با زاويه 75 درجه در يك جهت نگهداشته بگونه اي كاميكروفون دستگاه تقريباً در محدوده شنوايي فرد قرار بگيرد.

ج ) مقايسه با استانداردها: پس از اندازه گيري نوبت به ارزيابي و مقايسه با استانداردها مي رسد.

در اين گزارش براي ارزيابي كارگاهها با استاندارد ACGIH (جدول 1-2) انتخاب شده است.

در نقشه توزيع قسمت صوت به صورت زير رنگ آميزي مي گردد.

نقاط داراي شدت كمتر از dB70 (Safe Range) به رنگ سبز

نقاط داراي شدت dB85-70 (Hygiene Range) به رنگ آبي

نقاط داراي شدت dB90-85 (Warning Range) به رنگ زرد

نقاط داراي شدت بالاي dB90 (Danger Range) به رنگ قرمز

استانداردهاي سروصدا :

استاندارد سروصدا در تمام دنيا يكسان نيست حتي در داخل كشورها واحدهاي مختلفي در نظر گرفته مي شود. در ايران استاندارد مورد قبول مطابق با استاندارد ACGTH مي‌ باشد كه به صورت زير است:

استاندارد 2001 ACGIH (جدول1-2)

بررسي سروصدا در كارخانه داروپخش:

براي اندازه گيري سروصدا در اين كارخانه از دستگاه ترازسنج صورت DAWE استفاده گرديد. اين دستگاه از يك نشانگر ديجيتالي و يك ميكروفون تشكيل شده است و تراز صوت را در دو شبكه A,C در وضعيت هاي Impulse , Slow, Fast نشان مي دهد رنج عملكرد دستگاه در وضعيت HI بين dB135-65 و در وضعيت LO بين dB 100-300 مي‌باشد.

براي اندازه گيري شبكه دستگاه را در AHI قرار داده و در وضعيت Fast گذاشته شد و اندازه گيري ها صورت گرفت.

1- اندازه گيري ميزان صدا در سالن بسته بندي كارپول هاي دنداني:

اندازه گيري در اين سال به روش ايستگاه بندي صورت گرفت در ابتدا ايستگاه بندي سالن طبق شكل (1-2) انجام شد سپس در مركز مربعهاي در نظر گرفته شد و اندازه گيري انجام شد. از منابع مهم توليد صدا دستگاه دسته بندي بليستر كاريول مي باشد و از صداهاي ثانويه موجود در سالن مي توان به صداي دستگاه منگنه كارتون ها و صداي افراد اشاره كرد.

در مواقعي كه دستگاه مگنه بكار رفته است صدا در سالن بيشتر از ساير مواقع نشان داده شده است. اطلاعات مربوط به اندازه گيري انجام شده و مشخصات ديگر سالن در جدول (2-2) ذكر شده است. اعداد بدست آمده از اندازه گيريها نيز در جدول (3-2) ارائه شده است.

2- اندازه گيري ميزان صدا در سالن بسته بندي آمپول (2 mlit):

اندازه گيري صدا در اين سالن به روش ايستگاه بندي صورت گرفت. ايستگاه بندي سالن طبق شكل (2-2) رسم گرديد و در مركز مربعهاي تعيين شده اندازه گيري انجام شد.

از منابع مهم توليد صدا سه دستگاه چاپ و بسته بندي موجود در سالن را مي توان نام برد كه هر سه مشغول فعاليت بودند از صداهاي ثانويه مي توان به صداي افراد موجود در سالن اشاره كرد.مشخصات مربوط به سالن و ساير اطلاعات مربوط به اندازه گيري هاي انجام شده در جدول (2-2) ذكر شده است. همچنين اعداد بدست آمده از اندازه گيريها در جدول (4-2) ارائه شده است.

3- اندازه گيري در اين صدا در سالن پركني ؟؟؟ :

اندازه گيري در اين سالن به روش ايستگاه بعدي صورت گرفت. نحوه ايستگاه بعدي سالن در شكل (3-2) مشخص شده است و اندازه گيريها در مركز مربعهاي تعيين شده صورت گرفت. از منابع مهم ايجاد صدا وجود دو دستگاه پركني (Filling) ؟؟؟ مي باشد كه عمل بر كردن شيشه هاي شربت و كيسه زني را انجام مي دهند. در حين اندازه گيري تنها يك خط پركني مشغول فعاليت بود. از صداهاي ثانويه مي توان به صداي برخورد شيشه ها به هم اشاره كرد. مشخصات مربوط به سالن و ساير اطلاعات مربوط به اندازه گيريها انجام شد و در جدول (2-2) و اعداد بدست آمده از اندازه گيريها در جدول (5-2) ذكر شده است.

4- اندازه گيري ميزان صدا در سالن بسته بندي قرص و كپسول :

اندازه گيري در اين سالن به روش ايستگاه بندي صورت مي گيرد نحوه ايستگاه بندي سالن درشكل (4-2) مشخص شده است. و اندازه گيريها در مركز مربعهاي تعيين شده صورت گرفت. از منابع مهم ايجاد صدا مي توان به چهار دستگاه بسته بندي قرص اولمن (Uhlmann) چهار دستگاه شمارش قرص كينگ (king)، يك دستگاه بسته بندي كپسول بوش (Bosch) ، پنج دستگاه شرينگ يك و يك دستگاه بسته بندي قرص زيبلر (Sibler) اشاره كرد كه در حين اندازه گيري 2 دستگاه شمارش قرص (King) و يك دستگاه بسته بندي شرينك پك فعاليت نداشتند. از صداهاي ثانويه مي توان به صداي افراد موجود در كارگاه اشاره كرد. مشخصات مربوط به سالن در جدول (2-2) واعداد حاصل از اندازه گيري در جدول (6-2) ذكر شده است.

5- اندازه گيري ميزان صدا در نيروگاه مركزي:

در اين قسمت اندازه گيري به روش موضعي مي باشد. در نيروگاه مركزي 6 عدد ديگ بخار قرار گرفته كه يكي از آنها هنگام اندازه گيري خاموش بود فاصله اين ريگها از هم 5/1 متر مي باشد و در 6 نقطه اطراف ريگ ها اندازه گيري صورت گرفت نتايج بدست آمده از اندازه گيري در جدول (7-2) آورده شده است.

6- اندازه گيري ميزان صدا در نيروگاه سرم سازي :

در اين بخش اندازه گيري به روش موضعي صورت گرفت و تعداد چهار ديگ بخار و دو ژنراتور و دو دستگاه خنك كننده در اين قسمت قرار گرفته است كه صداي توليد شده توسط ديگهاي بخار وژنراتور ها اندازه گيري شد. نتايج بدست آمده در جدول (8-2) ارائه شده است.

در اندازه گيري موضعي نقاط انتخاب شده نقاطي است كه كارگر بيشتر حضور فيزيكي دارد واندازه گيري در ساعات مختلف انجام شد.

نتايج بدست آمده:

(جدول 2-2)‌

كنترل سروصدا

پس از اينكه اقدامات شناسايي و ارزيابي اوليه سروصدا صورت گرفت بايستي تدابير كنترلي را به منظور كاهش سرو صدا و آثار زيان آور آن بر روي كارگران به كار برد. به طور كلي اقدامات كنترلي بايستي بر روي سه شاخص منبع صوت ، مسير عبور صوت و دريافت كننده صوت صورت گيرد.

يكي از مهمترين پارامترهايي كه در طراحي اقدامات كنترلي بايد مدنظر داشت، مسئله اقتصادي و هزينه در برداشتن اقدامات كنترلي است كه در وهله اول به چشم مي خرود و در دراز مدت اثرات خود را نمايان مي سازد.

اولين اقدام كنترلي از منبع صدا (Noise Saurce) آغازمي گردد و در صورت امكان چنين وضعيتي نياز به كنترل محيطي صورت وجود ندارد و زمان كوتاهتري را نيز صرف مي نمايد.

اين اقدام شامل سرويس دهي و تعميرات به موقع دستگاههاي پرسروصدا و روغن كاري بخشهاي گردنده ولغزنده دستگاه ها به منظور كاهش اصطكاك واستفاده از پي ريزي (Fandation) مناسب براي زيردستگاها و كاهش ارتعاشات و تعويض دستگاههاي فرسوده و قديمي با دستگاه هاي جديد و كم سروصدا، استفاده از حفاظهاي جاذب صوت روي دستگاهها و جلوگيري از انتشار صوت و استفاده از وسايلي كه سروصداي كمتري ايجاد مي نمايند و عدم تجمع چند دستگاه بر سرو صدا در يك محيط مي باشد.

در غير اينصورت اقدام كنترلي بر روي مسير عبور صوت يعني فاصله بين منبع ايجاد صوت و دريافت كننده صورت مي گيرد تا صدا به حد كمتري به فرد برسد. البته محصور كردن منبع مشكلاتي دارد از قبيل مزاحمت براي توليد، وارد آمدن فشار به ماشين در اثر گرم شدن دستگاه و كاهش بازده كار.

از اقدامات كنترلي ديگر پوشاندن سقف و ديوارها با مواد جاذب صوت مي‌باشد كه اين راه امكان بيشتري دارد.

آخرين اقدام كنترلي بر روي دريافت كننده صورت مي گيرد زمانيكه هيچگونه اقدام كنترلي نتوانيم انجام دهيم براي حفاظت شنوايي كارگر و جلوگيري از اثرات زيان آور سروصدا از وسايل حفاظت فردي (گوشيهاي حفاظتي) استفاده مي گردد.

بررسي نتايج بدست آمده:

در قسمت بسته بندي كار پول هاي دنداني زمانيكه دستگاه منگنه بكار بيفتد صداي محيط به حدي بالاتر از حد استاندارد مي‌رسد.

در قسمت پركني شربت ميزان صداي ايجاد شده در اكثر نقاط بالاتر از حد استاندارد است و به طور كلي صداي عمومي محيط نيز بالاتر از حدود استاندارد مي باشد. با توجه به اينكه در هنگام اندازه گيري تنها يكي از خطوط پركني مشغول فعاليت بوده و نهايتاً نتيجه اندازه گيري بيشتر از اين معنا خواهد بود.

در سالن بسته بندي فرض و كپسول صدا تقريباً در حد استاندارد مي باشد البته در هنگام اندازه گيري تعدادي از دستگاهها خاموش بودند.

در سالن بسته بندي آمپول نيز صدا در حد استاندارد و مطلوب مي باشد.

در نيروگاه مركزي صدا در نقاط اندازه گيري شده بيش از ميزان استاندارد است.

در نيروگاه سرم سازي نيز در نقاط انتخابي ميانگين ميزان صدا بالاتر از حد استاندارد مي باشد خصوصاً در نقاطي كه اطراف ژنراتورها مي باشند صدا بسيار بالا است.

پيشنهادات

در سالن بسته بندي كارپول هاي دنداني طبق اندازه گيريهاي انجام شده مشاهده شد زمانيكه دستگاه منگنه كارتونها بكار مي رود صدا به بالاتر از حد استاندارد مي رسد بنابراين بهتر است در كنار سالن اتاقكي ، ديوارهاي جاذب صدا تشكيل شود و منگنه كارتونها توسط يك فرد در اين محل صورت بگيرد.

با توجه به اينكه عمل بازرسي كاريول ها در سالن بسته بندي صورت مي گيرد براي اينكه تعداد افراد كمتري در معرض سروصداي ناشي از دستگاه قرار بگيرند بهتر است كه مسيرهاي بازرسي از محل قرار گيري دستگاه جدا شود.

در قسمت پركني شربت با وجود روشن بودن يك خط توليد، صداي موجود در محدوده خطر مي باشد توصيه مي شود ديوارها و سقف كارگاه با مواد جاذب پوشانيده شوند و طبق چك ليست هايي دستگاه ؟؟ سرويس و بازرسي شوند و قطعات فرسوده تعويض گردند.

در نيروگاههاي سرم سازي مركزي مي توان توسط مواد جاذب صدا و نصب خفه كننده صدا مانند پشم شيشه و با بازرسي مرتب و تعويض قطعات فرسوده ميزان صدا را كاهش داد.

در نيروگاه ها اتاقكهاي استراحتي كه براي پرسنل اين بخش در نظر گرفته شده بايد داراي ديوارهاي جاذب صدا و شيشه هاي دو جداره باشد تا صداي دستگاهها به داخل نفوذ نكند.

انجام اديومتري براي كارگراني كه در قسمتهاي زير سروصدا فعاليت دارند ضرورت دارد تا در صورت بروز هر گونه مشكل در افراد آنها را شناسايي كرده و اقدامات درماني و پيشگيرانه صورت گيرد ودر صورت وجود افت شنوايي انتقال آنها به قسمتهاي ديگر انجام گردد.

استفاده نمودن كارگران از گوشيهاي حفاظت فردي و نظارت مداوم ودقيق بر استفاده كردن آنها توسط پرسنل ضرورت دارد.

مقدمه :

پيشرفت صنايع ، ازدياد واحدهاي صنعتي و توليدي ونياز روز افزون به بازده بيشتر صنايع براي تأمين نيازهاي مصرف كنندگان ايجاب مي كند كه كار بيشتر در محيط‌هاي بسته در مدت شب و روز ادامه داشته باشد.

بنابراين استفاده از نور مصنوعي به تدريج توسعه يافته است. امروزه مسئله روشنايي براي كارگاههاي بزرگ ضعف اهميت ويژه يافته است. زيرا كمبود روشنايي در محيط كار افزون بر ايجاد خستگي اعصاب آسيبهاي ديگري به سلامت و بينايي كارگر وارد مي آورد.

با استناد به مواد قانوني آئين نامه حفاظت و بهداشت كار ، روشنايي محيط كار بايد بصورت زير باشد:

11011 ماده 11: در هر كارگاه بايستي روشنايي كافي (طبيعي يا مصنوعي) متناسب با نوع كار و محل تأمين شود. در صورتيكه براي روشنايي از نور مصنوعي قوي استفاده شود بايد براي ممانعت از ناراحتي چشم حبابهاي مخصوص نصب گردد.

16139 ماده 139: در نقاطي كه اشخاص بكار اشتغال دارند يا در آنها عبور مي نمايند بايد در ساعات كار روشنايي كافي طبيعي يا مصنوعي تامين شده باشد اين روشنايي بايد در هر حال متناسب با نوع كار بوده و حتي الامكان از روشنايي و نور طبيعي استفاده گردد.

ماده 141: در موارد ضروري براي جلوگيري از شدت تابش نور و پنجره هاي سقفي و پنجره هاي معمولي را بايد با وسائل مناسبي مانند كركره و پرده متحرك و نظائر آن مجهز نمود.

ماد 145: در محل هائيكه بطور موضعي احتياج به نور شديدي باشد علاوه بر نور كلي كارگاه نور اضافي در محل مورد نياز طبق مفاد آئين نامه تامين شود.

نور :

نور از نقطه نظر فيزيكي عبارتست از امواج الكترومغناطيسي كه بين طول موجهاي 780-380 ميلي ميكرون قرار دارد واز منبع نوراني منتشر مي شود. اين طيف كوچك از امواج الكترومغناطيس كه داراي طول موج است مي تواند هر چيزي را كه بر روي آن تابيده و يا از روي آن منعكس شده باشد را قابل رويت كند به شرطي كه انرژي كافي براي تحريك گيرنده هاي چشم داشته باشد.

واحدهاي روشنايي:

1- لومن (Luman): مقدار نوري است كه از يك منبع نوراني نقطه اي شكل به اندازة يك شمع استاندارد و در زاوية فضايي به اندازه يك استرديان منتشر مي شود.

2- لوكس (Lux): روشنايي ايجاد شده بوسيله شار نوري يك لومن بر روي سطحي برابر يك مترمربع به نام لوكس ناميده مي شود.

3- فوت – كندل (Foot Candle): عبارتست از روشنايي سطحي معادل يك فوت مربع كه شار نوري مساوي يك لومن را به طور يكنواخت از فاصله يك فوتي منبع نور دريافت مي كند.

هدف از تامين روشنايي مناسب:

1)‌ بيشترين حفاظت از بينايي كارگران

2) كاهش عوامل ايجاد خستگي و فشار ناشي از روشنايي كافي

3) پيشگيري از حوادث ناشي از كار

4) افزايش بازده كار

5) بهبود كيفيت فراورده

بي گمان مهم ترين حس انسان بينايي است و به اين دليل مهندسي روشنايي اهميت حياتي دارد. روشنايي رضايت بخش داراي ويژگيهاي زير است:

1- نور كافي باشد.

2- نور از نظر توزيع مطلوب باشد.

3- درخشندگي سطوح سبب چشم زدگي نگردد.

4- سايه هاي مزاحم موجود نباشد.

روشنايي رضايت بخش به راحتي و آسايش انسان كمك مي كند و بازده كار را بالا مي برد و با كاهش حوادث ناشي از نور غيركافي ، به ايمني كمك بسياري مي كند.

به طور كلي بايد گفت رنگ و نور ارتباط بسيار تنگاتنگي با هم دارند و اين دو را فارغ از يكديگر نمي توان مورد نظر قرار داد. نخستين گام در بررسي وضع نور در يك محيط كار توجه به وضع رنگ در آن محيط است، ميزان نور در محيط فيزيكي كار اغلب از طريق افزايش يا كاهش انعكاس آن قابل تغيير است.

بنابراين انتخاب رنگ با مسئله انعكاس نور به مقدار مورد نظر مستقيماً مرتبط است. با انتخاب رنگهاي مناسب از ميزان درخشندگي نور كاسته و تناسب آن با محيط كار حفظ مي شود.

ضمناً رنگ مستقيماً با هزينه نورپردازي ارتباط دارد. از طرف ديگر عاملي كه در گزينش رنگ بايد در نظرگرفته شود نوع نور مصنوعي مورد استفاده است.

تاثيرات روشنايي :

به طور كلي تأثير روشنايي به دو صورت كلي نور و زيادي نور مي باشد.

عوارض ناشي از كمبود نور : خستگي فكري، فشار در چشم، خستگي در چشم به علت فشار بر ماهيچه هاي چشم نيستا گموس (Nystagmus) ، علاوه بر اينها سردرد، سرگيجه و بي ميلي به كار نيز رخ مي دهد.

عوارض ناشي از ازدياد نور: مهمترين عارضه خيرگي چشم است. اين حالت در اثر برخورد مستقيم نور با چشم و يا در اثر برخورد چشم با سطوح شفاف بوجود مي آيد. در اين حالت احساس ناراحتي وارد به علت انقباض عضلات حلقوي چشم، كم شدن حس بينايي ، ترس از نور و اشك ريزش ديده مي شود.

انواع روشنايي هاي محيط كار:

روشنايي عمومي كارگاه: معمولاً براي روشنايي عمومي كارگاهها هنگاميكه لامپها در ارتفاع كمتري از سقف نصب گردند معمولاً از لامپهاي فلورسنت استفاده مي كنند.( ارتفاع كمتر از 6 متر) و در مواريكه بايستي لامپها در ارتفاع خيلي بالاتر نصب گردند بايد لامپهاي معمولي يا جيوه اي مورد استفاده قرار گيرند ولي از لامپهاي فلورسنت نيز مي توان استفاده نمود به شرطي كه خوب طراحي و نگهداري گردند.

معمولاً هر چه فاصله لامپها تا كف كارگاه بيشتر باشد بايد از لامپهايي كه نور بيشتري ايجاد مي نمايند استفاده نمود. نكته مهم اينكه ميزان درخشندگي بايد در حد مناسب باشد و درصرويتكه شدت درخشندگي زياد باشد بايد لامپ را در فاصله دورتري از كارگر نصب نمود تا ايجاد خيرگي در چشم ننمايد.

روشنايي اختصاصي كارگاه: هنگاميكه روشنايي عمومي كافي نباشد و كارهاي دقيق در كارگاه انجام شود به منظور بالا بردن قدرت ديد كارگر همراه با روشنايي عمومي از روشنايي اختصاصي نيز استفاده مي گردد. براي تامين روشنايي اختصاصي معمولا از چراغهاي روميزي كه نور را بر روي سطح كار متمركز مي نمايد استفاده مي گردد. در استفاده از اين روشنايي كاربرد صحيح آن بسيار حائز اهميت مي باشد.

منابع نور

الف ) نور طبيعي : مهمترين منبع طبيعي نور، خورشيد است و روشنايي روز يكي ازمنابع مهم تأمين انرژي نوراني مي‌باشد. روشنايي روز از نور پراكنده‌اي كه از آسمان صاف يا آسمان ابري و بازتاب پوششهاي واقع در زمين حاصل مي شود و مقداري از نور مستقيم خورشيد در ساعت هاي معين روز تشكيل شده است. كيفيت روشنايي روز مشروط بر اينكه به مقدار كافي باشد بر نور مصنوعي برتري دارد.

در بعضي ازصنايع اختصاصاً روشنايي روز به علت بازده كاري كه از آن حاصل مي گردد بر نور مصنوعي داده مي شود.

ب ) نور مصنوعي : در روشنايي مصنوعي از لامپهاي الكتريكي استفاده مي گردد كه بايد در طراحي روشنايي به نكاتي توجه نمود :

1- روشنايي به طور يكنواخت در سطح كار توزيع شود.

2- محل نصب روشنايي بايد در طرف چپ سطح كار باشد و ارتفاع آن از سطح كار از 60 سانتي متر تجاوز نكند.

3- مقدار روشنايي براي هر شغل به صورتي محاسبه گردد كه براي تشخيص اجزاي كار كافي باشد. چون در غير اين صورت كارگر به اجبار براي تشخيص بهتر جزئيات كار ، چشم را به كار نزديك نموده وبه اين ترتيب نه تنها دروضعيت بدني نامناسبي قرار مي گيرد بلكه به بينايي خود نيز آسيب وارد مي كند.

مشخصات اصلي منابع روشنايي مصنوعي :

1- نور حاصله از منابع روشنايي مصنوعي بايد تا حد امكان به روشنايي نزديك باشد.

2- كميت نور حاصله از منابع مصنوعي بايد ثابت و كافي بوده و در كليه سطوح كار به طور يكنواخت توزيع گردد.

3- منابع روشنايي مصنوعي بايد به گونه اي نصب شوند كه باعث ايجاد خيرگي يا بازتاب نور در سطح نگردند.

4- درخشندگي منابع روشنايي مصنوعي بايد مناسب باشد.

5- منابع روشنايي مصنوعي ايجاد حرارت زياد ننمايند.

منابع روشنايي مصنوعي:

به منظور اندازه گيري روشنايي محيط كار و روشهاي گوناگوني وجود دارد كه براساس هدف اندازه گيري مشخص مي شود.

روش عمومي : در اين روش هدف تعيين ميزان متوسط روشنايي محيط كار مي باشد كه در ابتدا بايد كارگاه را ايستگاه بندي نمود و سپس در مراكز مربعات نورسنجي را انجام داد. ارتفاع نگه داشتن نورسنج در 75 سانتي متري از كف كارگاه مي باشد.

روش موضعي : در اين روش روشنايي سطح كار و محلي كه ديد كارگر مي باشد اندازه گيري مي شود و سپس از نظر مناسب بودن و نامناسب بودن با مقادير استاندارد مقايسه مي گردد.

ميزان شدت روشنايي براي فعاليتهاي گوناگون ( مهندسي روشنايي كلهر1378)

اندازه گيري ميزان نور در كارخانه داروپخش:

براي بررسي ميزان روشنايي در برخي از سالنهاي كارخانه از دستگاه فتومتر استفاده شد اين دستگاه از يك فتوسل و يك صفحه ديجيتالي تشكيل شده و ميزاننور را برحسب lam و ft/CD بيان مي كند. در ابتدا فتوسل يا سلول حساس به نور را در مكان مورد نظر نگه مي داريم و بعد از 30-20 ثانيه عددي را كه روي صفحة ديجتيال مشخص مي شود را مي خوانيم:

1- اندازه گيري ميزان روشنايي در سالن بسته بندي شربت:

روش اندازه گيري در اين سالن ايستگاه بندي مي باشد و نور عمومي سالن اندازه گيري شد. نقشه ايستگاه بندي انجام شود در شكل (5-2) و اعداد بدست آمده در جدول (11-2) ارائه شده است. ساير مشخصات مربوط به سالن واندازه گيري صورت گرفته در جدول (10-2) مشخص شده است. نمودار مربوطه در نمودار (1-2) ترسيم شده لازم به ذكر است كه سالن بسته بندي شربت داراي 2 پنجره مي‌باشد و اندازه گيري در ظهر در شرايطي انجام شد كه آسمان صاف و آفتابي بود همچنين در اين سالن 106 لامپ فلورسنت 20 وات و 25 لامپ فلورسنت 40 وات نصب شده است كه در هنگام اندازه گيري 8 تا از آنها سوخته بود.