مقدمه :
هدف از گذراندن دوره کارآموزی :
آشنایی با محیط کار و توانایی دراجرای کارهای ساختمانی و استفاده از تجارب دیگران می باشد و چون کارها به صورت عملی می باشد کارآموز می تواند با تلفیق کارهای تئوری و عملی یادگیری بهتر و کاملتری داشته باشد.
این پروژه که به نام پروژ ه 408 واحدی پارس مرودشت می باشد که توسط دو شرکت پیمانکار ساختمان به نام های شرکت بلند ارکان و شرکت عرش گستر می باشد .
این پروژه به صورت اسکلت فلزی می باشد که بنده در مرحله آرماتور بندی و اجرای بتون ریزی فنداسیون و همچنین اجرای صحفات بیس پلیث حضور نداشته اما در زمان بر پا کردن ستون ها و اجرای پل وتیرهای آن حضور داشته ام. که در صفحات بعدی با توجه به تجربه هایی که در این دوره کار آموزی بدست آورده و همچنین استفاده از تجارب مهندسان گرامی اجرای صحیح اسکلت فلزی و نکات اجرای آن را همراه با عکس های مربوطه توضیح می دهم.
اجرای فونداسیون
در مرحله اجرای فونداسیون باید ابتدا مقاومت خاک را مورد آزمایش قرار داد تا مشخص شود که می تواند نیروهای وارده را تحمل کند که در این پروژه هم ابتدا خاک را مورد آزمایش قرار داده و برای تحکیم ومقاومت بیشترآن را تحت تراکم قرار داده و تحکیم کرده بعد از این مرحله به اجرای بتن مگر یا بتن نظافت در زیر فونداسیون پرداخته شده است که به ضخامت cm 10 اجرای شده است بعد از این مرحله نوبت آرماتوربندی فونداسیون ها می باشد که ابتدا باید جای ستون ها را بر روی زمین مشخص کنیم و بعد به اجرای آرماتور بندی پرداخته شود و چون این فونداسیون بصورت گسترده اجرا شده است بنا براین آرماتوربندی آن بصورت پیوسته می باشد که فقط محل قرار گرفتن چاله آسانسور از آن کسر می شود و باید کلیه ضوابط فنی و اجرایی آرماتور بندی رعایت شود و همچنین فاصله میلگر دما تا سطح آزاد بتن فونداسیون از cm4 کمتر نباشد.
درمرحله بعدی کارگذاشتن تخته های قالبندی می باشد که باید بدون گره و صاف باشد و باید قبل از مصرف به روغن آغشته شوند تا در هنگام جداسازی آنها ازبتن با مشکل روبرو نشویم و بتن زخمی نشود.
بعد از این کار نوبت اجرای بتن ریزی می باشد که کلیه نکات اجرای مربوط به بتن ریزی باید رعایت شود که کلیه نکات اجرای مربوط به بتن ریزی باید رعایت شود که باید ازبتن خوب و با کیفیت و همچنین از دستگاه ویبره به طور صحیح استفاده شود تا بتوانیم حبا بهای هوا را ازداخل بتن خارج کرده و بتن اصطلاحاً « کرمو» نشود، و درضمن در این پروژه ارتفاع بتن ریزی cm 90 انجام شده است.
عکسی از فنداسیون اجرا شده در پروژه پارس مرودشت
صفحات بیس پلیت
نکته قابل اشاره درمورد صفحات بیس این است که با توجه به این که ستون فلزی به علت مقاومت بسیار زیاد تنش های بزرگی را تحمل می کند و بتن قابلیت تحمل این تنشها را ندارد بنابراین صحفات بیس پلیت واسطه ای است که ضمن افزایش سطح تماس ستون با پی باعث می شود که توزیع نیروهای ستون در حد قابل تحمل برای بتن باشد.
کار اتصال صحفه بیس پلیت به بتن بوسیله میله مهار و بولت انجام می گیرد که حداقل قطر آن میلگرد نمره 20 می باشد.
در ضمن صفحات بیس پلیت در هنگام نصب باید کاملاً تراز بوده تا در هنگام نصب ستون بر روی آن اتصال مناسبی صورت گیرد.
کسهابی از بیس پلیت نصب شده بر روی فنداسیون
ستون و جزییات اجرایی آن
ستون عضوی است که معمولا به صورت عمودی در ساختمان نصب می شود و بار های ناشی از کف طبقات به وسیله تیر و شاه تیر به آن منتقل می گردد و توسط آن به شالوده و سپس به زمین منتقل می شود .
شکل سطح مقطح ستون ها معمولا به مقدار و وضعیت بار وارد شده بستگی دارد که در این پروژه با توجه به نیرو های وارده به ستون از مقاطع مرکب استفاده شده است که برای ساخت آن ابندا دو تیر آهن را در کنار هم قرار داده و ورق اتصال را روی آن ها قرار می دهیم در ابتدا و انتهای دو پروفیل را تک خال جوش می زنیم تا از هم فاصله نگیرند بعد در سر ورق تقویتی را روی دو ستون جوش می دهیم بعدستون را معکوس و طرف دیگر آن را ورق تقویتی انداخته و قسمات کناری آن را جوش می دهیم و بعد ستون را بر گرداننده کنار های ان را جوش می دهیم و دو بار ستون را معکوس کرده و سر آن را جوش می دهیم این شیوه جوش کاری برای جلو گیری از پیچش ستون در اثر حرارات زیاد جوشکاری ممتد می باشد .فاصله جوش ها نباید از 30 سانتی متر بیشتر باشد .
روش دیگر هم که برای ساخت ستون استفاده می شود ساخت ستون به روش قید و بست است که در ایران متداول می باشد که در این پروژه نیز مورد استفاده قرار گرفته است که طریقه ساخت آن به این صورت است: که دو تیرآهن به فاصله معین از یکدیگر قرار می گیرند و تیرهای افقی دو نیمرخ را به وسیله جوش به هم متصل می کنیم .
که در مورد وصله های بکار رفته باید عرض وصله ازچهل و دو درصد طول آن کمتر نباشد و همچنین ضخامت وصله از طول آن کمتر نباشد .
عکسهایی ازستون های اجرا شده در پروژه
اتصال ستون به صحفه بیس پلیت
جزئیات اتصال ستون فلزی به شالوده بتنی به نیروی موجود در پای ستون بستگی دارد و چون در بار گیری ستون لنگرخمشی وجود دارد بنابر این باید از یک اتصال مناسب که اتصال گیر دارمی باشد استفاده کنیم که در این پروژه هم از این نوع اتصال استفاده شده است .
برای نصب ستون بر روی صفحه بیس پلیت باید ابتدا محل کف ستون و محل آکس آن را کنترل کنیم که کف ستون باید کاملا صاف و صیقلی باشد تا اتصال به خوبی صورت گیرد. نبشی های اتصال را به صورت عمود بر هم بر روی صفحه بیس پلیت جوش داده که در این پروژه نبشی ها در طرف عرض کمتر ستون و اتصال گیر دار را درقسمت بیشتر ستون (اتصال دوبل ) جوش داده شده است .
از مزایای عمود بر هم بودن دو نبشی روی بیس پلیت علاوه بر سرعت عمل و استقرار بهتر به علت تماس مستقیم ستون به بال نبشی اتصال جوش کاری به گونه ای درست تر و اصولی تر صورت می گیرد .
پس از نصب ستون ها با توجه به ارتفاع ستون و آزاد بودن سر ستون ممکن است تا زمان نصب پل بر روی ستون در اثر وزش باد تاثیر نامطلوب در جوشکاری و اتصال کف ستون داشته باشد که با مهار بندی مناسب می توانیم آن را کنترل کنیم .
طویل کردن ستون
سازه های فلزی را اغلب در چندین طبقه احداث می کنند و چون طول پروفیل ها برای ساخت ستون محدود است با در نظر گرفتن بار وارده بر ستون مقاطعی متفاوتی برای ساخت ستون به دست می آید که در طبقات پایین تر اندازه پروفیل ستون بیشتر و چون در طبقات بالاتر مقداربار وارد شده کمتر می شود و مقطع ستون نیز کمتر می شود که از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه می باشد . برای طویل کردن ستون ها محل مناسب برای وصله زدن حداقل در ارتفاع 45 سانتیمتری تا 60 سانتی متر بالا تر از کف هر طبقه یا یک ششم ارتفاع طبقه می باشد که برای طویل کردن ستون ها ابتدا سطح تماس دو ستون را به خوبی گونیا کرده و با سنگ زدن صاف می کنند تا کاملا در تماس با یکدیگر یا با صفحه وصله قرار بگیرد در صورتی که پروفیل دو ستون یکسان نباشد باید اختلاف نمره دو ستون را با گذراندن صفحات لقمه بر ستون فوقانی را پر نمود سپس صفحه وصله را نصب نمود و جوش لازم را انجام داد .
نحوه اتصال ستون به صفحه بیس پلیت
پل ها و تیر های پوشش
شاهتیرها عضوهای فلزی افقی اصلی هستند که با اتصالات لازم به ستون ها متصل می شوند و به وسیله آن ها بار طبقات به ستون ها منتقل می شود و به وسیله آن ها به ستون ها منتقل می شود و به صورت تیر آهن معمولی و بال پهن و یا با ورق تقویتی و یا به صورت لانه زنبوری می باشند .چنانچه پلها و شاهتیر ها برای لنگر خمشی موجود کفاف ندهد آن ها را با اضافه کردن تسمه یا ورق تقویت می کند که در این پروژه نیز استفاده شده است که حداکثز ضخامت ورق تقویتی باید 8/0 درصد ضخامت بال تیر باشد . برای اتصال پل یا شاهتیر به ستون به وسیله اتصالات نشمین این کار را انجام می دهند که در این پروژه از اتصالات با نشمین تقویت شده استفاده شده است که عکس العمل زیاد تر از حد نبشی را تحمل می کنند .
شاهتيرها عضوهاي فلزي افقي اصلي هستند كه با اتصالات لازم به ستون ها متصل مي شوند و به وسيله آن ها بار طبقات به ستون ها منتقل مي شود و به وسيله آن ها به ستون ها منتقل مي شود و به صورت تير آهن معمولي و بال پهن و يا با ورق تقويتي و يا به صورت لانه زنبوري مي باشند .چنانچه پلها و شاهتير ها براي لنگر خمشي موجود كفاف ندهد آن ها را با اضافه كردن تسمه يا ورق تقويت مي كند كه در اين پروژه نيز استفاده شده است كه حداكثز ضخامت ورق تقويتي بايد 8/0 درصد ضخامت بال تير باشد . براي اتصال پل يا شاهتير به ستون به وسيله اتصالات نشمين اين كار را انجام مي دهند كه در اين پروژه از اتصالات با نشمين تقويت شده استفاده شده است كه عكس العمل زياد تر از حد نبشي را تحمل مي كنند .
در مورد نصب پل ها و تيرهاي پوششي بر روي ستون كه به وسيله ي جرثقيل انجام مي شود و به صورت موقت بين ستون ها وصل شده است و محدوده از آن ها جوش داده مي شود و سپس در پايان كار پل ريزي به وسيله دوربين تئودليت ستون ها را از پايين تراز كرده و به نسبت تراز بوده آن ها پل ها را نيز تراز و جوشكاري اساسي را روي ان ها انجام مي دهند .
عکس هایی از نحوه اتصال تیر به ستون
تير آهن لانه زنبوري
دليل نامگذاري تيرهاي لانه زنبوري شكل گيري اين تير ها پس از عمليات بريدن و جوش دادن و در نهايت تكميل پروفيل مي باشد كه اين تير ها در طول خود دارای حفره هاي تو خالي در جان خود مي باشند كه شبيه لانه زنبور مي باشند . هدف از اجراي تير هاي لانه زنبوري اين است كه تير بتواند ممان خمشي بيشتري را با خيز نسبتا كم در مقايسه باتير نورد شده تحمل كند كه در نهايت با اجراي تير به صورت لانه زنبوري هم مدول مقطع و ممان اينرسي مقطع تير افزايش می يابد و هم مقاومت خمشي تير بيشتر مي شود و هم وزن تير اصلي كه هم سبك بوده و از نظر اقتصادي مقرون به صرفه و همچنين از حفره ها آن براي عبور لوله هاي تاسيساتي مي توان استفاده شود كه در اين پروژه از تير آهن لانه زنبوري به وفور استفاده شده است .
تير آهن لانه زنبوري داراي معايبي نيز مي باشد كه از آن جمله ميتوان به وجود حفره هاي آن اشاره كرد كه نمي تواند تنش هاي برشي را در محل تكيه گاه پل به ستون تحمل كند كه براي رفع اين عيب اقدام به پر كردن حفره ها با ورق فلزي در نزديكي تكيه گاه و جوش دادن آن مي كنند .
عکس هایی از تیرهای لانه زنبوری نصب شده
اجراي باد بند
در ساختمان هاي بلند اسكلت فلزي مركب از تير و ستون استحكام و مقاومت آن ها در مقابل نيرو هاي جانبي (باد و يا زلزله) بستگي به درجه گير داري اتصالات و ستون هاي آن ها مي باشد كه براي مقابله با نيرو هاي جانبي از باد بند استفاده مي شود و چنان كه در يك سازه اسكلت فلزي از باد بند استفاده نشود و يا به طور صحيح استفاده نشود آن سازه ناپايدار است كه در پروژه اسكلت فلزي از باد بند به صورت گسترده استفاده شده است كه به صورت دو بل با ورق تقويتي به هم جوش داده شده است .
عکس هایی از باد بندهای اجرا شده در پروژه
درزهاي ساختماني در اسكلت فلزي
درز انبساط:
براي جلوگيري از خرابی هاي ناشي از انبساط و انقباض ساختمان بر اثر تغيير درجه حرارت محيط خارج جلوگيري از انتقال بار ساختماني قديمي مجاور به ساختماني كه جديد احداث مي شد و همچنين در موارد كه ساختمان بزرگ است و از چند بلوك متصل به هم تشكيل مي شود بايد با به كار بردن درز انبساط در محل مناسب پيش بيني شود و حداقل فاصله اي از ساختمان با اجزاي ساختماني كه بايد در آن درز انبساط پيش بيني شود به نوع ساختمان و تعداد طبقات و مصالح مصرفي و آب و هوا محل احداث بستگي دارد و در كل ساختمان هايي كه طول آن بيشتر از 50 متر باشد بايد در طول ساختمان درز انبساط پيش بيني شود كه در اين پروژه نيز درز انبساط طراحي شده است.
درز انقطاع :
براي جلوگيري از خسارت و كاهش خرابي ناشي از ضربه ساختما ن هاي مجاور به يكديگر به ويژه در زمان وقوع زلزله ساختمان هاي كه داراي ارتفاع بيش از 12 متر يا داري بيش از چهار طبقه هستند بايد با درز انقطاع از ساختمان هاي مجاور جدا شوند. حداقل عرض درز انقطاع در تراز هر طبقه برابر یک صدم ارتفاع آن را از روي شالوده است.
عکسی از درز به کار رفته در پروژه
جوشكاري و نكات ايمني در مورد آن :
جوشكاري به عملي اطلاق مي شد كه طي آن تكه هاي فلز با حرارات دادن آن ها به حالت خميري يا مايع در آمده و سپس به يكديگر متصل مي شوند. جوشكاري ساختمان هاي اسكلت فلزي با قوس الكتريكي مي باشد كه با استفاده از انرژي برق مي باشد .
منبع انرژي جريان در اين مدار يك مولد برق مبدل يا مبدل يك سو كننده است كه يكي از كابل هاي خروجي از منبع انرژي به قطعه كار و كابل ديگر كه الكترود متصل مي گردد كه هر گاه الكترود را به قطعه كار نزديك كني بين آن دو قوس الكتريكي ايجاد خواهد شد و اگر مدت ايجاد اين قوس كمي طولاني شود سبب ذوب شدن ميله فلزي و قطعه كار خواهد گرديد .
براي حفاظت جوش از گاز هاي ايجاد شده در محوطه قوس الكتريكي از مفتول هاي روكش دار كه به آن ها الكترود مي گويند . جوشي كه در جوشكاري استفاده مي شود بايد داري كيفيت مطلوب باشد كه در آن ترك وجود نداشته باشد عرض و موج يكنواخت داشته باشد و به طور كلي جوشكاري بايد بر طبق نقشه هاي اجرايي و استاندارد هاي موجود باشد . در مورد ايمني جوشكاري با برق كه خطراتي را براي افرارد جوشكار دارد كه سوختگي چشم و سوختگي بدن و لباس و هم چنين خطر آتش سوزي نيز وجود دارد كه كارگزان بايد با لباس ايمني كامل در محل كار حاضر شده و همچنين وسايل خاموش كردن حريق در محل موجود باشد .
عکس هایی از جوشکاری پروژه و وسایل ایمنی کار
نتيجه گيري
در اين دوره كار آموزي با توجه به زمينه و نوع اجرايي پروژه كه سازه به صورت اسكلت فلزي در حال اجرا است نكات و مطالب موثر و قابل توجهي را ياد گرفتيم و با توجه به اين كه اجراي اسكلت فلزي را ما قبلا فقط به صورت تئوري در كتاب ها خوانده بوديم و به صورت عملي از نزديك شاهد نبوديم و در اين دوره كار آموزي توانستيم به صورت عملي اجراي پروژه را از نزديك نظاره و بررسي كنيم .
كه اين خود نقش مهمي در پيشرفت درسي و كاري هر دانشجو دارد و به اميد روزي كه بتوانيم با قبول مسئوليت در جهت آبادي ايران اسلامي تلاش كنيم .
فهرست مطالب
موضوع صفحه
مقدمه 1
اجرای فنداسیون 2
صفحات بیس پلیت 4
ستون و جزئیات اجرایی آن 6
اتصال ستون به صفحه بیس پلیت 9
پل ها و تیرهای پوشش 11
تیرآهن لانه زنبوری 13
اجرای باد بند 15
درزهای ساختمانی در اسکلت فلزی 17
جوشکاری و نکات ایمنی در مورد آن 19
نتیجه گیری 21