مقدمه:
با توجه به رونق ساخت و ساز در دنیای امروز و با توجه به اینکه کشور ما در حال توسعه میباشد رشته عمران و کلیه رشته های مرتبط با ان دارای اهمیت زیادی می باشد.
یکی از دلایل توجه به این رشته کنترل ساخت وساز ها میباشد.
فارغ التحصیلان رشته عمران باید تمام تلاش خود را برای ساخت سازه هایی ایمن و مستحکم انجام دهند.
انچه که در دانشگاه ها تدریس می شود بیشتر به صورت تئوری می باشد و برای انجام محاسبات به کار می اید اما اگر این درس تئوری با تجارب عملی همراه باشد حتمابیشتر مفید خواهد بود .
گذراندن کارآموزی در حین تحصیل به دانشجو این امکان را میدهد تا موضوعاتی را که در مورد آنها مطالعه کرده است بصورت واقعی مشاهده کند .
از اینرو این دوره بسیار مفید و با ارزش میباشد و باعث افزایش بار علمی دانشجویان و درک بهتر مطالب میگردد.
من کاراموزی خود را از تاریخ 20/02/88 تا تاریخ 202/03/88 به مدت یک ماه و گذراندن 200 ساعت در محل کارگاه ساختمانی و راهسازی شرکت طوس عامر سپری کردم.
در این مدت سعی کردم وظایفی که به من محول می شد به نحو احسنت انجام دهم.
با شروع دوره کارآموزی ضمن بازدید از کارگاه و طول پروژه با عملیات در حال انجام،ماشین آلات،برنامه کاری و بخشهای مختلف عملیات و سرپرستان هر قسمت آشنا شدم.
به دستور و صلاحدید سرپرست محترم کارگاه جناب مهندس دهقان نیری در دفتر فنی مشغول بکار شدم.
شرح وظایف دفتر فنی:
دفتر فنی به عنوان مرکز محاسباتی پروژه نقش چشمگیری در پیشرفت آن دارد از جمله وظایف این بخش میتوان به تهیه صورت وضعیتها،نقشه های اجرایی،گزارشات روزانه،برنامه های کنترل پروژه،ارتباط با آزمایشگاه و نظارت،کنترل صورت وضعیت پیمانکاران دسته دوم و ... اشاره کرد.
خلاصه ای از کارهای انجام شده توسط کارآموز در این دوره تهیه برنامه ساخت تیرهای پیش ساخته،بررسی شیتهای آزمایشگاهی،تهیه قسمتی از صورت وضعیت و ... میباشد.
عملیات راهسازی بطور کلی در سه قسمت اجرا میشود که شامل ابنیه،عملیات خاکی و آسفالت میباشد.
عملیات خاکی:
به کلیه عملیات انجام شده از دکاپاژ تا اساس عملیات خاکی گفته میشود.
پس از مشخص شدن مسیر پروژه و ارائه نقشه ها و کدهای اولیه توسط مشاور و معلوم شدن نقاط خاکریزی و خاکبرداری بخش عملیات خاکی با ماشین آلات و هماهنگی با نقشه برداری شروع بکار مینماید.
در محلهای خاکریزی خاک نا مرغوب و نباتی تا رسیدن به بستر مناسب جمع آوری (دکاپاژ) و با مصالح مناسب به ضخامت 15 سانتیمتر جایگزین و متراکم میشود.
در ادامه تا رسیدن به خط پروژه لایه های خاکریز با تراکم مورد و ضخامت مشخص اجرا میشود.
آخرین لایه خاکریزی سابگرید میباشد که بعد از آن به ترتیب زیر اساس،اساس،پریمکت،بیندر،تک کت و توپکا اجرا میشود.
برای لایه های خاکریز میتوان از مصالح مرغوب خاکبرداری نیز استفاده کرد.
در محلهای خاکبرداری مثل ترانشه ها چون بستر در ترانشه ها مقاومت خوبی دارد از سابگرید به بعد اجرا میشود.
ترانشه ها به سه روش خاکبرداری میشوند:
1.بولدوزر 2.پیکور یا چکش هیدرولیکی 3.انفجار
مصالح زیر اساس و اساس دارای محدودیت اندازه هستند.
مصالح زیراساس نباید از 50 میلیمتر و اساس نباید از 38میلیمتر بزرگتر باشند.
عملیات خاکی
عملیات خاکی شامل تمام مراحل زیرسازی و روسازی جهت پخش آسفالت میباشد برای این منظور خط پروژه بر اساس پروفیل طولی خاکبرداری ،خاکریزی و تسطیح میباشد.
مشخصات قشرزیراساس:
ضخامت 20سانتیمتر
دانه بندی 50-0 میلیمتر
تراکم نسبی 100 درصد
حدروانی ≤ 25%
شاخص خمیری ≤ %6
درصد سایش لس آنجلس ≤ %50
قشر اساس:
ضخامت 15 سانتیمتر
حد روانی ≤ 25
شاخص خمیری ≤ 6
ارزش ماسه ای ≥ 40 درصد
درصد سایش لس آنجلس ≤ 45 درصد
درصد افت وزنی مصالح با سولفات سدیم در 5 نوبت ≤ 12درصد
سنگ شکن:
برای داشتن یک روسازی مطلوب باید از مصالحی استفاده کنیم که از مرغوبیت بالایی برخوردار باشند.
این مرغوبیت یعنی مصالح مصرفی دارای دانه بندی مناسبی باشند برای این منظور باید مصالح شامل تمام دانه ها از نظر اندازه باشد و دانه ها طبق مشخصات پروژه باید دارای شکستگی مناسب،ریزدانه و درشت دانه مناسب،جنس مناسب و ... باشد.
در اکثر پروژه های کوچک بجای استفاده از مصالح شکسته شده از مخلوط رودخانه ای که ارزان و در دسترس است استفاده میشود ولی این مصالح چون دارای دانه بندی یکنواخت ،گردگوشگی زیاد و رس زیاد نتایج مطلوب را بدست نخواهند داد.
برای رفع این مشکل از سنگ شکن استفاده میشود که میتواند تمام مشخصات دلخواه را بدست بدهد.
مجموعه سنگ شکن متشکل از فیدر،نوار نقاله ،ماسه ساز،کوبیت میباشد
مصالح مناسب از معدن به کارگاه حمل شده و دپومیشوند تا رطوبت آن کم شود.مصالح از دپو روی فیدر ریخته میشوند .
فیدر مصالح بسیار درشت را جدا کرده و مابقی را روی نوار مادر می ریزد
مصالح از طریق نوار مادر به سرند 1 منتقل میشود و در آنجا تفکیک اولیه انجام میشود:
مصالح 6-0 (میلیمتر) مستقیما از زیرسرند خارج میشود که ماسه طبیعی نام دارد
مصالح 25-6 به ماسه ساز برده میشود تا به ماسه شکسته تبدیل شود
مصالح ≤ 25 به کوبیت برده میشود تا کاملا خرد شود.
حال مصالح خروجی ماسه ساز و کوبیت به سرند 2 منتقل میشود که:
مصالح 6-0 جداشده ودپو میشود که ماسه شکسته نام دارد
مصالح 25-6 نخودی و بادامی نام دارد که اگر بین الک 6و25 یک الک 12 قرار بگیردنخودی و بادامی قابل تفکیک خواهند بود.
مصالح بزرگتر از 25 نیز جمع آوری شده ویا مجددا به سیستم بر میگردد.
هیدروکن دستگاهی است که جایگزین کوبیت شده و کار خرد کردن مصالح را باسرعت بیشتری انجام میدهد بنابراین تغذیه آن بسیار مهم است.
هنگامی که بار برگشتی از کوبیت زیاد شود یعنی چکشهای کوبیت بخوبی کار نمیکنند و باید تعویض شوند.
همچنین مصالح ورودی به ماسه ساز باید خشک باشدچون اگر خیس باشند مانع از فعالیت ماسه ساز میشود.
در این پروژه از دومجموعه سنگ شکن استفاده میشود چون باید علاوه بر مصالح عملیات خاکی ،مصالح آسفالت نیز تولید شود.
در اين پروژه از دومجموعه سنگ شكن استفاده ميشود چون بايد علاوه بر مصالح عمليات خاكي ،مصالح آسفالت نيز توليد شود.
ابنیه:
کلیه عملیات پی کنی،پی سازی،بتن ریزی پلها،قالب بندی،آرماتوربندی،عایقکاری و بلوکاژ پلها بر عهده این قسمت است.
پلهای این پروژه شامل پلهای با تیر پیش ساخته با دهانه های 1و2و3.5و5و7متری،پل ویژه 4دهانه 20متری ،پل راه آهن 10*15*10 و پلهایی که بصورت دال درجا اجرا میشوند.
خلاصه عملیات نیز شامل کندن پی تا تراز مورد نظر و تایید ناظر،قالب بندی پی،آرماتوربندی(در صورت مسلح بودن)،بتن ریزی پی،نمونه گیری از بتن و تایید آزمایشگاه و نظارت،اجرای دیوارکوله و دستکها،نصب تیر ،اجرای دال بتنی،بلوکاژ پشت پل و عایقکاری میباشد.
هر پروژه راهسازي علاوه بر محور راه شامل يك سري ابنيه خاص از جمله پل است كه ازاهميت ويژه اي برخودار است .
در اين پروژه پس از بررسي هاي گسترده و با توجه شرايط تصميم بر اين شد در محلهايي كه ممكن است، ازپلهاي پيش ساخته بتني استفاده شود.
اين شرايط عبارتند از:
-دهانه پلها 1 و2 متري باشند
-شيب آبرو از4درصد بيشتر نباشد
-محل در معرض سولفاتها مواد مضر براي آرماتور نباشد.
روش كار بدين صورت است كه ابتدا قالبها تميز و چرب ميشوند سپس به يكديگر متصل شده و شبكه هاي ميلگردكه از قبل تهيه شده اندداخل قالبها قرار ميگيرند.
بعد بتن با عيار 350 داخل قالبها ريخته شده و متراكم ميشود،در مرحله بعدي براي بهره برداري سريعتر و بالارفتن سرعت انجام عمليات روي قالبها پلاستيك كشيده ميشود وبه پلها بخار با فشار زياد دميده ميشود با اين عمل در هر شبانه روز ميتوان 2 نوبت بتن ريزي كرد سپس قالبه بازشده و باكسهاي بتني داخل استخر آب قرار ميگيرد تا هيدراسيون كامل شود.
باكسها پس از آماده شدن با تريلي به محل مورد نظر حمل وباجرثقيل در جاي خود قرارميگيرد.
البته قبل از نصب عمليات بتن ريزي مگر و راديه انجام شده است.
درزباكسها پس ازقرارگيري در محل با سيمان پر ميشود و سطح داخلي و خارجي با قير مذاب عايق بندي ميشود.
براي هدايت اب به داخل باكسها نيز از دستكهاي بتني غير مسلح وزني با عيار بتن 250 استفاده ميشود تا زيرباكسها در اثرشدت جريان آب تخليه نشود و آب به مسير صحيح هدايت شود.
دستورالعمل ارزيابي مقاومت و پذيرش بتن:
تعداد 5 نمونه مكعبي به ابعاد 20*20سانتيمتر براي تعيين مقاومت 7 روزه و 3نمونه براي مقاومت 28 روزه از بتن گرفته ميشود.اگر مقاومت مورد قبول α باشد آنگاه:
67. 0 ≈ مقاومت28روزه / مقاومت 7 روزه= α
حداكثر حجم بتن ريزي براي نمونه برداري به شرح زيراست:
بتن غيرمسلح 75متر مكعب
" مسلح 50 " "
" پيش تنيده 30 " "
آسفالت:
در پروژه هاي گوناگون با توجه به مقدار پروژه و بررسي همه جانبه مسايل اقتصادي تصميم گيري ميشود كه براي تامين نياز به آسفالت اقدام به خريد كارخانه آسفالت شود يا آسفالت مورد نياز از بيرون و بصورت آماده تهيه شود .در اين پروژه با توجه به صرفه اقتصادي تصميم بر خريد كارخانه توليد آسفالت گرفته شد. كارخانجات توليد آسفالت با ظرفيتهاي گوناگون ساخته ميشوندكه در اين پروژه از ظرفيت 120 تني استفاده شده است.
آنچه در ادامه مطلب ميخوانيد اطلالعاتي است كه من با توجه به عملكرد سيستم و توضيحات سرپرست محترم كارگاه و همچنين مسئول كارخانه آسفالت بدست آورده ام.
چهار نوع مصالح سنگي در تهيه آسفالت بكار ميرود كه عبارتند از:
شكسته (3-0ميليمتر)
عدسي(6-3)
نخودي(12.5-6)
بادمي(25-12.5)
درصد اختلاط مصالح و نسبت آنها در آزمايشگاه با تهيه بين گرم بدست مي آيد.
بين گرم:مقدار مشخص هركدام از مصالح سنگي كه در كارخانه گرم شده وبدون قير ميباشد كه در آزمايشگاه با افزودن متناوب قير درصد قير بهينه بدست مي آيد.
مقدار اين مصالح براي بيندر1و2 به شرح زير است:
شكسته 350كيلوگرم
عدسي230 "
نخودي240 "
بادامي250 "
فيلر 50 " (مصالحی بسيار ريز براي پركردن فضاي خالي و كاهش قير)
قير 54 "
اگر به كارخانه مصالح اضافي واردشود گرم شده و بلااستفاده باقي ميماند.
كارخانه آسفالت 4 نوع الك دارد. بارها داخل سيلهها ريخته ميشود واز آنجا به مقدار مورد نياز بر روي نوار ريخته شده و به دراير ميرئد تا گرم و خشك شود.
درير با سوخت مازوت كار ميكند ولي براي راه اندازي اوليه و در پايان كار از گازوئيل استفاده ميشود.
تنظيم ميشودو بوسيله الواتور به بالا ميرود c° دماي مصالح بين 160-130
كه از بالا داخل سرند رخته ميشود زير سرند 4 نوع قيف وجود دارد كه مصالح در آنجا دپو ميشود سپس مصالح داخل قاپون ريخته ميشود تابا نسبت مناسب با هم مخلوط شوند قير هم وزن ميشود و همزمان با ورود مصالح به ميكسرروي مصالح پاشيده ميشود.بعد از 25 ثانيه اختلاط
آسفالت داخل سيلوي ذخيره آماده بارگيري مي شود.
هر بچ 1200 كيلوگرم بوده كه در 40 ثانيه تهيه مي شود.
مصالح ورودي به كارخانه بايد يكنواخت باشد تا درصد قير ثابت بماند در غير اينصورت مصالح بايد قبل از مصرف دپو وبا هم مخلوط شوند.
c°دماي بين گرم 160 -150
c°دماي قير در كارخانه 145
c°دماي آسفالت در كارخانه170
c°دماي آسفالت پشت فينيشر 160-120
پخش آسفالت:
در پخش آسفالت بايد از اكيپهاي ماهر استفاده نمود تا بتوان رويه آسفالتي يكنواخت و مناسبي ايجاد كرد.
مصالحي كه به پخش مي آيد(آسفالت) بايد از نظر دانه بندي و قير و حرارت يكنواخت باشد تا آسفالت پخش شده مرغوب باشد.
در دِوِر يا قوسها ضخامت آسفالت در قوس داخلي 7 در وسط 8 و در قوس خارجي 9 سانتيمتر ميباشد ولي در مسير مستقيم همان 7 سانتيمتر زير فينيشر ميباشد.
هر غلتك چرخ لاستيكي در مجموع 22 عبور(رفت و برگشت=1عبور) و غلتك آهني 2 عبور انجام ميدهد.براي mc250اتصال بهتر بين اساس و بيندر از يك لايه قير
به ميزان 1.5 كيلوگرم در متر مربع استفاده ميشود.
پس از 3 روز كه مواد فرار قير از بين رفت مجاز به پخش آسفالت خواهيم بود.
آزمايش مارشال:
جهت تعيين پارامترهاي آسفالت به كار ميرود قالب نمونه به شكل استوانه با قطر in4 و ارتفاع in3ميباشد كه وزن سه نمونه با هم 1200 گرم ميباشد.در هر روز دو نوبت از آسفالت نمونه گيري ميشود يكي صبح و يكي عصروزن چكش مارشال 10 پوند ميباشدو ارتفاع سقوط ان in 18 است كه به هر طرف نمونه 75 بار كوبيده ميشود يعني در مجموع نمونه 150 بار كوبيده ميشئد سپس نمونه به مدت نيكم ساعت در حمام آسفالات با دماي 1±60 درجه سانتيگراد قرار ميگيردو پس از آن16ساعت به حال خود رها ميشود و بعدبين دوفك جك آسفالت شكن قرار داده ميشود و جك باسرعت 2 اينچ بردقيقه به نمونه فشار وارد ميكند و عقربه آن فشار را نشان ميدهد مقاومت نهايي بعداز شكستن نمونه توسط عقربه مشخص ميشود.
فلومتر نيز كه براي تعيين رواني آسفالت به كار ميرود همراه با جك آسفالت قرائت ميشود(in16.-08.)
حداقل مقاومت آسفالت kg/cm²750ميباشد كه با ضريب رينگ(c´)برابر 3.658بدست مي آيد.
مشخصات مصالح آسفالت:
ضريب تورق براي بيندر 30 درصد
" " " توپكا 25 درصد
دانه اي متورق است كه ضخامت كوچكترين بعد آن كمتر از 6. ضخامت متوسط دو الك متوالي باشد
100*وزن كل / وزن دانه هاي رد شده
ضريب سوزني يا تطويل:
مصالحي سوزني هستند كه بزرگترين بعد آن از 1.8 دو الك متوالي بزرگتر باشد
100* وزن كل / وزن دانه هاي طويل
تطويل و تورق هيچكدام براي مصالح خوب نيستند.
درصد قير:
اين پارامتر توسط دستگاه استراكشن بر اساس استاندارد AASHTO T 164 تعيين ميشود.
نمونه گرفته شده از پشت فينيشر داخل كاسه ريخته ميشود و درب آن گذاشته ميشود و به مقدار معين بنزين اضافه ميكنيم اين عمل را تا جايي انجام ميدهيم كه بنزين خروجي سفيد شود.
وزن مصالح شسته شده+وزن مصالح فيلتر+وزن مصالح خارج دستگاه=وزن كل مصالح
آزمايشات خاك شامل:
-تعيين كوبيدگي درمحل
-درصد رطوبت طبيعي
-حداكثر وزن مخصوص خشك آزمايشگاهي
-دانه بندي
-حدود آتربرگ
-تطويل و تورق
-SE
-درصد شكستگي
آزمايشهاي بتن:
-نمونه گيري براي آزمايشگاه مركزي
-تعيين مقاومت فشاري
آزمايشات آسفالت:
-تعيين درصد قير
-دانه بندي آسفالت
-شكستگي آسفالت
-مقاومت آسفالت
-نرمي آسفالت
آزمايش مارشال سه نمونه اي:
-فضاي خالي
-فضاي خالي پر شده با قير
-فضاي خالي مصالح سنگي
-وزن مخصوص مصالح سنگي
-وزن مخصوص حقيقي آسفالت
نمونه هاي دانسيته :
براي لايه خاكريزهر 50 متر در چپ،وسط و راست
" " سابگريد" 100 " " " "
" " ساب بيس 100" " " "
" " بيس 100" " " "
" " بستر 100 " " " "
در خاكريز پشت پلها از هرطرف 2تا4 نمونه گرفته ميشود.
شرح کارآموزی:
با شروع کارآموزی در دفتر فنی مشغول بکار شدم پس مدتی بر حسب نیاز به بچینگ رفته و با نحوه ساخت بتن آشنا شدم.
مدتی هم مسئول باند دال بودم ضمن اینکه طی این دوره بازدیدهایی هم از کل عملیات داشته و درسهایی را فرا گرفتم.
با گرفتن عکسهایی از عملیات در حال انجام سعی کردم بخشی از آنچه را دیده ام به تصویر بکشم.