مقدمه:
مخابرات به عنوان ارسال و دریافت خبر از دیر زمان در این کشور کهنسال رایج بوده است یعنی از زمانهایی که بشر بوسیله دود و آتش و سپس بوسیله نور و آئینه و یا پیک و چاپارد و تپه ها و ایستگاههای بین راهی اخبار و اطلاعات مهم اجتماعی کشوری را به اقصی نقاط یک کشور و یا مابین کشورهای همجوار ارسال و دریافت می کرده اند.
اینک متجاوز از یک قرن از زمانی که مخابرات جدید برقی در ایران شروع به کار نمود می گذرد این امر باب معرفی تلگراف مورس از سال 1236 و سپس ارتباط تلفنی مابین تهران و شهر ری در سال 1266 آغاز گردید.
پیشرفت و دستاوردهای علمی بشر در زمینه مخابرات و الکتریستیه و الکترونیک و دیجیتال دگرگونی در صنعت مخابرات ایجاد نمود که امروزه انواع سرویسهای مخابراتی با کیفیتهای عالی با نرخ های ارزان می تواند در دسترس دورافتاده ترین نقاط کشورها قرار گیرد در کشور ما ایران این تحولات صنعت مخابرات ادامه داشته بطوریکه استفاده از انواع تکنیکهای مخابراتی بی سیم مورد نظر بوده و این امر مخصوصاً بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران برای ایجاد امکانات و سرویسهای مخابراتی در روستاها و نقاط دورافتاده کشور از اهمیت والائی برخوردار گردیده است.
اکنون با استفاده از مراکز خودکار تلفن و کابلها و شبکه های ارتباطی بین شهری که شامل شبکه های مایکروویو، کاریر،HF,VHF,UHF,PEM و نیز تجهیزات تلفن خودکار بین شهری و بین الملل و ارتباطات ماهواره أی می باشد. امکان برقراری ارتباط تلفنی، تلکس، انتقال اطلاعات و انتقال برنامه های تلویزیونی، سرویسها و خدمات دیگری از قبیل کانال های اجاره ای، کابل و سیمهای اختصاصی و اجاره أی و غیره نیز در اختیار هموطنان قرار داده شده است.
فصل 1
اهمیت ارتباطات در جهان
امروزه می دانیم که ارتباطات در جهان حرف اول را می زند و در صورتیکه هرگونه اشکال و یا وقفه أی در این امر بوجود آید بسیاری از کارها مختل و انجام نمی شود در جهانی که هر روز از روز قبل با سرعت غیر قابل تصور دستگاههائی توسط اغلب کشورها ساخته می شود و اطلاعات بصورت برق آسا در اقصی نقاط دنیا پخش می شود اهمیت ارتباطات قوی برخوردار هستند و اغلب در این کشورها که بطور نمونه عنوان گردید روز به روز علم ارتباطات رو به پیشرفت می باشد بطوریکه در زمان حاضر اطلاعات با ارتباط یک خط تلفن بصورت فاکس از آنطرف جهان به این طرف جهان فرستاده می شود که بشر بتواند خیلی سریع با بکارگیری اطلاعات در جهت اهداف خود و دیگران سریعتر به آن اهداف برسد.
اهمیت ارتباطات در ایران
در ایران مسأله ارتباطات از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا از طریق همین مقوله است که تحولات عظیمی در کشور بوجود می آید اما باید عنوان نمود که سیستم ارتباطی کشور در مقایسه با سیستم های موجود در جهان بخصوص کشورهای پیشرفته در سطح پائینتری قرار دارد و همگام با پیشرفت صنعت ارتباطات جهانی حرکت نمی کردند و علت اینکه بطور کلی مسائل مالی و نبودن تخصص صنایع جدید و بسیاری مسائل دیگر است که باید با درایت و تفکر عمیق بتدریج مرتفع گردد.
طبقه بندی واحدهای مختلف اداره مخابرات:
شرکت مخابرات یک شرکت دولتی است که زیر نظر وزارت پست و تلگراف و تلفن فعالیت می کند بالاترین مقام اداری آن وزیر پست و تلگراف و تلفن می باشد و نحوه اداره آن بصورت شرکتهای دولتی می باشد کلیه درآمدهای حاصله به حساب خزانه دولتی واریز می گردد و کلیه هزینه ها از ردیف های مصوب تأمین اعتبار میگردد.
واحدهای اداره مخابرات بطور کلی از دو نوع واحد فنی و واحد اداری تشکیل یافته که رئیس اداره در رأس هر یک قرار دارد که بصورت زیر تشریح شده است.
واحد اداری: واحد فنی:
1 واحد حسابداری 1 واحد سوئیچ
2 واحد امور مشترکین 2 واحد شبکه نگهداری
3 واحد آبونمان 3 واحد واگذاری خطوط
4 دبیرخانه 4 واحد MDF
5 واحد اطلاعات 118
فصل 2 (واحد فنی)
واحد سوئیچ
واحد سوئیچ در واقع مرکز مبادله اطلاعات و پیغامها بین مشترکین و کنترل و نظارت از لحاظ نوع ارتباط( داخلی. مرکزی، خارجی) و شارژینگ و پکیج و . . . میباشد.
در این قسمت برای برقراری ارتباطات بردهایی که هر برد شامل هشت رله برای هشت مشترک تعبیه شده است که این رله ها بصورت سری در یونیت هایی جاسازیشده است. شماره های تماس داخل هر یونیت برای برقراری ارتباط با شماره های همان یونیت توسط کنترلر قسمت پایین یونیت امکان پذیر است و برای برقراری ارتباط بین یک یونیت و یونیت دیگر کابلی به نام یونیت ارتباط دهنده (GSU) وجود دارد.
در قسمت زیرین یونیت ها بردهایی شامل حافظه مانند هارد کامپیوتر وجود دارد که در هر ثانیه 2000 دور مسیرهای ارتباطی را چک می کند که آیا تلفن های مشترکین بوق دارد یا خیر و در چه زمانی تلفن مشغول بوده. در قسمت کنترل سوئیچ کنترل توسط سه رایانه انجام می شود که رایانه شماره 1 برای ثبت شماره هایی که باهم در تماس بوده اند زمان مکالمه و تعداد پالسهای تماس می باشد.
رایانه شماره 2و3 برای خدمات دهی به مشترکین جهت مزاحم یابی، قطع و وصل
مجدد خطوط ارتباطی و غیره می باشد که فقط یک اپراتور در این قسمت همه سیستمها را کنترل می کند.
معرفی سیستم سوئیچ دیجیتال کارین Lxi :
طراحی و انتخاب سیستم بستگی به پارامترهای متعددی دارد که به نوبه خود طیف وسیع ومتنوعی از مسائل مختلف را در بر می گیرند توزیع منطقه أی جمعیت وضعیت اقتصادی محلی و درآمدها نوع نیازهای مخابراتی منطقه توزیع شبکه برق، وجود عوامل فنی محلی، وضعیت آب و هوایی و جغرافیایی منطقه و بسیاری پارامترهای دیگر از جمله عوامل موثر در طراحی و انتخاب سیستم می باشند.
در برنامه ریزی شبکه مخابراتی عوامل متعددی از قبیل منافع اقتصادی و اجتماعی اهداف پروژه و حوزه سرویس های ارائه شده پیش بینی های ترافیک مخابراتی مطالعات اجرائی انتخاب سیستم و ابزار اصلی و جانبی آن منافع برگشتی مطالعات وسیع مهندسی شرایط اقتصادی تحلیل نیازها و درخواستهای مخابراتی مشتریان اهداف کیفیتی سرویسها بررسی محل نصب سیستمها طراحهای بهینه جایگزین بررسی جهت تکنیکی و مشخصات فنی مورد نیاز شبکه و غیره را باید به طور دقیق در نظر گرفت.
از دیدگاه فنی برخی مسائل قابل توجه در طراحی کاربرد یک سیستم مخابراتی
عبارتند از:
نوع مسیرهای ارتباطیInternational,toll,tandem,local
نوع مرکز سوئیچ محلی Lx ، روستاییpx ،PABX و غیره
نوع سیستم انتقال رادیو، مایکروویو،PCM ، فیبر نوری، مخابرات ماهواره أی
نوع سیگنالینگPTMF.Pecadic.R2-MFC,CCS,CAS و غیره
نحوه تخصیص شماره های فنی
وضعیت نگهداری و مدیریت 08M
وضعیت شارژینگ مشترکین
وضعیت سنکرونیزاسیون در شبکه مخابراتی
ترافیک ارتباطی منطقه و میزان تغییرات آن ترافیک در مناطق مسکونی اداری و تجاری تلفن های هماهنگی و ترافیک ترلنکها
واحد شبکه و نگهداری:
نظارت بر کار تلفن ها از نظر دقت و سرعت از وظایف دستگاه DCM-8 عمده این واحد می باشد که برخی از وظایف فهرست وار در زیر آورده شده است.
مراکزی که دارای سیستم های پرکین می باشند نگهداری و آزمایش یونیت های Ru,cu نیز بعهده پیمانکار می باشد.
وظایف شبکه نگهداری:
1 شبکه کابل: دستورالعمل های اجرایی تست و آزمایش و بازدید منصوبات شبکه کابل و هوایی به منظور تحویل به پیمانکار
دستورالعمل تعیین زمان متعارف برای اصلاح خرابیها
دستورالعمل حداقل معیارهای قبولی شبکه کابل
جدول جدهای عملیاتی مازاد بر وظایف نگهداری
جدول متراژهای منصوبه در شبکه کابل مراکز( محاسبه MCM )
دستورالعمل اجرایی کابلکشی و مفصلبندی و سد بندی و نصب کنتاکتور، والف، پست، ترمینال درام دی اف و کافو
دستورالعمل برگردان کابل
صورتجلسه تحویل و تحول شبکه کابل به پیمانکار
دستورالعمل نگهداری منصوبات شبکه کابل و سیستم گاز کنترل
دستورالعمل ثبت دفاتر خرابی و عملیات روزانه نگهداری کابل و گاز کنترل
2 شبکه هوایی:
1 دستورالعمل فنی و اجرایی شبکه هوایی
2 فهرست بهای کدهای احتمالی که ممکن است در حین اجرای کار حادث شود
3 سیستم های PG :
دستورالعمل نصب RU و نگهداری سیستم های PG
جدول کد عملیاتی سیستم های PG
در صورت حدوث خرابی روی منصوبات تحت گارانتی و ارجاع آن به پیمانکار هزینه های ترمیم با استفاده از کدهای پیش بینی نشده قابل پرداخت می باشد.
هزینه نگهداری دایری های جدید در صورت تحویل یا تأیید کارفرما و ارجاع کتبی آن به تعداد شماره های کار آن قرارداد طی الحافیه افزوده می شود.
نگهداری شبکه کامل: 1 اندازه گیری و تعیین مواضع خرابی 2 عملیات حفاری و پر کردن و حمل نخاله و پاکسازی محل های حفاری 3 انجام عملیات حفاری و کابل کشی خاکی از مواضع تا سقف 100 متر در ماه و کابل کشی کانالی تا 500 متر در ماه بعهده پیمانکار بوده و مازاد بر آن با تأیید ناظر بر اساس کد پیش بینی شده محاسبه می گردد.
باز و بسته کردن مفصل ها اعم از خاکی و کانالی جهت رفع خرابی
اصلاح خرابی و آزمایش و تحویل آن به مرکز
تعویض و تعمیر سکو و صندوق کانو باتعلقات مربوطه و سر کابلها بمنظور رفع خرابی
بازسازی شبکه هواییک بازسازی در مسیرهائیکه بسته کابل کشی حفظ شده و نیاز به تعویض پیچ فلزی. رول پلاک بست زیر و رو. قلاب و عمل اصلی کردن سیمها و کابل های هوایی بر روی نرده ها کنسول ها و بر روی متره های منصوبه بر روی تیرها یا پنجره ها.
معرفی پرسنل، نظارت و هماهنگی ورود و خروج کارکنان پیمانکار، خسارات، حوادث قهری و غیرمترقبه، تأخیرات مجاز کارهای پیش بینی نشده، نحوه پرداخت ها
واحد واگذاری خطوط:
فرمهایی که توسط مشترکین جهت ثبت نام تلفن در پرونده ثبت شده است توسط قسمت شبکه و نگهداری به این قسمت ارسال می شود و لیستی از این فرمها جهت نسب و راه اندازی به قسمت MDF ارسال می شود.
این واحد برای هماهنگی بین قسمت هایی مثل MDF و شبکه ارزش فراوانی دارد.
واحدMDF : أین واحد در واقع پل ارتباطی بین قسمت سوئیچ و واحد شبکه و
نگهداری می باشد بطوریکه خرابی و قطع و وصل تلفن ها در این واحد بررسی میشود و همچنین نصب خطوط جدیدی که در آینده اضافه خواهد شد از جمله وظایف این قسمت می باشد.
در این قسمت توسط کابلها بین شماره مشترک و مسیر حرکت کابل تا محل ترمینال کابل واقع در محل مشخص یک ارتباط منطقی برقرار می کند.
فصل 3
واحد اداری:
این قسمت توسط شخصی به نام مدیر امور اداری کنترل می شود که از عمده وظایف این فرد در ذیل آمده است:
1 مشارکت درتصمیم گیری های کلی تعیین خط مشی اداره از بعد مالی
2- مشارکت در تهیه برنامه های اجرایی و سرمایه أی
3 بررسی و تصویب پرداخت ها
4 نظارت بر وضعیت نقدینگی شرکت
5 بررسی و تصویب صورتها و گزارشات مالی تعیین شده
6 مسئولیت نهایی ثبت دفاتر قانونی
7 تدوین و ارسال مدارک و مبانی رسیدگی به مرکز
8 نظارت بر حسن انجام قراردادهای مرتبط با فعالیت های مالی( خدمات مشاورهای. کامپیوتری و خدمات مالی)
9 بررسی و تصویب افزایش و یا کاهش تعداد و یا مبلغ تنخواه گردان اداره
10 هماهنگ نمودن فعالیت های قسمت های مختلف
10ـ هماهنگ نمودن فعاليت هاي قسمت هاي مختلف
واحد آبونمان:
فيش مصرفي كه به دست مشتركين مي رسد چه مراحلي را طي مي كند؟
بعد از دريافت فيش مصرفي توسط مشتركين و پرداخت وجه آن در يكي از شعبههاي بانكي قسمت اول فيش جدا شده و به مشترك داده مي شود و ته فيش در بانك جمع آوري شده و مسئولين با توجه به اين ته فيش ها روزانه سند بانكي تنظيم مي كنند و همراه با اين سند بانكي ته فيش ها توسط مسئول حسابداري اداره مخابرات به قسمت آبونمان فرستاده مي شود. در واحد آبونمان مسئولين اين وصولي ها( ته فيش) را جمع زده و با سند بانكي تطبيق مي دهند با توجه به تاريخ پرداخت وجه فيش ها همة فيش ها دسته بندي شده و كارت جمع زده مي شود جمع تمامي فيش ها تمامي و فيش ها در تاريخ مورد نظر و حتي تعداد فيش ها زده شده و با توجه به بانك مزبور كدگزاري مي شود و به اداره كل مخابرات تهران فرستاده مي شود و ثبت تصويه زده مي شود.
از همين وصولي ها ليستي تهيه مي شود كه به واحد آبونمان فرستاده مي شود در واحد آبونمان اين ليستها را چك كرده و اصلاحات انجام شده و اگر در اين ليست اختلافي صورت گرفته باشد در فرمهاي اصلاحي ايجادي و حذفي عنوان مي شود.
فرم اصلاحي: اگر در ليست مبالغ كم يا زياد زده شده باشد در فرم اصلاحي آورده مي شود.
فرم ايجادي: اگر در ليست وصولي جا افتاده باشد در فرم ايجاد اصلاح مي شود.
فرم حذفي: اگر در ليست وصولي دوبار ذكر شده باشد يك مورد را در فرم حذفي آورده مي شود.
اين فرمها به اداره كل مخابرات تهران فرستاه شده و طبق اين فرمها اصلاحّيات لازم در دفاتر مركز صورت مي گيرد.
اگر كسي فيش مصرفي خود را گم كند در قسمت آبونمان فيش المثني صادر مي شود و مبلغ اين فيش با توجه به شماره تلفن از ليست درآمد نوشته مي شود.
در ليست درآمد شماره تلفن همراه با رمز كنتور قبلي و فعلي، صورتحساب قابل پرداخت بستانكار و بدهي( عوارض ماليات و آبونه) آورده مي شود.
اين قسمت به اصطلاح خدمات دهي به مشتركين و رسيدگي به هرگونه مشكلات آن ها در رابطه با تلفن هايشان است و همچنين عموم مردمي كه مي خواهند جزء مشتركين ارتباطات تلفني باشند.
كساني كه به كاركرد تلفن هايشان اعتراض دارند با در دست داشتن كارت
شناسايي و فيش مصرفي فرم پيرينت را پر مي كنند اين فرم به قسمت سوئيچ جهت رسيدگي به ريز مكالمات تلفن شخص مورد نظر فرستاده مي شود در صورت معترض بودن مشترك به ريز مكالمات دريافت شده فرم تقاضاي كنترل خط تلفن به منظور اعتراض به كاركرد تلفن را پر كرده و اين فرم جهت رسيدگي به امور مشتركين به واحد شبكه و از آنجا به قسمت سوئيچ فرستاده مي شود در آخر پس از بررسي هاي لازم به امور مشتركين باز مي گردد.
در قسمت شبكه، سيم كشي مشترك بايد بازديد شود كه مبادا شخصي از سيم او سوء استفاده نموده باشد در قسمت سوئيچ بررسي هاي لازم به عمل مي آيد كه دوره رسيدگي به فرم اعتراض حدوداً يك هفته مي باشد پس از بازگشت به قسمت امور مشتركين فرم او پرونده سازي شده و قسمت آبونمان جوابگوي مشترك مذكور خواهد بود. در واحد امور مشتركين هر دو ماه يكبار هزينه قطع و وصل، هزينه بستن صفر دوم، ليست تلفن هاي تخليه و بستانكاري ها جمع آوري شده و به اداره كل مخابرات تهران فرستاده مي شود تا تمام اين اطلاعات در فيش دورة بعد مشترك عمل گردد كه مبالغ اين هزينه ها در زير آورده شده است:
هزينه تغيير نام: 000/20 ريال هزينه تغيير مكان: 000/50 ريال
هزينه قطع ووصل: 000/5 ريال بستن صفر دوم: 21285 ريال
هزينه حق الحافظه بنا به متراژ
هزينه سرويس ويژه كه فقط كنفرانس مكالمه هزينه دارد به مبلغ 900 ريال مي باشد انتظار و انتقال مكالمه رايگان است.
تلفن هايي كه اخيراً واگذار مي شود برگة دايري از طريق آبونمان به اداره كل مخابرات فرستاده مي شود و بعد از آن براي اين مشتركين فيش صادر مي شود.
زماني كه اين اطلاعات به اداره كل مخابرات تهران فرستاده شد ليست كاملي از آنها گرفته شده مجدداً به واحد امور مشتركين فرستاده مي شود و اصلاحات لازم را در اين قسمت انجام مي دهند مجدداً به اداره كل مخابرات تهران فرستاده شده تا عمليات لازم را انجام دهند.
شرح وظايف كارشناس امور مشتركين:
پاسخگويي كامل به مشتركين متقاضيان در خصوص: 1ـ ثبت نام 2ـ تغيير نام 3ـ تغيير نام و مكان 4ـ كشف مزاحمت هاي تلفني 5ـ قطع و وصل بنا به درخواست مشترك 6ـ آبونمان 7ـ قطع مراجع و اجرايي 8ـ باز و بستن صفر دوم 9ـ صدور ريز مكالمات بين شهري و خارجه 10ـ رسيدگي به شكايت كاركرد غير متعارف تلفن 11ـ راهنمايي براي ارائه سرويس هاي ويژه 12ـ انجام مكالمات لازم با مراجع قضايي، اجرايي، مالي ، بازرسي، حقوقي، دفتر مدير عامل و غيره 13ـ ارسال پاسخ به مكاتبات ادارات مختلف 14ـ احتساب هزينه هاي مربوط به خدمات ارائه شده مشتركين و پيگيري تا حصول اطمينان از وصول آن و ارائه گزارش به واحدهاي ذيربط 15ـ پاسخگويي و راهنمايي مشتركين تلفن هاي تخليه شده 16ـ پيگيري در خصوص مغايرت آدرس قبوض تلفن و هماهنگي با شركت پست و واحد كامپيوتر تا حصول نتيجه 17ـ راهنمايي درخواست كنندگان تلفن همگاني استيجاري و پاسخگويي به كليه متقاضيان تلفن هاي سرويس كاركنان مخابرات و خارج از نوبت مطابق ضوابط و دستورالعملهاي جاري شركت 18ـ همراهي و همكاري براي مكانيزه شدن و انجام طرح جامع مشتركين با قسمتهاي مختلف شركت 19ـ انجام ساير امور محوله توسط مقام مافوق
خدمات قابل ارائه در مراكز تلفن شهرستانهاي استان تهران:
كليه درخواستهاي متقاضيان از قبيل: 1ـ ثبت نام 2ـ قطع و وصل تلفن 3ـ انسداد صفر دوم، تغيير مكان و نام تلفن 4ـ اصلاح نام و آدرس مدرج در قبوض 5ـ درخواست كشف مزاحمت تلفني 6ـ صدور ريز مكالمات بين شهري و خارجي 7ـ رسيدگي به شكايات كاركرد غير متعارف تلفن 8ـ درخواست سرويس ويژه 9ـ صدور قبض المثني و. . . در مراكز مخابرات انجام مي شود.10ـ متقاضيان محترم تلفن( اعم از حقيقي يا حقوقي) مي تواند به منظور عدم ثبت اطلاعات مربوطه و يا هر گونه تغيير وضعيت استفاده از تلفن در 118 اقدام نمايد11ـ در هنگام ثبت نام به غير از پرداخت وجه فيش حق اشتراك از مشتركين محترم در مراكز تحت هيچ عنوان وجه نقد دريافت نخواهد شد12ـ گرفتن انشعاب فرعي از خط تلفن و يا تغيير مكان آن توسط مشترك غير قانوني است و موجب قطع و جمع آوري تلفن خواهد شد.
واحد دبيرخانه:
در اين قسمت كلية نامه هاي اداري توسط مسئولين به واحد دبيرخانه ارجاع مي شود تا در مراحل تايپ و ثبت در دفتر انديكاتور و بايگاني از يك نسخه آن يا رونوشت نامه و در نهايت تاريخ نامه، شماره نامه، جهت ارسال يا فكس انجام پذيرد.
در صورتيكه نامة ارسالي به اداره باشد نامه هاي ارسالي فقط شمارة ثبت و در دفتر انديكاتور ثبت شده و در نهايت بايگاني مي شود.
واحد اطلاعات 118:
در اين قسمت تعدادي پرسنل جهت پاسخگويي و خدمات دهي به عموم مردم مشغول به فعاليت هستند كه با توجه به آموزش قبلي كه ديده اند شماره هاي درخواستي عموم را از طريق رايانه بررسي و به اطلاع مي رسانند.
واحد حسابداري:
واحد حسابداري اداره مخابرات تابع حسابداري شركتهاي دولتي مي باشد و از قسمتهاي ذيل تشكيل شده است:
1ـ واحد درآمد
2ـ واحد سرمايه گذاري
3ـ واحد هزينه
واحد درآمد:
درآمد شركت مخابرات از طريق شماره تلفن هاي واگذار شده اعم از تلفن ثابت، تلفن همراه و خدمات Data ( اينترنت) تأمين مي گردد و كليه فيش هاي صادر شده جهت مكالمات انجام شده توسط واحد آبونمان جمع آوري شده و خلاصة آنها به واحد حسابداري ارائه مي شود. ثبت درآمد كه مدارك مثبته آن كه مبناي ثبت قرار مي گيرد ته سوئيچ هاي فرستاده شده از بانك به همراه ژورنال بانكي كه واحد حسابداري مي باشد( صورت حساب بانكي) كه در آخر هر ماه كليه وصولي ها كه با صورت حساب بانكي مطابقت داده شده و مغايرت ها مورد بررسي قرار مي گيرد و براي اقلام باز صورت مغايرت تهيه مي گردد.
ثبت اوليه جهت درآمد از روي برگه هاي صدوري كه توسط واحدكامپيوتر به
حسابداري ارائه مي گردد صورت مي گيرد كه حاصل جمع فيش هاي صادر شده كليه مشتركين يك مركز يا اداره مي باشد كه از طريق واحد سوئيچ كه از طريق فلاپي با CD كنتر برداري شده به واحد كامپيوتر ارسال مي گردد.
مبناي محاسبه در كنتربرداري به واحد پالس مي باشد كه هر پالس در سال جاري 45 ريال مي باشد بطور مثال اگر مشتركي در طي يك سيكل 100 پالس استفاده كرده باشد تعداد پالس ضرب در مبلغ ذكر شده 45 ريال و مبلغ كل كاركرد در يك سيكل بدست مي آيد.
(4500=45×100)
ثبت اوليه درآمد:
مبناي ثبت خلاصه وضعيت صدوري كل اداره و مراكز تحت پوشش
مشتركين ( بدهكاران) ××
درآمد( ارائه خدمات) ××
بعد از توزيع فيش توسط مشتركين فيش ها پرداخت گرديده توسط بانك توسط آبونمان جمع آوري شده كنترل گرديده و خلاصه وضعيت آن به حسابداري ارائه ميگردد كه ثبت آن به شكل وايل مي باشد.
بانك ××
امور مشتركين( بدهكاران) ××
مراكز تحت پوشش
نظرآباد ××
تنكمان ××
و در نهايت كلية دريافتي ها به حساب خزانه كه معمولاً در هر شهرستان يك بانك به عنوان بانك مادر قرار گرفته ارسال مي گردد.
درآمد امور مشتركين ××
بانك ××
كه حساب فوق جهت بستن حساب در پايان هر ماه و واريز به حساب خزانه زده مي شود.
واحد سرمايه گذاري:
سرمايه گذاري در شركت مخابرات كه اعم از فيبر نوري، تجهيزات ماهواره أي، كابل كشي ساختمان و غيره مي باشد بعنوان دارايي هاي شركت محسوب گرديده و تابع حسابداري دارايي ها مي باشد.
واحد هزينه:
در اول سال مالي هر سال مبلغي بعنوان تنخواه در اختيار تنخواه گردان يا كارپرداز قرار مي گيرد كه هزينه هاي جزئي و جاري روزمره از اين محل پرداخت مي گردد و ثبت آن به شرح زير مي باشد:
تنخواه گردان ××
بانك ××
پس از انجام هزينه ثبت ذيل زده مي شود:
ه. ملزومات مصرفي ××
ه. محل ××
ه. پذيرايي ××
تنخواه گردان ××
بعد از اتمام مبلغ تنخواه دوباره از طرف واحد حسابداري شارژ مي گردد كه اسناد هزينه آن به حسابداري ارائه مي گردد و هزينه هاي از مبلغ 000/000/5 ريال به بالا و خريدهاي از طريق مناقصه انجام مي گيرد كه مراحل آن به شكل زير است:
در تابلوي اعلانات اداره آگهي مناقصه نصب گرديده و پيمانكار از طريق مناقصه كه هر كس حداقل قيمت در فرم استعلام با چارچوب تعريف شده ارائه نمايد برنده اعلام گرديده و توسط افرادي كه در اداره حق امضاء دارند مانند رئيس اداره، معاون اداره، مسئول حسابداري و مسئول اداري نامة شروع به كار پيمانكار ارسال مي گردد.
بعد از انجام كار توسط ناظر متخصص تأييد مي گردد بعد از آن مبلغ مناقصه قابل پرداخت مي باشد كه كليه هزينه ها كد بندي شده و ثبت حسابداري بر اساس كد انجام مي گردد.
هزينه ××
موجودي نقد ××
كليه پرداخت ها از طريق رديف اعتباري كه از طريق واحد اعتبارات و بودجه قبلاً تأمين اعتبار گرديده قابل پرداخت مي باشد.
قراردادهاي بالاي 000/000/50 ريال طي مراحل مناقصه از طريق روزنامه هاي كثيرالانتشار و اطلاعيه هاي داخل شركت به اطلاع عموم رسيده و پيمانكار پس از طي مراحل قانوني انتخاب مي گردد و بابت انجام كار سپرده هاي قانوني طي چك ضمانتي بابت ضمانت اجراي كار بعد از برنده شدن در مناقصه از پيمانكار اخذ مي گردد. پس از بستن قرارداد، طبق قرارداد بر حسب پيشرفت كار وجهي به پيمانكار پرداخت مي گردد. پس از ارائه صورت وضعيت اول و تأييديه ناظر متخصص مبلغ صورت وضعيت قابل پرداخت مي باشد:
كار در جريان ساخت ××
بانك ××
پس از ارائه صورت وضعيت آخر و كسر كسورات قانوني كه اعم از بيمه و ماليات و حسن انجام كار به پيمانكار قابل پرداخت مي باشد. پس از تحويل موقت كه با حضور نمايندة كارفرما مهندسين ناظر و پيمانكار صورت مي گيرد اگر مشكلاتي داشته باشد پيمانكار موظف است طي زمان ذكر شده در قرارداد رفع رجوع نمايد و اعلام آمادگي نمايد جهت تحويل قطعي و پس از تحويل قطعي و ارائه مفاصا حساب از مراجع ذيصلاح مانند بيمه و دارايي و ساير مراجع كليه وجه پرداخت گرديده و با پيمانكار تسويه حساب مي گردد و سپرده هاي ضماني هم به پيمانكار عودت داده ميشود.
واحد حقوق و دستمزد
حقوق و دستمزد چيست؟(مزد) عبارتست از وجوه نقد يا غير نقدي و يا مجموع آنها در مقابل انجام كار به كارگر پرداخت مي شود.
چنانچه مزد با ساعات انجام كار مرتبط باشد آن را مزد ساعتي گويند.
چنانچه مزد بر اساس ميزان كار يا محصول توليد شده آن را كارمزد گويند.
چنانچه مزد بر اساس محصول توليد شده و يا ميزان انجام كار در زمان معين باشد آن را كارمزد ساعتي گويند.
مزد ثابت چيست؟ عبارتست از مجموع مزد شغل و مزاياي ثابت پرداختي به تبع شغل
حقوق و دستمزد در ادارة كل مخابرات:
نحوه پرداخت حقوق و دستمزد در ادارة مخابرات استان تهران سه نوع مي باشد:
الف) كاركنان رسمي
ب) كاركنان بيمه أي
ج) كارگران روزمزد موقت
الف ـ كاركنان رسمي: اين افراد زماني كه شركت مخابرات تبديل به وزارت پست و تلگراف و تلفن گرديده است به استخدام وزارتخانه در آمده اند( از طريق گزينش توسط سازمان استخدام كشوري) و از مجموع حقوق و مزاياي آن 5/8% كسر و به حساب صندوق بيمه هاي اجتماعي واريز مي گردد.
ب) كاركنان بيمه: افرادي كه مشمول اين قانون مي باشند به دو قسمت تقسيم مي شوند.
1ـ بيمه اي موقت
2ـ بيمه اي دائم
1ـ بيمه أي موقت: اين گونه افراد كه مشمول قانون بيمه اي موقت هستند توسط مخابرات با توجه به مجوزهاي اخذ شده از ادارة كاركنان بيمه أي استخدام مي گردند. مدت استخدام اين افراد محدود بوده و از همان ابتداي استخدام زمان انقضاي قراردادشان مشخص مي باشد كه براي چند ماه يا چند سال مي باشد. از مجموع حقوق و مزاياي قرارداد اين افراد 7% به حساب سازمان تأمين اجتماعي كسر و واريز مي گردد.
2- بيمه أي دائم: اينگونه افراد كه مشمول قانون بيمه أي دائم هستند زير نظر وزارت كار و امور اجتماعي هستند. پرداخت حقوق و مزاياي اين گروه همانند كاركنان رسمي است و كسر بيمة آنان يا 5/8% و يا 7% كه آن را به دلخواه خويش انتخاب مي نمايد.
توضيح: در وزارت پست و تلگراف و تلفن اداره بنام اداره كل كاركنان بيمه أي وجود دارد كه كار آن رسيدگي به حل مشكلات كارگران روزمزد موقت بيمه أي دائم و غير دائم اعم از مرخصي و بازنشستگي و ديگر مشكلات مي باشد.
كارگران روزمزد موقت: اينگونه افراد بر اساس نياز قطعي ادارات در سطح كشور به كار گرفته مي شوند خصوصاً زماني كه در آن توسعة تلفن وجود داشته باشد كه ادارة مذكور طي مكاتبه أي از طريق ادارة كل خود مجوز بكارگيري كارگران روزمزد موقت را اخذ و كارگران مورد نياز را به اختيار اكيپ هاي اجرايي مي گذارند. معمولاً كارگران مذكور جهت اكيپ هاي كابل خاكي ـ اكيپهاي كانال سازي ـ اكيپهاي مفصل بندي و غيره كه در ارتباط با توسعه فعاليت مي نمايند بكارگيري مي نمايند. اين كارگران بر اساس قرارداد كتبي كه توسط اداره كل كاركنان بيمه أي به كليه ادارات ارسال گرديده و بكار گرفته مي شوند و مي توانند از خدمات سازمان تأمين اجتماعي تا زمان انقضاي قرار داد استفاده نمايند. پرداخت حقوق و دستمزد به اين كارگران طبق عرف در شهرستان متغير است.
حقوق در شركت مخابرات شامل مراتب ذيل است:
حقوق پايه ـ مزاياي شغلي ـ سنوات خدمتي ـ تشويقي ـ سختي كار ـ حق شيفت ـ حق تخصص ـ حق اولاد ـ حق همسر ـ هزينه إذا ـ اضافه كار – خواروبار ـ لباس ـ بدي آب و هوا ـ محروميت از تسهيلات زندگي ـ اشتغال خارج از مركز ـ اياب و ذهاب ـ پاداش ـ عيدي و متفرقه از قبيل حق رانندگي و . . . .
و ثبت زير جهت پرداخت حقوق زده مي شود:
بدهكار بستانكار
هزينه حقوق و دستمزد ××
هزينه بيمه سهم كارفرما(23%) ××
بيمه پرداختي( سازمان تأمين اجتماعي) ××
به مبلغ 30% كل حقوق
ماليات پرداختني( به مبلغ ماليات متعلق
به حقوق ××
موجودي نقد ××
طبق قانون تأمين اجتماعي هزينه بيمه پس از 30 روز بايد به سازمان تأمين اجتماعي پرداخت گردد پس از پرداخت ثبت زير صورت مي گيرد:
بدهكار بستانكار
سازمان تأمين اجتماعي( بيمه پرداختني) ××
صندوق ××
نحوة اضافه كار:
در وزارت پست و تلگراف و تلفن اضافه كار از طريق فرمول ذيل بدست مي آيد:
تعداد ساعت اضافه كاري × 1 ساعت = ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
حقوق و مزاياي مستمر به انضمام حق سختي كار كه در حكم كارگزيني براي هر فرد ثبت گرديده است تقسيم بر 160 مبلغي معادل يك ساعت اضافه كاري به دست مي آيد كه اين مبلغ ضرب در تعداد ساعت اضافه كاري در نظر گرفته شده براي مزد مبلغ كل اضافه كار پرداختي را تشكيل مي دهد.
مثال: حقوق و مزاياي مستمر 326154 ريال
سختي كار 10050 ريال
مبلغ پرداختي بابت يكساعت
حال مثلاً براي اين شخص از طرف مديريت 70 ساعت اضافه كار در نظر گرفته شده است كل پرداختي بر مبناي 70 ساعت به قرار ذيل است.
ريال 147070= 2110× 70
(( تنخواه گردان ))
تنخواه گردان عبارتست از مبلغي كه براي بعضي مخارج اداري برحسب اعتبارات مصوب بوسيله امور مالي( خزانه) يكدوره معين ( تا پايان اسفند هر سال) در اختيار اداره مصرف كننده گذاشته مي شود.
از اينرو لازمست روش منظم ومعيني در سيستم حسابداري كه نشان دهنده مبلغ و گردش تنخواه گردان براي هر واحد دريافت كننده خواهد بود داشته باشد. هر وقت مسئولين تنخواه گردان تغيير پست دادند يا در پايان سال اقدام به تصفيه ننمايند. در صورت تعلل ضمن گزارش به مقامات ذيربط به حساب مسئولين بدهكار منظور نمايد.
عملكرد حساب تنخواه گردان در قسمتهاي مربوطه
براي نگهداري و كنترل تنخواه گردان برحسب وسعت آن، سيستم و روش لازم دارد تا بر اساس آن بتوان گردش يا اختلافات و اشتباهات را حل و فصل نمود. نگهداري و كنترل در دو قسمت بعمل ميايد. يكي قسمت گيرنده تنخواه و ديگري امور مالي كه نقش ذيحساب را ايفا مي كند. ذكر عمليات هر يك از اين قسمتها لازم بوده و به آن مي پردازيم.
كنترل امور مالي
تنخواه گردان از نظر مبلغ به دو دسته تقسيم مي شود. مبالغ جزئي تا مبلغ دويست هزار ريال و مبالغ متوسط و عمده.
چكهاي صادره تا مبلغ دويست هزار ريال در وجه سرپرست اداره صادر مي گردد و چون گردش عمليات آن كم بوده و صرف هزينه هاي اضطراري و فوري مي گردد. حسابجاري مخصوص براي آن گشايش نمييابد. از اينرو امور مالي پس از صدور چك بانك را بستانكار نموده و در مقابل حساب تنخواه گردان آقاي . . . . . را بدهكار مينمايد. بديهي است در پايان اسفند ماه آقاي . . . . گيرنده وجه اقدام به تصفيه حساب مي نمايد.
مثال: صدور برگ محاسباتي( سند روزنامه) مبلغ 50000 ريال گيرنده آقاي امين ـ الف
بدهكار: تنخواه گردان ـ آقاي امين ـ الف 50000 ريال
بستانكار: بانكها ـ حسابجاري ايكس 50000 ريال بابت تنخواه گردان پرداختي به سرپرست اداره آلفا
براي مبالغ بيش از دويست هزار ريال بايد روش كنترل و نگهداري وسيعتر در نظرگرفت زيرا ادارات گيرنده آن داراي وظايفي هستند كه جريان سريع تنخواه گردان موجب تسهيل امور آن شده و اختلافات و اشتباهات ناشي از اين جريان بوسيله روش مذكور برطرف مي شود. از اينرو امور مالي پس از افتتاح حسابجاري كسب مجوز اقدام به صدور چك در وجه حسابجاري افتتاح شده با ذكر شماره و شعبه بانك از بابت تنخواه گردان مي نمايد. عمليات محاسباتي بشرح زير و مثال زير شروع مي شود:
مثال: تاريخ 15/1/61 مبلغ 000/000/3 ريال در وجه حسابجاري شماره آلفا بانك ملي شعبه بتا بابت تنخواه گردان سال 61 اداره حمل و نقل