دانلود پروژه کارآموزی تولید آیفون

مقدمه:

در طی این دوره توسط سرپرست کارآموزی در تمامی خطوط کارخانه که هر طبقه از آن به تولید محصول خاصی اختصاص داشت منتقل شدم، از خط مونتاژ گرفته تا مراحل بسته‌بندی محصول و با کلیه محصولات و چگونگی تولید محصولات الکترونیکی این شرکت آشنا شدم.

در تمامی این مراحل فعالیت‌های لازم را انجام دادم و با اطلاعات تئوری که در درسها با آنها مواجه بودم به صورت عملی برخورد کردم و مهارت‌هایی بدست آوردم. همچنین توسط مسئول قسمت علمی کارخانه با نرم‌افزار پروتل آشنا شدم و بر اطلاعات من افزوده شد.

تجربه بسیار خوبی بود، در طی این دوره مطالب جدیدی یادگرفتم به علاوه با محیط کار هم آشنا شدم.

خط تولید  صفحه آیفون:

قاب آیفون که در قسمتی از همین کارخانه تولید می‌شود وارد این طبقه از کارخانه می‌شود.

کارهای زیر روی این قاب انجام می‌شود تا تبدیل به آیفون شود:

روی هر قطعه از آیفون نام محصول و نام کارخانه چاپ می‌شود، یک نفر مسئولیت دارد توسط دستگاه چاپ کار چاپ را انجام دهد.

برای جلوگیری از واردشدن گرد و خاک به داخل قاب در قسمتهای داخلی فوم می‌چسبانند.

مرحله بعدی نصب‌کردن دوتا لولا برای اتصال رویه آیفون به قاب زیری است برای سهولت کار.

سفت‌کردن پیچ‌ها

وصل‌کردن سیم‌های لازم به بلندگو

پس از تست‌شدن بردهای سپهر سیم‌های لازم به بردها هم متصل می‌شوند.

وصل‌کردن زنگ و بلندگو روی برد.

کاربعدی وصل‌کردن بلندگو برد در قاب مخصوص خودش است (پیچ‌کردن)

گذاشتن قاب حاوی بلندگو و برد و زنگ در داخل صفحه آیفون

گذاشتن شابی زنگ

برد سوئیچ روی شابی زنگ پیچ می‌شود.

مرحله بعدی تست صدا توسط سرپرست و زدن تاریخ است. این مرحله بسیار حائز اهمیت می‌باشد چون کیفیت صدا در آیفون بسیار مهم است و این کار باید توسط سرپرست انجام می‌شود که کاملاً نسبت به کیفیت صدا دقیق است.

در این مرحله درباره به قسمتهای کناری آیفون فرم می‌چسبانند.

متصل نمودن آیفون به کاسه برای نصب داخل دیوار.

زدن برچسب روی زنگ.

این مرحله مربوط به بسته‌بندی کالا می‌باشد در این مرحله کاتالوگ هم همراه با کالا در داخل پوشش نایلونی قرار می‌گیرد.

قراردادن محصول داخل جعبه، هر 10 عدد محصول در یک جعبه قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است که وقتی بردهایی آیفون در خط کارخانه تولید می‌شود توسط سرپرست پشت بردها تسست برد می‌شود.

پشت تمامی بردهای تولید شده در این قسمت توسط سرپرست تست می‌شود. این کار برای جلوگیری از اتصال کوتاه‌شدن یا عدم اتصال کامل المانهای مدار انجام می‌شود.

انواع صفحه: شامل صفحه سپهر 535 fq و معمولی TL534 می‌باشد.

انواع گوشی‌های آیفون:

1- گوشی سایه             TL917

2- گوشی سایه             633

3- گوشی تخم مرغی     THD- 815

خط تولید گوشی 633

تست برد 633 مدل سایه

زدن فوم پیه کفی برای گوشی

چیدن ترمینال و رویه سپس پرس ترمینال رویه کفی

پیچ‌کردن کفی 633

وصل‌کردن سیم‌های مربوطه به برد

زدن قلع‌کفی و زدن تاریخ

در این مرحله سیم‌کشی برد انجام می‌شود و میکروسوییچ به کفی وصل می‌شود.

مرحله بعدی مربوط به جازدن برد و شاسی و فنر و دماغه و میکروسوییچ است.

گذاشتن میکروفن

متصل نمودن میکروفون به بلندگو

پیچ‌کردن دماغه و دسته گوشی و وصل‌کردن بند گوشی

گذاشتن فوم و بلندگو در گوشی‌ها و وصل‌کردن سیم‌ها

مرحله تست گوشی

مرحله نهایی بسته‌بندی کردن محصول است.

خط تولید گوشی 815

چسباندن فوم به چهارپایه گوشی

قراردادن زیره ترمینال

پرس زیره ترمینال (دوپرس)

گذاشتن رویه ترمینال

پیچ‌کردن ترمینال

شارژ قلع 6 پایه ترمینال

وصل سیم بلندگو به برد

وصل 4 سیم کانکتور به برد

وصل کانکتور به ترمینال‌های کفی و شاسی به ترمینال‌های کفی

آماده‌سازی زیره دسته گوشی و جازدن شاسی روی کفی

وصل بلندگو به سیم‌های برد.

سیم‌دارکردن میکروفن و شارژ میکروفن

زدن نام روی پنل و شاسی روی دماغه دار و نصب پنل به دماغه

پیچ‌کردن کفی به دماغه

زدن فوم به کفی

جازدن میکروفن- برد- بلندگو روی کفی دسته گوشی و زدن رویه به زیره گوشی

پیچ‌کردن دسته گوشی و زدن بلندگوئی به آن

اتصال دسته گوشی بنددار به گوشی و تست آن

مرحله گذاشتن کاتالوگ و قراردادن در نایلون

کارتن ساختن و قراردادن گوشی‌ها در آن.

مرحله آخر بسته‌بندی کارتن‌ها و مهر و قیمت‌دار کردن محصول

خط تولید آیفون تصویری مدل 8402

ابتدا نحوه وصل‌شدن سیم‌ها به برد کفی:

به سیم زررنگ (D) مربوطه به زنگ

سیم آبی (+B) مربوط به تغذیه

سیم سبز (A) مربوط به صدای رفت و برگشت

سیم سفید (G) مربوط به زمین

سیم نارنجی (V) مربوط به ویدئو

اجزای داخلی:

شامل 5 برد می‌باشد:

برد ویدئو:

برای ظاهرکردن تصویر در مونیتور استفاده می‌شود و شامل یک سری پتانسیومتر به صورت ورتیکال، هریزنتال و فکوس و ترانس High voltage است.

2- برد ادیو:

شامل یک قسمت زنگ، تقویت صدای رفت و برگشت و تامیر می‌باشد.

3- برد تغذیه سوییچینگ:

برای تبدیل برق شهر به DC توسط مدار الکترونیکی

4- برد سوییچ:

شامل یک LED و یک سوییچ برای روشن‌کردن مونیتور و یک سوییچ قفل‌بازکن است که به برد اریو وصل می‌شود این اتصل توسط یک کانکتور چهارتایی و یک کانکتور سه تایی انجام می‌شود.

5- برد کنتراست و لوم:

شامل یک ولوم برای کنتراست و یک ولوم برای کم و زیادکردن زنگ است و کنتراست با یک کانکتور سه‌تایی ویدئو وصل می‌شود و برد و لوم زنگ با یک کانکتور دوتایی به برد اریو وصل می‌شود.

از دیگراجزای این وسیله لامپ تصویر است و یک اسپیکر برای پخش زنگ از مونیتور.

پنل صفحه تصویری:

پنل صفحه تصویری شامل سه قسمت است:

قسمت دوربین:

دارای دو نوع دوربین CCD و CCIR مربوط به sony است که قابلیت جداسازی تصویر 380 خط تلویزیونی را دارد با نسبت سینگنال به نویز 45 db و سیگنال خروجی IV پیک توپیک با توان 6/3 وات.

2- تقویت کننده صدا:

شامل رله برای بازکردن قفل- alarm یا دزدگیر- تقویت‌کننده صدای رفت و برگشت و شامل پتانسیومترهایی برای کنترل صدا- ولتاژ خروجی برای IR روی دوربین (شامل LED مادون قرمز برای دید در شب در کنار دوربین)

از این قسمت یک تغذیه فرستاده می‌شود برای روشن‌شدن LED سوییچ

3- برد سوییچ:

شامل یک میکروسوییچ که برای زدن زنگ به کار می‌رود و شامل دو LED است.

تغذیه تصویری:

دارای ولتاژ 5/14 ولت DC برای برد صفحه و یک ولتاژ 12 ولت AC برای بازکردن قفل.

قفل: شامل اهرمها و یک بوبین می‌باشد.

صفحه دربازکن تصویری

جنس صفحه از آلومینیوم و سرب خشک مقاوم در مقابل حرارت و برودت

وجود روشنایی ملایم جهت تشخیص اسامی واحدها

سیستم مودولار 4 اسمی

غیرقابل نفوذ در برابر باران

مجهز به نور مادون قرمز

پخش صدای زنگ همزمان با داخل ساختمان برای مراجعه‌کننده

قابلیت تنظیم زاویه دید دوربین (توسط پیچ پشت دوربین)

دوربین                        (CCD) 3/1 سونی

قابلیت جداسازی تصویر (رزولوشن) 380 خط تلویزیونی

سیستم (Scanning)                (CCIR)

سینگنال خروجی           1 ولت پیک تا پیک

نسبت سیگنال به نویز     db 45

توان مصرفی                          6/3 وات

درجه حرارت قابل کارکرد        10- تا 55 درجه سانتیگراد

حداقل روشنایی             ux 1/0

صدای زنگ                            دینگ دینگ

جدول زیر ابعاد حفره مورد نیاز طبقات مختلف را در داخل دیوار جهت نصب کاسه نشان می‌دهد.

جدول زير ابعاد حفره مورد نياز طبقات مختلف را در داخل ديوار جهت نصب كاسه نشان مي‌دهد.

سيم‌كشي درب بازكن تصويري بدون استفاده از سوييچر، ماكزيمم تا 4 واحد

سيم‌كشي درب‌بازكن تصويري با استفاده از سوييچر، براي طبقات بالا

(توجه)

شاسي‌ها در پنل مدل سپهر در مدولهاي چهارتايي طراحي شده و از پشت هر مدول چهار سيم رنگي خارج شده كه ارتباط سيم‌ها با شاسي‌ها در زير مشخص است.

آمپلي فاير:

آمپلي فاير تقويت كننده صوتي است، سيگنال‌هاي صوتي توسط ميكروفن گرفته مي‌شود و سپس به سيگنال الكترونيكي تبديل مي‌شود بعد در پري آمپلي‌فاير دامه آن تقويت مي‌شود و بعد اكولايور فركانس‌هاي خاصي كه مي‌خواهيم تقويت مي‌كند (پري آمپلي فاير يك پيش تقويت كننده است)

در power تقويت جريان صورت مي‌گيرد بعد بلندگو سيگنال الكترونيكي را به صوتي تبديل مي‌كند در اين زمان است كه صدا به گوش مي‌رسد.

مانيتورينگ يك آمپلي فاير 2 وات كوچك است كه نمونه سيگنال را از پيش تقويت كننده گرفته و به سيگنال صوتي تبديل مي‌كند، در پيش تقويت‌كننده به نام LM386 وجود دارد كه تقويت صدا را بر عهده دارد كه از همين تقويت در بخش مانيتورينگ استفاده مي‌شود.

ولوم مستر: براي كم و زيادكردن صداي كل آمپلي‌فاير است.

تغذيه، ترانس 10 آمپر است كه 25 ولت AC را از آن تهيه مي‌كنيم.

يك برد به نام برد تغذيه ولتاژ در بخش‌هاي مختلف آمپلي فاير را تأمين مي‌كند.

Heat sink: در بخش power براي خنك‌نگه داشتن ترانزيستورهاي TIP 35C از يك heat sink بزرگ استفاده مي‌شود تا از سوختن ترانزيستورها جلوگيري شود.

مراحل تست آمپلي فاير:

يك سيگنال سينوسي با سيگنال ژنراتور به ورودي ميكروفن آمپلي فاير اعمال مي‌شود و عملكرد سيگنال دربخش‌هاي مختلف آمپلي فاير و بردهاي مختلف آن تحت نظر گرفته مي‌شود و از نظر پاسخ فركانسي و باس و تريبل، تست مي‌شود و با نمونه‌هاي رفرنس تطبيق داده مي‌شود.

مراحل كار در كارخانه براي توليد آمپلي فاير:

زدن قطعه‌ها روي برد‌هاي مختلف مورد استفاده در آمپلي فاير (مونتاژ)

عبور از وان قلع

كات كردن و تست بردها و شستشو و بعد واردشدن بردها به خط

آماده‌سازي كفي دستگاه (آمپلي فاير)

بستن چوك و ترانس روي كفي آمپلي فاير

بستن پنل پشت و روي كفي

بستن برد تغذيه، برد پري، برد اكو، ولوم كشويي و بلندگو

سيم‌كشي بردهاي مختلف داخل آمپلي فاير

تست صداي آمپلي فاير كه در صورت بروز هر گونه مشكل، مورد توسط سرپرست خط بررسي شده و برد مورددار توسط ايشان تحت تعمير قرار مي‌گيرد و تست نهايي صورت مي‌گيرد و در صورت بي‌اشكال بودن دستگاه، دستگاه داخل كارتن مي‌رود.

قابليت‌هاي آمپلي فايرها:

داراي دو خروجي براي ضبط‌كردن صدا و يا اتصال به آمپلي‌فاير ديگر جهت تأمين قدرت بيشتر

داراي دو ورودي ضبط صوت و يا راديو براي پخش مستقيم صدا.

امكان كنترل حجم صداي ميكروفن‌ها

امكان كنترل حجم صداي ضبط صوت

امكان كنترل حجم صداي راديو

امكان كنترل زير و بم صدا

امكان تنظيم مقدار تكرار اكو

امكان تنظيم مقدار تاخير اكو

امكان كنترل حجم صداي اكو

امكان اتصال به باطري 24 ولت

بلندگو

اين بلندگوها معمولاً با قدرت خروجي كم و تعداد زياد جهت يكنواختي صدا در پروژه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند. ترانس ميچينگ تعبيه شده داخل بلندگو داراي دوخروجي 3 و 5 وات مي‌باشد كه بدون نياز به ولوم كنترل مي‌توان بطور نسبي كنترل روي قدرت خروجي بلندگو داشت و همچنين از تلفات انرژي در طول خط (فاصله بين آمپلي‌فاير و بلندگو) جلوگيري كرد.

انواع بلند‌گوها:

بلندگوي شيپوري (درايور نونيت)

داراي قدرت خروجي 35وات RMS و قابل استفاده در فضاي باز و بسته

بلندگوسي سقفي

در انواع مدل‌هاي ظاهري متفاوت با كارايي يكسان و با قدرت خروجي 5 وات مراحل كاري در كارخانه

بستن چوك با نگه دار

پيچ‌كردن بلندگو چوك

لحيم‌كردن سيم چوك و تست آن

كاسه‌كردن

بسته‌بندي

بلند‌گوي ستوني

بلندگوسي ستوني

اين نوع بلندگو با قدرت‌هاي خروجي متفاوت توليد مي‌شود. (5-10-20-30وات)

بلندگوها روي پنل مشكلي نصب مي‌شوند سپس كليد دوحالته روي ترمينال نصب مي‌شود و چوك هم روي پنل نصب مي‌شود.

از بلندگوهاي ستوني بيشتر در اماكن عمومي و محوطه‌هاي باز استفاده مي‌شود.

رك صوتي

در مواردي كه پيام رساني از حالت ساده كه فقط به يك دستگاه آمپلي‌فاير نياز دارد خارج شود رك صوتي جوابگوي نياز است.

در اتاق توليد رك قسمتهاي مختلف كه به اختصار توضيح داده مي‌شود گردآوري شده و در طبقات رك صوتي قرار مي‌گيرد.

بردهاي مختلف كه اجزاي رك را تشكيل مي‌دهند در بخش مونتاژ، مونتاژشده پس از عبور از وان قلع و كات شدن پايه‌ها و تست بردها به مسئول رك داده مي‌شود و ايشان پس از سواركردن انواع بردها روي كفي و سيم‌كشي، تك‌تك اجزا را تست كرده و پس از بستن اجزا آنها را در طبقات رك قرار مي‌دهند.

اجزاء:

مانيتورينگ پايين آگاهنده

پري آمپلي فاير/ ميكسر

دك راديو- پخش صوت

انتخاب كننده بلندگو

بلانك پنل يك واحدي

آمپلي فاير قدرت

بلانك پنل يك واحدي

آمپلي فاير قدرت

بلانك پنل يك واحدي

آمپلي فاير قدرت

بلانك پنل يك واحدي

آمپلي فاير قدرت

بلانك پنل يك واحدي

دستگاه توزيع كننده برق

پنل آگاهنده (مانيتورينگ):

اين دستگاه معمولاً در قسمت فوقاني رك نصب مي‌شود و قابليت اتصال به چهار دستگاه آمپلي فاير قدرت را دارد. اپراتور با انتخاب هر آمپلي فاير مقدار صداي خروجي را چه از طريق بلندگوي تعبيه شده در دستگاه و چه از طريق LEVEL METER مي‌شوند و مي‌بيند و در صورت لزوم حجم صداي خروجي مربوط به آن آمپلي فاير را با دكمه ولوم آمپلي فاير تنظيم مي‌كند.

پري آمپلي فاير/ ميكسر 10 كاناله:

اين دستگاه امكانات اتصال به شش دستگاه ميكروفن و چهار دستگاه صوتي جانبي را دارد. داراي مدار پيش خبر (CHIME) بوده و همچنين از طريق LEVEL METER، اپراتور مقدار صداي خروجي را ديده و با ولوم كنترل مربوطه صدا را تعظيم مي‌كند.

سه ولوم كنترل جهت بهبود در كيفيت صداي خروجي و يا بعبارتي تنظيم فركانس‌هاي پايين، مياني و بالا به صورت جداگانه تعبيه شده است.

داراي مدار اولويت براي ميكروفن شماره يك بصورتيكه هنگام استفاده از ميكروفن شماره يك صداي دستگاههاي جانبي از قبيل راديو- ضبط و غيره بصورت اتوماتيك كاهش مي‌يابد.

(با ولتاژ ورودي 220 ولت AC- Hz50 و توان مصرفي 5/4 وات)

راديو- پخش صوت

اين دستگاه جهت پخش صداي ايستگاههاي راديويي و يا نوار كاست به كار مي‌رود. رك صوتي مي‌تواند بسته به نوع سفارش در دو مدل را راديو- پخش صوت و يا ضبط صوت دو كاسته باشد.

انتخاب كننده بلندگو (سلكتور):

اين دستگاه داراي ده كليد براي ده منطقه (Zone) مجزا و يك كليد براي پيام‌رساني همگاني (ALL CALL) مي‌باشد.

در صورتيكه تعداد زون‌ها بيشتر از ده منطقه باشد، مي‌توان از تعداد بيشتري از اين دستگاه در يك رك استفاده كرد.

آمپلي فاير قدرت 120 وات:

براساس حجم صداي درخواستي مي‌توان يك الي چهار دستگاه آمپلي فاير 120 را در يك رك نصب كرد. در صورت نياز به حجم صداي بيشتر آمپلي فايرهاي بعدي در رك ديگر نصب شده، ورودي آن به رك اول متصل مي‌شود.

دستگاه توزيع كننده برق و ترمينال‌هال خروجي:

اين دستگاه در قسمت تحتاني رك نصب شده و وظيفه توزيع برق‌رساني به دستگاههاي منصوبه در رك را دارد. همچنين اتصالات بلندگوها به خروجي آمپلي‌فايرها از طريق ترمينال‌هاي تعبيه شده در اين دستگاه انجام مي‌گردد.

نرم‌افزار پروتل اجزا و ترسيم نقشه شماتيك

در تشريح اين نرم‌افزار، ابتدا كتابخانه‌ها و قطعات موجود در نرم‌افزار، روش قراردادن قطعات روي صفحه ترسيم، رسم اتصالات بين آنها و به طور كلي ترسيم نقشه مورد نظر توضيح داده مي‌شود سپس چگونگي و مراحل آماده‌سازي فايل شماتيك و ايجاد فايل Netlist براي استفاده در محيط PCB بيان خواهد شد.

شروع به كار

با اجراي دستور File/New، صفحه ترسيم (Sheet) نرم‌افزار باز مي‌شود به گونه‌اي كه تمام صفحه ترسيم در صفحه مانيتور، قابل مشاهده است.

كتابخانه‌ها و قطعات موجود

يك نقشه شماتيك، شامل قطعات و اتصلا بين آنهاست؛ بنابراين براي ترسيم يك نقشه ابتدا لازم است قطعات تشكيل دهنده نقشه را شناخته و نحوه قراردادن آنها روي صفحه ترسيم را بدانيم. قطعات موجود در اين نرم‌افزار (مقاومت، خازن‌ها، ICها، كانكتورها و ...) نسبتاً كامبل بوده و براي امكان دسترسي سريع و آسان با توجه به نوع يا شركت سازنده در كتابخانه‌هاي مختلف قرار داده شده‌اند. قطعات پركاربرد مانند مقاومت ()، خازن ()، ترانزيستور (NPN و ) و سلف (INDUCTOR) در كتابخانه device (يا d_device)، Icهاي TTL و به ترتيب در كتابخانه‌هاي d_ttl و d_cmos، Icهاي خطي در كتابخانه d_linear و اغلب Op-Ampها در كتابخانه d_opamps قرار دارند. Icهاي از نوع ميكروپروسسور، حافظه و در كتابخانه‌هايي با نام شركت سازنده (مثل amd1) و Icهاي A/D و D/A در كتابخانه d_adc/dac قرار دارند. همچنين قطعاتي كه در مجموعه كتابخانه‌ها وجود ندارد، مثل 7- Segmentها نيز در اين نرم‌افزار قابل ايجاد هستند كه در قسمت Library Editor توضيح داده خواهد شد.

توجه: براي نمايش پانل Component Browser روي صفحه نمايش، بايد گزينه Component Browser در منوي Option فعال باشد (اين گزينه به صورت پيش فرض فعال است).

براي اضافه‌كردن يا حذف يك كتابخانه از اين ليست، روي گزينه Add/Remove از منوي Library كليك كنيد (يا دكمه Add/Remove در پانل Component Browser را كليك نماييد).

در قسمت Current File List كتابخانه‌هاي فعلي نرم‌افزار ليست شده است. براي اضافه‌كردن يك كتابخانه به اين ليست، بعد از انتخاب مسيري كه نرم‌افزار در آن نصب شده، كتابخانه مورد نظر را در قسمت File، انتخاب كرده و دكمه Add را كليك كنيد (يا روي كتابخانه مورد نظر كليك مضاعف نماييد). براي حذف يك كتابخانه آنرا در قسمت Current File List انتخاب و دكمه Remove را كليك كنيد.

در پانل Component Browser با كليك ماوس روي فلش رو به پايين در قسمت Library مي‌توان كتابخانه مورد نظر را انتخاب كرد كه قطعات موجود در اين كتابخانه در زير قسمت Components In Library نشان داده خواهد شد.

با انتخاب هر قطعه در اين ليست توسط ماوس و كليك دكمه Edit برنامه Library Editor اجرا شده و اين قطعه در آن محيط نمايش داده مي‌شود كه امكان ويرايش قطعه در آن محيط وجود دارد.

توضيحات بيشتر راجع به اين موضوع را به فصل 5 موكول مي‌كنيم.

پيداكردن يك قطعه در كتابخانه‌ها

در صورتي كه نام (Library Ref) يك قطعه را به طور كامل نمي‌دانيد يا نمي‌دانيد قطع مورد نظرتان در كدام كتابخانه قرار دارد، براي پيداكردن آن مي‌توانيد دكمه Find در پانلComponent Browser را كليك كنيد يا روي گزينه Find component از منوي Library كليك نماييد. در اين صورت پنجره‌اي مطابق شكل 4-2 باز مي‌شود كه با واردكردن نام قطعه ياحتي چندحرف از نام قطعه مي‌‌توانيد نام كامل قطعه و كتابخانه‌اي را كه قطعه در آن قرار دارد پيدا كنيد.

به طور مثال براي پيداكردن Ic هاي تمام 374 به اين ترتيب عمل كنيد: در قسمت By Library Reference عبارت *374 را وارد كنيد. (* به معني "هرچه" در نظر گرفته مي‌شود) در قسمت Scope مشخص كنيد جستجو در چه كتابخانه‌هايي انجام گردد. سپس دكمه Find را كليد كنيد (انتخاب Specified Path جستجو، فقط در مسير تعيين شده در قسمت Path، انتخاب Listed Library جستجو، فقط در كتابخانه‌هاي فعلي نرم‌افزار و انتخاب All Drives، جستجو در تمام ديسك سخت را باعث مي‌شود).

كتابخانه‌هايي كه اين قطعه در آنها وجود دارد در قسمت Found Library و قطعات پيدا شده در قسمت Components نشان داده مي‌شود (شكل 4-2). با كليك دكمه Add to Library List اين كتابخانه‌ها به ليست كتابخانه‌هاي فعلي نرم‌افزار اضافه مي‌گردند.

ترسيم نقشه مدار

همان‌طور كه گفته شد نقشه مدار شامل قطعات و اتصالات بين آنهاست. در اين قسمت طريقه قراردادن و وارد مشخصات مربوط به هر يك و چگونگي ترسيم اتصالات بين آنها را شرح مي‌دهيم.

قراردادن قطعات

براي قراردادن قطعات روي صفحه به دو روش مي‌توان عمل نمود؛

انتخاب قطعه مورد نظر در كتابخانه مربوطه و كليك Place در پانل Component Browser كه در قسمت قبل توضيح داده شد.

استفاده از گزينه Part منوي Place.

با اجراي دستور Place/ Part (يا استفاده از كليدهاي ميانبر P-P) و واردكردن نام (Library Ref) قطعه موردنظر و كليك Ok سپس وارد شماره قطعه (Designator) (مثلاً R1) و كليك OK مي‌توانيد قطعه مورد نظر را روي صفحه ترسيم قرار دهيد. هنگام واردكردن شماره قطعه، توجه داشته باشيد كه شماره قطعات نبايد تكراري باشد همچنين سعي كنيد استانداردها رعايت شود. مثلاً براي مقاومت‌ از شماره‌هاي R1 و R2 و ...، براي خازن از شماره‌هاي C1 و C2 و ... و براي ترانزيستور از شماره‌هاي Q1 و Q2 و ... استفاده كنيد.

به اين ترتيب قطعات مورد نياز را روي صفحه ترسيم قرار دهيد.

توجه1: در اين روش بايد نام قطعه به طور كامل وارد شود و در صورتي كه نام قطعه مورد نظر را به طور كامل نمي‌دانيد بايد از روش اول استفاده كنيد.

توجه2: در اين روش قراردادن قطعه، لازم نيست كتابخانه در بردارنده قطعه، در ليست كتابخانه‌هاي فعلي باشد.

براي جابه‌جاكردن قطعه قرارداده شده از دستور Edit\Move\Move و براي حذف آن از دستور Edit\Delete و كليك ماوس روي آن استفاده كنيد؛ همچنين براي حذف قطعه مي‌توانند روي آن كليك كرده (كه باعث مي‌شود اطراف آن يك كادر خط چين ظاهر شود) و سپس كليك Delete صفحه كليد را فشار دهيد.

رسم اتصالات الكتريكي

بعد از قراردادن قطعات مورد نياز روي صفحه ترسيم، لازم است اتصالات بين آنها ترسيم شود. البته قراردادن قطعات و رسم اتصالات مي‌تواند به طور همزمان انجام گيرد.

براي رسم اتصال بين پايه‌ها مي‌توان از Write استفاده كرد و يا پايه‌هايي را كه لازم است به همديگر وصل شوند با برچسب مشابه به عنوان يك گره (Net) تعريف نمود كه به ترتيب شرح داده مي‌شود.

استفاده از Write

معمولاً براي رسم اتصالات از Write استفاده مي‌شود. با كليك روي گزينه Write از منوي Place يا استفاده از كليدهاي ميانبر (P-W) و كليك ماوس در دو نقطه يك Write بين آنها رسم مي‌گردد.

توجه1: براي برقرارشدن اتصال بين پايه‌ها، Write بايد فقط به انتهاي پايه‌ها متصل شود. در موقع ترسيم Write وقتي Write به انتهاي پايه يا انتهاي يك Write برخورد كند يك Junction آشكار مي‌گردد كه نشان‌دهنده برقرارشدن اتصال است.

توجه2: مي‌توان Writeها را بدون اينكه به يكديگر متصل شوند از روي همديگر عبور داد و در صورتي كه لازم است دو Write در محل تقاطع به همديگر وصل گردند، بايد يك Junction در يك محل تقاطع قرار داده شود. براي قراردادن Junction، روي گزينه Junction از منوي Place كليك كنيد (يا از كليدهاي ميانبر P-J استفاده كنيد)

نكته: در هنگام برقراري اتصال بين دو پايه توسط Write سعي كنيد Write را به طور يك تكه رسم نماييد و از رسم Write به صورت منقطع بپرهيزيد زيرا هنگام عبور Write از انتهاي يك Write ديگر يا يك پايه، نرم‌افزار به طور خودكار يك Junction در محل تقاطع آنها قرارداده و آنها را به همديگر وصل مي‌كند (البته به شرطي كه گزينه Auto Junction در پنجره Option\Preference فعال باشد).

رنگ و ضخامت Write را مي‌توان با كليك روي گزينه Change از منوي Edit و كليك ماوس روي Write (يا كليك مضاعف روي آن) تغيير داد.

براي حذف يك Write مي‌توانيد از گزينه Delete از منوي Edit و كليك ماوس روي آن استفاده كنيد؛ همچنين با كليك ماوس روي Write كه باعث مي‌شود دوانتهاي روي آن صفحه مشخص شود و فشار كليد Delete اين كار انجام مي‌شود.

نكته: هنگام رسم Write بهتر است گزينه Electrical Grid منوي Option فعال باشد. فعال‌بودن اينگزينه باعث مي‌شود يك شبكه نامرئي روي صفحه ترسيم قرارگيرد كه وجود اين شبكه باعث تسهيل رسم Write بين پايه‌ها خواهد شد.

استفاده از برچسب

همان طور كه گفته شد براي وصل‌كردن دو پايه يا دو Write مي‌توان از برچسب استفاده كرد. براي برچسب‌زدن پايه‌ها و Writeهايي كه بايد به همديگر وصل شوند مي‌توان از دو جزء Net Label و Power Port استفاده كرد كه به ترتيب توضيح داده مي‌شود.

Net Label

براي رسم اتصالات براي پرهيزاز كشيدن Write و شلوغ‌شدن نقشه، بخصوص در مدارات ديجيتال كه تعداد اتصالات زياد است، از Net Label استفاده مي‌شود.

در يك نقشه، هنگامي كه دو قطعه Write در هرجاي صفحه با Net Label مشابه برچسب زده شوند، نرم‌افزار آنها را متصل به هم در نظر مي‌گيرد، از اين رو براي اتصال دو پايه در يك نقشه شماتيك به اين روش، بايد دو قطعه Write به هر كدام وصل نموده و Net Label مشابه به آنها اختصاص داد.

با كليك روي گزينه Net Label از منوي Place (يا فشار كليدهاي ميانبر P-N) كادر مربوط به Net Label روي صفحه ظاهر مي‌شود كه با فشار كليد Tab در اين لحظه پنجره مشخصات Net label مطابق شكل 6-2 باز شده و مشخصات آن مانند Net (نام Label)، موقعيت مكاني، رنگ و نوع قلم (Font) مربوط به متن Net Label، تعيين مي‌شود. Net، مهمترين مشخص Net Label مي‌باشد كه در ابتدا به صورت پيش‌فرض Text در نظر گرفته شده است. بعد از ايجاد تغييرات موردنظر در اين پنجره و كليك دكمه OK با حركت ماوس Net Label را در كنار يا روي Write مورد نظر قرار دهيد. توجه به اين نكته ضروري است كه تمام Writeهاي برچسب خورده توسط Net Label با Net يكسان به همديگر متصل شده و به عنوان يك گره محسوب مي‌گردند.

بعد از قراردادن Net Label با انتخاب گزينه Change از منوي Edit يا كليك مضاعف روي آن نيز مي‌توان مشخصات مربوط به آن را تغيير داد.

نكته: درمورد Writeهايي كه به طور عمودي رسم شده‌اند Net Label بايد در سمت چپ آنها قرار گيرد.

توجه1: بهتر است از حروفي مانند R، C، Q و ... كه براي شماره‌گذاري قطعات استفاده مي‌شود، به عنوان Net در Net Label استفاده نگردد.

توجه2: Net Label نبايد با Text ايجاد شده توسط دستور Place\Text اشتباه گردد. اين دستور براي قراردادن يك متن مثلاً نام و شماره بورد يا نام شركت، روي نقشه استفاده مي‌شود و باعث هيچ‌گونه ارتباط الكتريكي نخواهد گرديد.

براي ترسيم نقشه شماتيك از دو جزء Bus و Bus Entry نيز استفاده مي‌شود. اين اجزائي به تنهايي هيچ اتصال الكتريكي برقرار نكرده و فقط براحتي دنبال‌كردن اتصالات (نقشه‌خواني) استفاده مي‌شوند. معمولاً يك Net label روي Buss قرار مي‌دهند (مثلاً D[0…7]) كه معرف اتصالاتي است كه به آن Bus وصل هستند. (شكل 7-2)

معمولاً براي برقراري اتصال بين پايه‌هاي تغذيه و زمين قطعات استفاده مي‌شود. با كليك روي گزينه Power port از منوي Place (يا استفاده از كليدهاي ميانبر P-O) شكل يك Power Port كه به صورت پيش فرض براي اولين بار به شكل مي‌باشد روي صفحه ظاهر خواهد شد كه با فشار كليد Tab پنجره مربوط به مشخصات آن مطابق شكل 8-2 باز مي‌شود.

عملكرد Power Port از نظر برقراري اتصال شبيه Net Label است و مانند Net Label، Net مهمترين مشخصه Power Port مي‌باشد و از ديد نرم‌افزار، تمام Power Portهاي با Net همنام به هم متصل هستند. برخلاف Net Label، اتصال Power Port به Write الزامي نيست و مي‌توان آن را مستقيماً به پايه قطعه وصل كرد.

Power portها داراي چند Style مختلف هستند كه در قسمت Style انتخاب مي‌شود (شكل 8-2) مثلاً براي Power Portهاي مربوط به پايه‌هاي تغذيه (VCC، +5، +12 و ...) معمولاً از Style، Bar استفاده مي‌شود. همچنين در مداراتي كه لازم است زمينهاي قدرت و ديجيتال از هم جدا شوند (مثلاً مداراتي كه در آنها از ICهاي A/D استفاده شده است) معمولاً براي زمين قدرت از Style، Power Ground و Net مثلاً PGND و براي زمين ديجيتال از Style، Signal Ground و Net مثلاً DGND استفاده مي‌شود. مجدداً تذكر داده مي‌شود كه معيار نرم‌افزار براي اتصال Power Portها به همديگر Net آنهاست و نوع Style در اين رابطه نقشي ندارد.

بعد از قراردادن Power Port با كليك روي گزينه Change از منوي Edit و كليك روي يك Power Port (با كليك مضاعف روي آن) نيز مي‌توان مشخصات آن را تغيير داد.

اتصال تغذيه و زمين Icها

همان طور كه قبلاض نيز اشاره شد پايه تغذيه (VCC) و زمين (GND) در ICهاي ديجيتال مخفي شده‌اند. در اين نرم‌افزار به طور خودكار، پايه تغذيه ICها به گروه VCC و پايه زمين آنها به گره GND متصل مي‌شود. روش كار به اين صورت است كه نرم‌افزار نام (Name) پايه‌هاي مختلف مخفي شده قطعات را بعنوان برچسب در نظر گرفته و بنابراين تمام پايه‌هاي همنام مخفي شده، به هم متصل مي‌گردند.

نكته: در صورتي كه لازم باشد، پايه تغذيه ICهاي مختلف را به ولتاژهاي متفاوت، مثلاً بعضي را به +5 و بعضي را به +12 وصل كنيد، با توجه به توضيحات بالا، كافي است گزينه Hidden Pins در پنجره مربوط به مشخصات اين ICها را فعال كنيد؛ بنابراين همانطور كه قبلاً در قسمت مربوط به مشخصات قطعات بيان شد، پايه‌هاي تغذيه وزمين آنها نيز روي صفحه نشان داده شده بنابراين بصورت خوكار به همديگر متصل نشده و مي‌توانيد مانند بقيه پايه‌ها اتصالات آنها را رسم نماييد.

جابه‌جا كردن اجزاء

به منظور تغيير مكان اجزاي قرارداده شده روي صفحه از گزينه Move منوي Edit استفاده مي‌شود. گزينه‌هاي مختلف دستور Edit\Move و عمل هر كدام به شرح زير است.

Drag: با انتخاب اين مورد و كليك ماوس روي يك قطعه، Write يا آن جزء و اتصالات مربوط به آن با حركت ماوس جابه‌جا مي‌شوند (درمورد بقيه اجزا مانند Move\Move عمل مي‌كند). كليدهاي ميانبر M-D معادل اين دستور است.

Move: با انتخاب اين مورد و كليك ماوس روي يك جزء، فقط همان جزء جاتبجا مي‌شود. كليدهاي ميانبر M-M معادل اين دستور است.

Selection: با انتخاب اين مورد و كليك ماوس روي صفحه ترسيم، تمام اجزاي انتخاب شده، جابه‌جا مي‌گردند، كليدهاي ميانبر M-S معادل اين دستور است.

Drag Selection: مانند مورد Selection عمل مي‌نمايد با اين تفاوت كه اتصالات مربوط به قسمت انتخاب شده را نيز جابه‌جا مي‌ كند.

Move To Front: با توجه به اينكه ترتيب زماني قرارگرفتن اجزا روي نقشه در يك پشته (Stack) قرار مي‌گيرد (اين ترتيب هنگام اجراي دستور Annotate مورد استفاده قرار مي‌گيرد).

وقتي مي‌خواهيد مكان مربوط به يك قطعه را در اين پشته تغيير دهيد از اين دستور استفاده نماييد. اين مورد مانند مورد Move عمل مي‌كند با اين تفاوت كه وقتي يك قطعه توسط اين دستور جابه‌جا شود موقعيت آن در پشته تغيير كرده و در بالاي پشته قرار مي‌گيرد.

گزينه‌هاي Bring To Front، Send To Back، Bring To Front Of و Send To Front Of براي تغيير موقعيت قطعات در پشته به كار مي‌رود. مثلاً با اجراي دستور Move\Bring To Front و كليك ماوس روي قطعات موقعيت مربوط به هر قطعه به ترتيب كليك شدن، از بالا به پايين در پشته قرار مي‌گيرد.

نكته1: پايين نگه‌داشتن كليد Ctrl و كليك ماوس روي يك جزء مانند دستور Move/Drag عمل مي‌كند.

نكته2: هنگام جابه‌جاكردن يك جزء با پايين نگاه‌داشتن كليد Ctrl مي‌توان آن را فقط در راستاي عمودي و با پايين نگهداشتن كليدهاي Ctrl و Shift مي‌توان آنرا فقط در راستاي افقي حركت داد.