قبل از اینکه به موضوع اصلی بپردازیم، لازم می دانم بخشی از کتاب را به بررسی نقش تأمین اجتماعی در جوامع و تاریخچهی تأمین اجتماعی در ایران اختصاص دهم.
تأمین اجتماعی نقش بسزایی در ارتقای سطح زندگی مردم، برنامه ریزان و مدیران جامعه دارد و برنامه ریزان تأمین اجتماعی باید در امر برنامه ریزی برای این سازمان همگام با دیگران برنامه ریزان پیش بروند.
نظام تأمین اجتماعی اقشار جامعه را به هنگام کاهش یا قطع درآمد، بروز بیماری، بیکاری، از کارافتادگی، فوت و بی سرپرستی از طریق دو نظام بیمه ای و حمایتی تحت حمایت قرار می دهد.
نمودار سازمانی زیر عملکرد سازمان را براساس سلسله مراتب نشان می دهد.
(نمودار در فایل اصلی قابل مشاهده است )
سازمان تأمین اجتماعی به موجب مادهی 1 قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354 تاسیس شد تا انواع بیمه های اجتماعی را به اجرا درآورد و گسترش دهد و نظامی هماهنگ با برنامه های تأمین اجتماعی مستقر سازد و همچنین وجوه و درآمدهای موضوع قانون تأمین اجتماعی را تمرکز بخشد و از محل همین وجوه و ذخایر به سرمایه گذاری و بهره برداری بپردازد.
سازمان تأمین اجتماعی مرکزی در خیابان آزادی جنب وزارت کشور واقع شده است بر اساس مصوبه 29/4/73 مجلس شورای اسلامی نهاد عمومی و غیردولتی است و اداره آن براساس مادهی 6 اساسنامه تحت ریاست شورای عالی «بالاترین رکن سازمان» است.
ارکان سازمان عبارتست از: شورای عالی، هیأت مدیره، مدیرعامل، هیأت نظارت.
تحقیق عدالت اجتماعی
از دیرباز تاکنون ذهن برنامه ریزان، سیاست مداران، اقتصاددانان، جامعه شناسان و … را به خود مشغول داشته است.
جوامع توسعه یافته امروزی از قرن 19 و 20 به مقوله تأمین اجتماعی توجه کرده و چگونگی آن را ساخته و به مرحله اجرا درآوردند در حالیکه جوامعه توسعه نیافته به اهمیت آن عمدتاً از جنگ جهانی دوم به بعد رسیده و در صدد طراحی، ساخت و عملیاتی کردن آن هستند.
قبل از پرداخت به تئوری حسابداری صندوقهای تأمین اجتماعی لازم است به انواع مستمری این صندوق ها به طور اختصار اشاره نماییم زیرا همین مستمریها و شرایط آنها است که باید در آینده درباره آنها با در دست داشتن اطلاعات لازم محاسبات مربوطه را انجام دهیم.
الف) مستمری بازنشستگی :حق دریافت مستمری بازنشستگی همیشه به یک حداقل سن و طی یک دوره حداقل بیمه بستگی دارد.
در بسیاری از کشورهای اروپای غربی و سایر کشورهای صنعتی برای برقراری مستمری سن مردان لااقل باید 65 سال باشد ولی در کشورهای اروپای شرقی غالباً 60 سال است از طرف دیگر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه معمولا سن دریافت مستمری 60 حتی 55 سال تعیین شده است.
در تعداد زیادی از کشورها سن قبول مستمری برای زنان کمتر از مردان است.
دوره استاژ: (دارا بودن حداقل سابقه بیماری) در برخی از صندوق ها بر حسب مدت پرداخت حق بیمه، سال های بیمه، شغل، کار یا محل اقامت تعیین می گردد.
معمولاً از 10 سال کمتر و از 25 سال بیشتر نیست.
ب) مستمری از کار افتادگی:
از کار افتادگی بر دو نوع است و به موجب قانون تعریف شده است:
از کار افتادگی شغلی
از کار افتادگی کلی (عدم توانائی انجام کار)
از کار افتادگی شغلی به از دست دادن شغل بیمه شده که به طور معمول به آن می پردازد مربوط می شود. ولی از کار افتادگی کلی عبارتست از عدم توانایی به دست آوردن در آمد در هر شغل مناسب
ج) مستمری بازماندگان
مستمری بازماندگان در صورت فوت مستمری بگیر بازنشسته یا بیمه شده شاغل یا از کار افتاده پرداخت می گردد.
بازماندگان مهم دریافت کننده مستمری همسر و فرزندان متوفی هستند.
سایر مستمری بازماندگان احتمال مانند والدین، خواهران، برادران، و اولاد آنها یا شوهر یک زن بیمه شده در شرایطی محدود از نظیر هزینه ها هرگز حائز اهمیت نیستند.
نرخ های پرداخت مستمری ها به شرح زیر است.
نرخ مستمری بازنشستگی : 30% دستمزد متوسط پایانی به اضافه %5/1 به ازاء هر سال پرداخت کسور بیش از 15 سال تا حداکثر %60 بعد از 35 سال یا به اضافه کسورات پرداخت شده یا بستانکار شده
مستمری از کار افتادگی : همان فرمولی که برای مستمری بازنشستگی بیان شد.
مستمری بازماندگان: درصدی از مستمری بازنشستگی که بیمه شده حق دریافت آن را دارد یا از مستمری از کارافتادگی که در زمان فوت حق آن را می داشت به این شرح %50 به همسر و 20% به هر طفل
منابع تامین مالی و هزینه ها
طبق ماده 51 قانون تامین اجتماعی هیأت مدیره سازمان باید تا اول دی ماه هر سال بودجه کل سازمان را برای سال بعد تنظیم کند و به شورای عالی تامین اجتماعی پیشنهاد نماید شورای عالی مکلف است حداکثر تا پانزدهم اسفندماه بودجه سال بعد را تصویب کند و به هیئت مدیره ابلاغ نماید.
براساس ماده 28 قانون، به طور کلی درآمدهای سازمان از منابع زیر تامین می شود:
1-2-5- درآمدهای حاصل از حق بیمه وصولی
2-2-5- درآمدهای حاصل از وجوه و ذخائر و اموال سازمان
3-2-5- درآمدهای حاصل خسارات و جرائم نقدی
4-2-5- کمک ها، هدایا و سایر درآمدها
5-2-5- سه درصد وصولی حق بیمه بیکاری
فصل اول
طبقه بندی انواع بیمه های درمان به تجزیه و تحلیل سیاستهای بیمه ای در نظام های بهداشتی یا ترکیبی از طرح های بیمه کمک می کند، ارائه طبقه بندی ابزاری مفید خواهد بود که دستیابی به داده های آماری در مورد سیاستها و اطلاعات موردنیاز را برای برقراری نظارت در بیمه های خصوصی هدایت خواهد کرد.
بیمه نوعی روش تأمین منابع مالی است که هم پیش پرداخت و هم یک کاسه کردن را دربرمیگیرد، بیمه های درمان براساس چهار معیار منبع تأمین مالی، میزان اختیار افراد برای مشارکت در برنامه گروهی یا فردی بودن برنامه و روش محاسبه حق بیمه طبقهبندی می شوند.
چشم انداز رفاه اجتماعی در جهان امروز
جامعه ای با دو سرعت
عقیم سازی و سقط جنین اجباری
برای اینکه اطلاعاتی راجع به رفاه و عدالت اجتماعی داشته باشیم، لازم دانستم هرچند که این مباحث چندان ارتباطی به گزارش اصلی ندارد.
شمه ای از آنچه را که دانستن و تفکر کردن پیرامون این موضوع به نظر این حقیر الزامی است را به اطلاع خوانندگان برسانم.
عدالتی که همه جوامع از آن سخن به میان می آورند ولی اکثریت آنها از معنای واقعی آن بی خبر هستند.
جامعه ای با دو سرعت
در آبان ماه گذشته (سال 84) هنگامی که دولت لیبرال دموکرات نخست وزیر ژاپن برای تعیین تکلیف اصلاحات اقتصادی موردنظر خود و پیش بردن موج جدید خصوصی سازی انتخابات پارلمانی زودتر از موعد را انتخاب کرده بود، تبلیغات انتخاباتی کم سابقه ای برای متقاعد کردن رأی دهندگان برپا شد.
اصلاحات موردنظر نخست وزیر ژاپن و حزب حاکم در حقیقت همان چیزی است که در کشورهای دیگر با عنوان خصوصی سازی مطرح می شود و نخستین هدف آن هم کوتاه کردن دست دولت از تصدی سازمانها و دستگاههای تولیدی و خدمات عمومی است.
در گرماگرم همین مبارزات انتخاباتی بود که در زیر همان آگهی های دیواری بس بالابلند بر در و دیوار شهرها، روزنامه نگاران خارجی با گروههای چشم گیری از افراد بیسروسامان و خیابان خواب مواجه می شدند که در گوشه و کنار گذرگاههای عمومی روزگار می گذراندند.
یکی از همین خبرنگاران در مصاحبه با یکی از همین خیابان خواب ها می گوید:
«مرد پنجاه ساله ای بی پناه است که صاحب و کارفرمای یک کارگاه فلزکاری کوچک بوده است که ورشکست شده و برای فرار از دست طلبکاران به یکی از مجتمع های فقیرنشین در توکیو پناه آورده است.
در نیمه اول سال 2005 (1384) وضع اقتصادی کشور تا حدی بهبود یافت و آثاری از رشد مجدد اقتصادی پدید آمد.
در نيمه اول سال 2005 (1384) وضع اقتصادي كشور تا حدي بهبود يافت و آثاري از رشد مجدد اقتصادي پديد آمد.
واقعيت اين است كه دور از بازارهاي سهام و عملكرد چشم نواز صنايع سود آفرين و همچنين دور از بازي هاي سياسي صاحبان قدرت و باز هم دور از عرضه گسترة كالاهاي لوكس در شهرهاي بزرگ و محله هاي اشرافي، كشور ژاپن ديگري هم وجود دارد كه متشكل از انبوه عظيمي از مردم بي بضاعت است كه به طور معمول در پرتو دوربين ها و نمايشگاهها و چشم اندازهاي دلفريب تبليغاتي قرار نمي گيرند، ولي اين جماعت خاموش و سر به زير را مي توان در امتداد خيابانهاي با فروشگاههاي ورشكسته و كارگاههاي تعطيل شده مشاهده كرد. سيماي ديگري از اين تعطيلي ها و اخراج ها را مي توان در ستون حوادث و در ميان نامه هاي خوانندگان روزنامه هاي بزرگ كشور را تشخيص داد.
افزايش خودكشي به ميزان يكصد مورد در روز است كه بيشتر آنها به دلايل اقتصادي مربوط مي شود.
براساس آمار و ارقام سازمان همكاري و توسعه اقتصادي 15 درصد از خانوارهاي ژاپني در زير خط فقر زندگي مي كنند.
«عقيم سازي و سقط جنين اجباري»
علت ديگر اينكه تأمين اجتماعي بايستي در جهان توسعه پيدا كند، اين است كه انتظار مي رود كه به پيشرفت فرهنگ مردم عامي منجر شود.
و درك انسانهاي عصر حاضر را در رابطه با نحوة زندگي و شناخت عواملي كه به بهبود وضعيت اقتصادي، اجتماعي اشان كمك مي كند را بالا مي برد.
اما هنوز در كشورهاي به ظاهر متمدن و در روستاهاي دورافتاده و مناطق محروم اين سرزمين ها سردمداراني وجود داشته و دارند كه كوچكترين ارزشي براي فرهنگ و تمدن اصيل انسانها قائل نيستند و با آنها به مانند يك ابزار براي رسيدن به اهداف شان رفتار مي كنند.
نمونه اي از اين ظلم و تعدي را با هم مرور مي كنيم.
بين ماه مارس و ژوئيه 2005 (در يكي از بخش هاي دور افتادة استان شاندوگ در شرق چين) در حدود 000/7 زن چيني به اجبار از سوي ماموران سازمان ملي تنظيم خانواده عقيم شده اند و بسياري ديگر از زنان پس از تزريق مواد ويژه اي نوزادان مرده به دنيا آوردند.
چرا؟ فقط به اين دليل كه مسئولان تنظيم خانواده اين منطقه مورد توبيخ قرار گرفته بودند كه چرا نتوانسته اند از شمار زياده از حد تولدها بكاهند.
و بنابراين در اجراي سياست مشهور به فرزند واحد قصور ورزيده اند، اين خبر كه ابتدا در مجله تايم منتشر شده بود، با سرعت حيرت انگيزي از سوي مقامات كميسيون به جمعيت مورد تاييد قرار گرفت. البته تعهدي به حقوق زنان ناديده گرفته شده بود، براساس گفته هاي سخنگوي كميسيون ملي جمعيت و تنظيم خانواده، بازرسي هاي به عمل آمده در ايالت شاندوگ آشكار كرده است كه اخبار مربوط به بعضي موارد سق جنين و عقيم سازي اجباري حقيقت دارد.
سخنگو اضافه كرده است كه تعدادي از ماموراني كه مرتكب اين اعمال شده اند از سمت خود بركنار و بعضي از آنها تحت بازجوئي قرار گرفتند.
اين اتفاقات در حالي به وقوع پيوست كه در سال 2002 مجلس ملي توده اي چين قانوني را به تصويب رساند كه كنترل دولت را تا حدي ملايم تر مي كرد و به موجب قانون جديد زوج هاي چيني مي توانند چند فرزند داشته باشند، مشروط بر اينكه ماليات مخصوص بپردازند، مالياتي كه آن را به طور مودبانه «جبران عوارض اجتماعي» مي نامند.
يكي از مشاوران چيني كميسيون ملي تنظيم خانواده توضيح مي داد كه سياست فرزند واحد با آنكه در ظرف بيست سال توانسته است از 300 ميليون تولد جلوگيري كند، بسياري از مردم را بر ضد دولت برانگيخته است. از اين نظر نمي توان گفت كه اين سياست موفقيت آميز بوده است.
فصل دوم:
«مفاهيم حسابداري و فعاليت هاي مربوط به آن»
معمولاً در هر فني اصطلاحاتي وجود دارد كه بنا به مقتضيات آن فن نشان دهندة معاني و مفاهيم خاصي مي باشد.
فن حسابداري نيز از اين امر مستثني نيست- و داراي اصطلاحات مخصوص به خود ميباشد. از آنجايي كه اين فن طريقة جديد آن در مملكت ما به تازگي رواج يافته است و به تدريج رونق و دوام مي يابد از آن تحت عنوان كار با سيستم نام برده مي شود»
«سيستم»
سيستم عبارتست از مجموعه اي كه به منظور انعكاس و ثبت و نتيجه گيري از فعاليتهاي بازرگاني و صنعتي و تأمين هدف هاي مديريت در موسسات استقرار مي يابد به طور كلي سيستم از سه جزء زير تشكيل يافته است.
جزء اول: فرم ها كه شامل مدارك اوليه، دفاتر و اسناد و همچنين فرم گزارش هاي مالي و آماري و بقيه فرم هايي كه باعث به جريان افتادن كارها مي شود.
جزء دوم: روش ها، روش عبارتست از يك سلسلة عملياتي كه زنجيروار به هم پيوسته و داراي مراحل مختلف نيز هست.
جزء سوم: شيوة كار(مند) متد از نحوة انجام دادن عمليات بحث مي كند و شيوة انجام كار مي تواند دستي، الكترونيكي يا مكانيكي باشد.
از آنجائيكه اطلاعات دقيق و قابل اتكا و به موقع مربوط به فعاليتهاي تأمين اجتماعي از اهميت خاصي برخوردار است و اطلاعات مالي نقش غيرقابل انكاري در تحقق اين امر دارد.
حسابداري تأمين اجتماعي در ابتداي سال مالي با ثبت تراز افتتاحيه كار خود را آغاز مي كند به اين ترتيب كه حساب هاي دارائي به حساب مربوطه بدهكار و در مقابل تراز افتتاحيه بستانكار مي شود.
و همچنين حسابهاي بدهي بستانكار و تراز افتتاحيه بدهكار مي شود در واقع حسابهاي دائمي در مقابل تراز افتتاحيه ثبت مي شوند.
كد حسابها سازمان تأمين اجتماعي همانند سازمان ها و شركت هاي ديگر از حساب دارائي (كد 1) كه شامل دارائيهاي جاري مانند حساب بدهكاران، اسناد دريافتني و … دارائيهاي ثابت مانند زمين، ساختمان، و … دارائي هاي نامشهود.
و همچنين بدهي هاي جاري و بدهي هاي بلندمدت، و سرمايه مجاز سازمان هستند تنها تفاوتي كه حسابداري سازمان با حسابداري شركت ها در كدگذاري حسابها دارد اين است كه براي بانك حسابهاي جداگانه اي وجود دارد و حسابهاي بانك كدنيك جداگانه اي دارند عمليات حسابداري سازمان با تنظيم سند، دفاتر روزنامه، معين و كل انجام مي گيرد، تنظيم سند و دفاتر در سازمان توسط واحد مالي صورت مي گيرد كه مسئول امور مالي بر آن نظارت دارد.
واحدهاي حسابداري شامل بخش ذخاير و سرمايه گذاري، بخش ترازنامه مميزين حسابداري، نگهداري اسناد و … مي باشد.
كه هر كدام وظايف جداگانه اي بر عهده دارند. در سازمان هاي مركزي هر ماه
فعاليت هاي حسابداري تحت عنوان صورتحساب ها با ارائه ديسكت اطلاعات مالي به بخش رسيدگي حسابها گزارش مي شود و همچنين شعب موظفند صورت حسابهاي خود را به ادارة رسيدگي به حسابهاي واقع در مركز ارائه دهند.
در كل عمليات حسابداري به 2 بخش دفترداري و پرداخت تقسيم مي شود.
كه پرداخت نيز خود به 2 دسته پرداخت هاي پرسنلي و پرداخت هاي غيرپرسنلي قابل تقسيم است. پرداخت هاي پرسنلي به هر گونه پرداختي كه صرف تأمين حقوق كاركنان و امور رفاهي مربوط به آنهاست اطلاق مي گردد سالانه سازمان قراردادهايي را نيز با افراد و شركت هاي مختلفي منعقد مي كند كه هزينه هاي مربوط به امور رفاهي يا امور آموزشي كاركنان را تأمين مي كنند. شركت هائي كه سازمان تأمين اجتماعي براي امور رفاهي كاركنان خود در نظر گرفته است، به عنوان مثال «شركت رفاه گستر، شركت تور تفريحي نمك آبرود سازمان تأمين اجتماعي در قبال وجهي كه از بيمه شدگان و همچنين كارفرمايان دريافت مي كند، مكلف است هزينه هاي درمان بيمه شدگان و مستمري بگيران را پرداخت نمايد.
سازمان براي اينكه آسان تر بتواند حساب هاي ايجاد شده را ثبت نمايد و تداخلي در امور ايجاد نشود وظايف خود را به 2 بخش تقسيم نموده است كه از آنها تحت عنوان بخش بيمه اي و بخش درمان نام برده مي شود ستاد مركزي تنها واحدي است كه هم به امور مربوط به درمان رسيدگي مي كند و نيز علميات مربوط به بخش بيمه اي را زير نظر دارد.
در ابتداي هر توضيحي بايد بگويم سازمان تأمين اجتماعي تلفيقي است از يك سازمان دولتي و يك موسسه تجارتي، در واقع يك نهاد مستقل بوده و تنها مديرعامل سازمان توسط وزير آموزش پزشكي تعيين مي شود اكثريت عمليات حسابداري در آنجا مربوط به خدماتي است كه به بيمه شدگان صورت مي گيرد و پرداخت هايي است كه براي ارتقاء سطح دانش كاركنان انجام مي شود همچنين هزينه هايي كه به منظور خريد ملزومات، اثاثه اداري و مايحتاج كاركنان كه به فعاليت كاري آنها مربوط مي شود پرداخت مي گردد هزينه هايي كه صرف سمينارها و آموزش هاي كاركنان مي شود در حقيقت به خدمت به بيمه شدگان منجر مي شود.
هر پرداختي كه در رابطه با خريد تجهيزات كامپيوتري و لوازم اداري و خدماتي كه براي فعاليت كاركنان مي باشد ابتدا توسط مسئول مربوطه به بخش خدمات رفاهي مطرح مي شود و خدمات رفاهي بعد از صلاحديد خود نامه اي به مديريت مي نويسد و از ايشان درخواست تأمين وجه مي نمايد و مديرعامل با توجه به بودجه مصوب دستور پرداخت يا عدم پرداخت وجه را صادر مي كند.
اگر دستور پرداخت وجه كه از طريق آن مديرعامل به مسئول حسابداري اجازة صدور چك را مي دهد صادر شود.
مسئول حسابداري چك را در وجه صاحب واحدي كه خريد انجام شدده است صادر مي كند چك هايي كه در سازمان صادر مي شوند بايد به امضا مقام هاي مجاز كه شامل حسابدار، رئيس حسابداري مدير مالي و مديرعامل يا معاون مديرعامل در امور اداري و مالي برسد ملزومات و اثاثه اي كه موردنياز ديگر شعبه هاي سازمان مي باشند اغلب توسط ستاد مركزي تهيه و توزيع مي شوند و به دليل اينكه شعبه ها مستقل از سازمان مركزي عمل مي كنند و بودجهي جداگانه اي در دست دارند بعد از خريد اعلاميه اي براي واحد مربوطه ارسال مي شود، مبني بر اينكه آن واحد بايد وجهي را به حساب مركز واريز كند. در اين اعلاميه واحد مركزي طرف حساب خود را بدهكار مي كند و در آن قيد شده است كه خريد تحت چه عنواني و به چه مبلغ مي باشد.
سازمان براي ضمانت اجراي فعاليت ها و انجام تعهدات توسط سازمان ها و شركت هاي ديگر از موسسات و افراد طرف قرارداد خود براي پروژه هاي با مبالغ يا موضوعات با اهميت چكي را بابت تضمين دريافت مي دارد وجهي را كه از فرد يا موسسه دريافت مي دارد تحت عنوان طرف حساب انتظامي و در مقابل حساب انتظامي ثبت مي كند و در اتمام قرارداد و پس از انجام تعهدات چك را مسترد مي نمايد.
به منظور بررسي اطلاعات تراز نامه ارسالي ضروري است كليه واحدها موازنه 8 ستوني براساس سرفصل حسابهاي كل و معين سال 84 در محدودة عمليات اسفند تا اسفند پس از كنترل هاي لازم [شرح عناوين حسابها و تطبيق آن با كدينگ حسابها و همچنين گردش و مانده حسابها] كه به تائيد رئيس امور مالي و رئيس واحد رسيده به ضميمه مجموعه ترازنامه ارسال دارند.
گروه 1- ذخاير
مطابق دستورالعمل نگهداري حسابها و ضمائم مربوطه حسابهاي اين گروه شامل حسابهاي ذخيرة قبل از اجراي قانون تأمين اجتماعي (1110) ذخيرة درآمد حاصل از وجوه و ذخاير اموال (1120) ذخيرة درآمد حاصل از خسارات و جرايم نقدي (1130) ذخيره درمان (1135)، مانده درآمد پس از وضع مخارج (1140)، زيان تحقق نيافته سرمايه گذاريهاي بلندمدت در سهام.
گروه 2- دارائيهاي غيرجاري
دارائيهاي ثابت مشهود غيرمنقول:
با توجه به اينكه پروژه هاي ساخت و ساز و همچنين خريد ساختمان موردنياز واحدها در قالب مصوبات مربوطه عمدتاً از طريق ادارات كل استانها انجام مي گيرد، لذا واحدها موظفند هزينه هاي انجام شده در حسابهاي مربوطه را حسب مورد به همراه مستندات لازم در ارتباط با اموال (زمين، ساختمان و ساختمان در جريان ساخت) به همراه فرم مربوطه به ضميمه تراز نامه ارسال مي نمايند.
زمين (2110)
بهاي زمين، هزينه هاي ثبتي، هزينه هاي كارشناسي و ساير هزينه هاي مرتبط و مستقيم كه براي رساندن زمين به وضعيت قابل بهره برداري تحميل شود در اين حساب منظور مي گردد.
2-1- ساختمانهاي اداري (2120)
قيمت تمام شده ساختمان شامل تاسيسات و تجهيزات و هزينه هاي ثبتي، هزينه توسعه ساختمان و يا نوسازي كه باعث تغيير شكل ساختمان شود در اين حساب منظور مي گردد.
3-1- ساختمانهاي در جريان ساخت اداري (2130)
كليه وجوهي كه برحسب مقررات مربوطه جهت پروژه هاي ساخت و ساز انجام مي پذيرد و وجوهي كه به منظور تكميل ساختمانها پرداخت مي گردد در اين حساب منظور مي شود.
بديهي است پس از اخذ پايان كار و يا براساس صورتجلسه تحويل موقت و قطعي مبالغ مذكور از حساب فوق الذكر برگشت و به حساب ساختمان منظور خواهد شد.
4-1- پيش پرداخت به شركتها و پيمانكاران (2161)
با توجه به اينكه حساب پيش پرداختهاي سرمايه اي از حساب ساير پيش پرداختها متمايز گرديده است بنابراين واحدها مكلفند كليه پيش پرداخت هائي را كه جهت تحصيل دارائيهاي غيرمنقول انجام داده اند به حساب مذكور منظور نمايند.
2- دارائيهاي ثابت مشهود منقول:
1-2- پيش پرداختهاي سرمايه اي در بخش اموال منقول (2201)
2-2- وسايط نقليه:
بهاي تمام شده انواع وسايط نقليه شامل (سواري، اتوبوس، ميني بوس، وانت، موتورسيكلت و …)، همچنين وسايل و لوازم ايمني
واحدها مكلفند مشخصات كامل وسايط نقليه موجود و خريداري شده را در سيستم مكانيزه وارد و صورت جلسه تحويل و تحول و تصوير سند مالكيت را به ضميمة ترازنامه ارسال دارند.
3-2- دستگاهها و تجهيزات كامپيوتري (2220)
بهاي سخت افزار از قبيل: مانيتور، كيس، كي برد، پرينتر، ماوس و …
و برنامه هاي نرم افزاري با قفل كه از محل اعتبارات ابلاغي خريداري مي شود به اين حساب منظور مي گردد.
4-2- دستگاههاي چاپ و تكثير
قيمت تمام شده دستگاههاي چاپ و تكثير شامل: دستگاه فتوكپي، دستگاه پلي كپي، دستگاه زيراكس، دستگاههاي صحافي، دستگاه برش در اين حساب منظور مي شود.
5-2-دستگاه كمپ فلزي، دستگاههاي تلفن مركزي و فاكس
6-2- دستگاههاي تلفن همراه
7-2- اموال و اثاثيه سازمان نزد ديگران
8-2- اثاثيه و لوازم اداري
3- سرمايه گذاريهاي بلند مدت
1-3- سرمايه گذاريهاي بلندمدت در سهام و اوراق مشاركت
2-3- تسهيلات اعطايي
3-3- وجوه اداره شده
4- ساير دارائيها
امتيازات: امتيازات شامل: پيش پرداخت امتيازات، امتياز آب، برق، تلفن، تلفن همراه، گاز، فاكس، فاضلاب و ساير امتيازات مي باشند.
گروه 2- دارائيهاي جاري
سفارشات و پيش پرداخت ها
حساب پيش پرداخت هاي غيرسرمايه اي
2- حسابها و اسناد دريافتني
1-2- حساب ودايع
2-2- حساب كارگاهها
3-2- حساب شركت سرمايه گذاري خانه سازي ايران
3-3- حساب خزانه داري كل
4-3- حساب دار و تجهيزات پزشكي: ارسالي از ستاد مركزي به مراكز درماني البته اين حساب در سال جاري (85) از ليست حسابها حذف شده است و طبق مصوبه وزارت درمان و آموزش پزشكي به بيمار واگذار گرديده است.
5-3- حساب اشخاص ثالث حقيقي و حقوقي
از آنجائيكه حساب فوق در زمرة حسابهاي دريافتني مي باشد، بنابراين ضرورت واحدها با توجه دستور اداري در رابطه با نحوه واريز و ثبت و نگهداري حساب مربوطه اقدام نمايند.
6-3- حساب ساير اشخاص
واحدها مكلفند به منظور ثبت عمليات مربوط به بدهكاران (حساب ساير اشخاص) ضمن رعايت مفاد دستورالعمل نگه داري حسابها از ثبت و درج عناوين كلي (بدهكاران، حساب جاري كاركنان، اشخاص متفرقه، اشخاص فاقد شمارة شناسائي جداً خودداري نمايند.
7-3- حساب دولت
8-3- حساب حقوق و مزاياي ايام مرخصي بيمه شدگان جانباز
4- موجودي نقد
1-4- صندوق
از آنجائيكه طبق مقررات جاري كليه پرداختها از طريق صدور چك انجام مي پذيرد لذا حساب فوق الذكر فاقد عمليات و مانده خواهد بود.
2-4- موجودي بن
3-4- حساب تنخواه گردانها: اين حسابها مخصوص ثبت عمليات مالي كارپردازي مي باشد كه علي الاصول با ارائه اسناد و مدارك خريد از محل تنخواه گردان كه توسط كارپرداز انجام گرفته است مورد تسويه قرار مي گيرد.
5- حساب بانكها
1-5- حساب بانك درآمد حق بيمه
2-5- بانكهاي پرداخت
3-5- بانك ارزي
4-5- حساب وجوه بين راه بانكها
5- حساب چكهاي در جريان وصول بانك درآمد
6- ساير دارائيهاي جاري
1-6- اموال تهاتري و اموال سرمايه گذاري
2-6- اموال واگذاري از سازمان ايرانگردي و جهانگردي
3-6- بيمارستانهاي قابل واگذاري خارج از سطح بندي
4-6- پروژه هاي انبوه سازي
گروه 4- بدهيهاي جاري
1- حسابها و اسناد پرداختني
1-1- حق الاجراء
2-1- حساب ساير اشخاص
2- پيش دريافتها
1-2- حساب سپرده موقت كارفرمايان
2-2- ذيحسابها
3-2- اشخاص ناشناس بانك درآمد
گروه 5- بدهيهاي غيرجاري
گروه 6- درآمدها
1- درآمد حق بيمه
1-1- حساب انتقال درآمد حق بيمه
2-1- حساب تعديل سنواتي درآمدها
3-1- صندوق بيمه بيكاري
درآمد حاصل از سرمايه گذارياه
درآمد حاصل از كمك و هدايا
ساير درآمدها
درآمد حاصل از فروش دارائيهاي ثابت منقول
گروه 7- تعهدات قانوني و هزينه هاي درمان
گروه 8- هزينه هاي پرسنلي و اداري
هزينه بن مستمري بگيران
حساب تعديل سنواتي هزينه ها
مزاياي سنوات خدمت كاركنان
گروه 9- رابطه و حسابهاي آماري
حساب افتتاحيه
حساب رابط
حساب اختتاميه
حساب انتظامي و طرف حساب انتظامي:
1-4- حساب و طرف حساب انتظامي لوازم
2-4- حساب و طرف حساب انتظامي اثاثيه و اموال اماني نزد شركتهاي وابسته
3-4- حساب و طرف حساب انتظامي ضمانت نامه ها
4-4- حساب و طرف حساب انتظامي اسناد دريافتني (چك و سفته هاي ماخوذه)
به منظور تسريع در امر تهيه ترازنامه و جلوگيري از مكاتبات زائد و وقت گير لازم است
با مطالعة مفاد اين دستورالعمل اطلاعات خواسته شده و همچنين فرم هاي مربوطه را در صورت داشتن عمليات حساب موردنظر به طور دقيق و با مشخصات كامل و خوانا تنظيم و ارسال دارند.
فصل سوم
سازمان تامين اجتماعي در سال 1347 فعاليت خود را تحت عنوان صندوق تامين اجتماعي آغاز كرده ابتدا زير نظر وزارت كار و اموراجتماعي فعاليت خود را انجام ميداد. و سپس تحت سرپرستي وزارت درمان و آموزش پزشكي عمل ميكردو در حال حاضر مستقل از هر حرفهاي به فعاليت خود را ادامه ميدهد.
سرمايه اوليه براي تشكيل سازمان از طرف دولت تامين شد و طبق اساسنامه فعاليت خود را آغاز كرد.
درآمد سازمان در ابتدا فقط از طريق حق بيمه كارگران و كارفرمايان دريافت ميكرد و تامين ميشد و بعدها درآمدهاي ديگري از جمله پرداخت بيمه شدگان خسارات و جرائم نقدي، هدايا و كمكهاي نقدي نيز اضافه گرديد.
هدف سازمان از تاسيس يك نهاد عمومي، غيردولتي و بيمه كردن اقشار مختلف مردم، خدمت به بيمه شدگان و پرداخت به مستمري بگيران و در حقيقت تامين سطح و زندگي ومادي و فرهنگي بوده است.
مدير عامل سازمان بالاترين مقام اداري آنجا ميباشد و توسط وزير درمان و آموزش پزشكي به سمت خود منصرف ميشود.
اهم فعاليتهاي سازمان تامين اجتماعي مربوط است به خدماتي است كه به بيمه شدگان ارائه ميدهد و همچنين وجوهي كه از آنجا دريافت ميكند.
هزينههائي كه به منظور ارتقاء سطح آموزشي كاركنان صورت ميگيرد. درنهايت به خدمت بهينهتر به مردم منجر ميشود براي اطلاع رساني فرهنگي، بيمهاي به مردم نشريهاي دو هفته يكبار منتشر ميشود، به عنوان نشريه آتيه كه مربوط به بيمه شدگان و مستمري بگيران و علاقمندان به امر بيمه ميباشد.
سازمان تامين اجتماعي مركزي در خيابان آزادي جنب وزارت كار و امور اجتماعي و در استان تهران واقع شده است.
و واحدهاي اين سازمان شامل اداره كل درآمد، اداره فني بيمهشدگان، اداره كل مستمريها معاونت اداري و مالي، اداره كل سرمايهگذاري، دفتر ذخاير سرمايهگذاري، دفتر امور مجمع شركتها اداره كل امور مالي ما اداره كل خدمات، معاونت درمان، درمان مستقيم، درمان غيرمستقيم ادارهي كل پشتيباني، راهبري سيستمها، آموزش، امور داروئي، درآمد حق بيمه و آمار و محاسبات است.
در هر يك از اين واحدها فعاليت هاي خاصي انجام ميشوند و تمام واحدها در راستاي اهداف سازمان يكپارچه عمل ميكنند.
جوامع توسعه يافته امروزي از قرن 19 و 20 به مقوله تامين اجتماعي توجه كرده و چگونگي آن را ساخته و به مرحله اجرا در ميآروند. در حاليكه توسعه نيافت به اهميت آن عمدتاً از جنگ جهاني دوم به بعد رسيده و در صدد طراحي ،ساختن و عملياتي كردن آن هستند. سازمان تامين اجتماعي در دو بخش بيمهاي و درمان به امر بيمه مشغول است. و همچنين مستمري كه به مستمري بگيران پرداخت ميكند بر دو نوع است:
الف) مستمري بازنشستگي،
ب) مستمري از كار افتادگي
ج) مستمري بازماندگان
الف) در بسياري از كشورهاي اروپاي غربي و ساير كشورهاي صنعتي براي برقراري مستمري سن مردان لااقل بايد 65 سال باشد، ولي در كشورهاي اروپاي شرقي اين ميانگين غالباً 60 سال است.
از طرف ديگر در بسياري از كشورهاي در حال توسعه معمولاً سن دريافت مستمري 60 حتي 55 سال تعيين شده است.
در تعداد زيادي از كشورها سن قبول مستمري براي زنان كمتر از مردان است.
ب) مستمري از كارافتادگي بر دو نوع است و به موجب قانون تعريف شده است:
1) از كارافتادگي شغلي 2) از كار افتادگي كلي (عدم توانائي انجام كار)
از كار افتادگي شغلي به از دست دادن به شغل بيمه شده كه به طور معمول به آن ميپردازد مربوط ميشود ولي از كار افتادگي كلي عبارتست عدم توانائي بدست آوردن در هر شغل مناسب.
ج) مستمري بازماندگان در صورت فوت مستمري بگير بازنشسته يا بيمه شده شاغل يا از كار افتاده پرداخت ميگردد.
بازماندگان مهم دريافت كننده مستمري همسر و فرزندان متوفي هستند.
ساير مستمري بازماندگان احتمالي مانند والدين، خواهران، برادران و اولاد آنها يا شوهر يا زن يك بيمه شده در شرايطي محدود از نظير هزينهها هرگز حائز اهميت نيستند.
« نرخهاي پرداخت مستمريها به شرح زير است.
نرخ مستمري بازنشستگي 30% دستمزد متوسط پاياني به اضافه 5/1% درصد به ازاي هر سال پرداخت، كسور بيش از 15 سال تا حداكثر 60 درصد بعد از 35 سال يا به اضافه كسورات پرداخت شده يا بستانكار شده
مستمري از كار افتادگي: همان فرمولي كه براي مستمري بازنشستگي بيان شد مورد استفاده قرار مي گيرد.
مستمري از كارافتادگي نيز به همين صورت پرداخت مي شود.
مستمري بازماندگان: درصدي از مستمري بازنشستگي كه بيمه شده حق دريافت آن را دارد يا از مستمري از كار افتادگي كه در زمان فوت حق آن را مي داشت به اين شرح پرداخت مي گردد (50 درصد به همسر و 20 درصد به هر طفل)
«منابع تأمين مالي و هزينه ها»
طبق ماده 51 قانون تأمين اجتماعي هيأت مديره سازمان بايد تا اول ديماه هر سال بودجه كل سازمان را براي سال بعد تنظيم و به شوراي عالي پيشنهاد نمايد و شوراي عالي مكلف است حداكثر تا پانزدهم اسفندماه بودجه سال بعد را تصويب كند و به هيئت مديره ابلاغ نمايد.
بيمه نوعي روش تأمين منابع مالي است كه هم پيش پرداخت و هم يك كاسه كردن را دربرميگيرد، بيمه هاي درمان براساس چهار معيار منبع تأمين مالي، ميزان اختيار افراد براي مشاركت در برنامه گروهي يا فردي بودن برنامه و روش محاسبه حق بيمه طبقهبندي مي شوند. تأمين اجتماعي بايد همگام با ديگر برنامه ريزي هاي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي به اقشار مختلف مردم خدمات هماهنگي را ارائه دهد.
تأمين اجتماعي به معناي عدالت و يكسويه شدن مي باشد يعني پيشرفت مادي و فرهنگي جوامع. اكثر كشورها از اين واژه استقبال مي كنند و مي كوشند تا با تصويب برنامه هاي خرد و كلان از منفعتي كه در اين راه نصيب ايشان مي شود بي نصيب نماننده اما آيا تا به حال به اين موضوع فكر كرده اند كه هدف اصلي تأمين اجتماعي چيست و چرا بايد به مردم خدمت كند و همچنين رفاه واقعي بيمه شدگان و افرادي كه در آرزوي بيمه شدن به سر مي برند چيست.
اكثر كشورها تنها هدف خود را رفاه بعضي از افراد جامعه قرار داده اند و چه بسا در اين راه كوچكترين توجهي به مردم واقعا نيازمند نمي كنند.
عواملي وجود دارد كه به فقر، نيازمند شدن و تجاوز و تعدي به حقوق ديگران،مرگ و مير بيشتر دامن مي زند، از جمله برنامه ريزي هايي كه دولت ها براي جوامع به كار مي گيرند و همچنين نبودن رفاه مادي و فرهنگي و سياست هايي كه دولت ها در رسيدن به اهداف خود تنظيم كرده اند.