محل کارآموزی: پارک جمشیدیه تحت پوشش ناحیه 4 زمان بهره برداری 1359
نحوه آبیاری پارک: به صورت بارانی – نهری
وضعیت کفپوش خیابانهای پارک به صورت سنگفرش
وضعیت روشنایی پارک: پروژکتور – پایه چراغn150 – تعداد شعله 120
مصرف برق ماهیانه «kwh»
مساحت پارک 6900 2m - چمنکاری 200 2m
گلکاری 2500 2m - معابر 2300 2m
زمین بازی کودکان 70 2m - درختکاری 66200 2m
مساحت استخر 650 2m - ساختمانهای اداری 250 2m
رستوران 7 2m - بوفه 9 2m
نوع حفاظ: نرده ای فلزی - آبخوری 5 عدد سنگی
سطل زباله 60 عدد سنگی - قفس پرنده دارد
تلفن عمومی: یک ععدد جلوی درب شرق - تعداد درب: سه درب ماشین رو به شرق
(م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت پارک) یک عدد درب کوچک
سرویس بهداشتی: سه دستگاه شیوه طراحی پارک: سنگی
مرکز ورزشی دارد نیمکت 20 عدد چوبی – 8 عدد آلاچیق
مراکز فروش فرهنگی شامل نگارستان، آمفی تأتر
نمایشگاه یا پارکینگ ندارد
گلخانه و تولیدات گیاهی دارد
سیستم پخش صوت دارد (م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت پارک)
پارک جمشیدیه در محدوده شمال تهران واقع در خیابان شهید باهنر اتست مساحت آن حدود 2m6900 است و در سال 1356 احداث شد و در سال 1359 مورد بهره برداری قرار گرفت. قفس پرندگان و برکه و آلاچیق و خلوتگاه و دریاچه و بازی شطرنج قرار دارد. در غرب پارک رستوران و استخر و دفتر پارک و سرویس های عمومی قرار دارد. در شرق پارک آب نما، زمین بازی قائم کودکام – گلخانه – آبخوری سنگی می باشد – در جنوب پارک موتور برق، آب نما شوفاژخانه (3 دستگاه یکی مربوط به دفتر پارک و یکی مال رستوران و دیگری برای گلخانه است.
این پارک وسیع و زیبا از شمال به کوه ختم می شود و دارای آب و هوای بسیار خنک و تمیزی است مورد توجه عموم مردم خصوصاً ورزشکاران و هنردوستان می باشد.
موقعیت جغرافیایی:
از شمال به کوه کلکچال ختم شده، از سمت جنوب به منظریه ختم شده. از غرب به جاده کلکچال ختم شده از شرق به خ جمشیدیه
کروکی پارک
طرح و توسعه: شروع 1376 5000 2m
به طور کلی اثرات پارکها از جنبه های مختلف زیباسازی و تفریحی و بهداشتی و اثر مستقیم آنها در سلامتی جهانی، رفع خستگکی روحی و جسمی غیرقابل انکار است پارکها و فضای سبز تنها وسیله کاهعش درجه حرارت و بهبود آب و هوا در شهرها به شمار می آیند و اهمیت پارکها در محیط شهری را می توان به شرح زیر خلاصه نمود:
پارکها به عنوان عنصر اساسی و مهم و شکل دهنده شهرها هستند
آب و هوای شهر خصوصاً (مناطق اطراف پارک) را بهبود می بخشد
پارکها بسیاری از نیازهای انسانی اعم از جسمی و روحی را که عامل شهرنشینی به طور گسترده ای آنرا محدود کرده است جبران می نماید
پارکها در سلامتی و بهداشتی محیط زیست نقش عمده ای را به عهده دارند
پارکها همراه با سایر مراکز خدماتی موجود در پارک، نظیر کتابیخانه، زمین ورزشی و استخر و ... از مراکز تفریحگاهی، و عمومی مردم می باشند.
بنابراین از نظر اهمیت ویژه و نقش و ارزش پارکها در شهرها سازمان پارکها سعی نموده است خصوصیات و مشخصات پارکها شهرهای تهران (شناسنامه پارک) اصولاً برای عموم که از ذهن می گذرد معلوم باشند. برای جبران کمبودها و توسعه و حفاظت پارکها که نقش ویژه ای برای کشور ما ایران عزیز دارد باشد.
مشکلات:
یکی از مشکلات عمده پارک کمبود آب می باشد که فاقد لوله کشی است (لوله کشی آب شهر) آب آن از چاه تأمین شده است. و در آبیاری درختان و درختچه ها مشکلاتی ایجاد می شود و با وجود داشتن آب نماهیا زیبا را به سبک خوبی طراحی شده اند و به علت کمبود آب و آب نما خالی و بدون آب باقی می گذارند.
در مورد پرسنل و نیروهای انسانی، باغبانهای متخصص کم هستند و جوابگوی پارک نمی باشند و این مسئله از وضعیت پارک کاملاً مشخص است.
نحوه خروج زباله نیز با مشکلات زیادی همراه است و با تلفن های مکرر (زباله هایی که با فرقون از سطح پارک خارج می شود توسط ماشین شهرداری جمع می شود.
پارکها برای استفاده عموم مردم یم باشند و پارک جمشیدیه با تاوجه به وسعت و آب و هوای بسیار مناسب و فضای سبز و گونه های گیاهی موجود در آن و نظر به اینکه در مجاورت کوه کلک چال می باشد مورد توجه هنرمندان، وذرزشکاران و کلیه اقشار از کودکان و جوانان و ارفاد مسن می باشد ولی درب الین پارک از سال 1359 بسته شده است و بلا استفاده می باشد. و خوب است اقدامات لازم از جانب مسئولین برای باز شدن پارک به عمل آید. (م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت زمانی پارک)
«پیشنهادات»
نظارت دقیق مسئوولین پارکها بر بازسازی پارک و طرج پیمان کاران، به نحویکه سریعاً انجام گیرد و پارک برای استفاده عموم باز شود.
ایجاد و افزایش وسایل سرگرمی کودکان و اختصاص دادن زمین برای فعالیتهیا ورزشی
ایجاد پارکینگ
علائم راهنمایی برای قسمتهای مختلف پارک
چمنکاری کردن قسمتهایی از پارک همراه با توسعه گلکاری
با توجه به موقعیت پارک از نظر منطقه و آب و هوا وسعت آن، ایجاد باغ وحش و افزایش و تنوع پرندگان.
نگهداری گونه های متنموع به تعداد بیشتر در گلخانه که از وسعت نسبتاً خوبی برخوردار است
احداث بوفه پارک
نگهداری از گیاهان آبزی و جانوران آبزی (با توجه به داشتن برکه و ... دریاچه)
حفظ و نگهداری و مراقبت پارکها توسط مردم که یکی از مهمترین مسائل می باشد (و تبلیغات در این زمینه از طریق رسانه هیا گروهی و جزوه و کاتالوگ به صورت ساده.
مراکز فرهنگی:
در پارک جمشیدیه مراکز فرهنگی و ارشادی، کتابخانه است ولی به علت بسته بودن پارک کتابخانه تعطیل است.
منابع درآمد پارک:
این پارک منبع درآمد از قبیل قایقرانی و فروشگاه گل و بوفه و فروشگاه ماهی و جانوران آبزی و سایر موارد وجود ندارد و تنها رستورانی را دارد که به علت بسته بودن پارک فعالیتی ندارد.
وضعیت روشنایی:
روشنایی پارک از کنتور برق شهر تأمین می شود و دارای 150 عدد چراغ پایه بلند (حبابدار) در قسمتهیا مختلف پارک است.
پایه چراغ کوتاه – چراغ آب نما
پروژکتور – چراغ چینی – فانوس و نورافکن
سایر وسایل:
پارک فاقد دستگاه صوتی و بلندگو بی سیم است.
در قسمت شمال پارک 3 قفس پرنده است که حدود 80 کبوتر و 1 مرغ عشق دارد.
البته پرنده های مختلفی از قناری، بلبل، کلاغ در محوطه پارک پراکنده است.
در قسمت شکال پارک آمفی تأتر به مساحت 2m700 که 600 صندلی دارد و سن آمفی تأتر به وسعت 2m95 می باشد.
مجسمه «مشت آب» در قسمت غرب پارک مجاور درب کوچک قرار گرفته است.
مجسمه بز کوهی میل کرد مجاور دفتر می باشد.
2 مجسمه سنگی صورت یکی به شکل مکعب نستطیل که در 4 وجه آن 4 صورت نقش بسته است یکی به شکل مخروط می باشد
1 مجسمه به «شکل مکعب مربع» از یک رأس آن بر سکو قرار دارد
منابع آب:
منبع هوایی
لوله کشی آب شهر
چاه: سه حلقه چاه آب در پارک جمشیدیه وجود دارد جهت شرب و آبیاری درختان و درخچه های زینتی استفاده دشه است
قنات: یک حلقه در سمت شرق و یک حلقه در سمت جنوب و دیگری در سمت غرب پارک است
رودخانه
کانال
فاضلاب
دریاچه 1 دریاچه به وسعت 2m700 در شمال پارک جمشیدیه می باشد
لازم به تذکر است که قبلاً قوهایی که در دریاچه شنا می کردند بعد از بسته شدن پارک به باغ وحش انتقال یافتند.
استخر
حوض
برکه در شمال پارک برکه ای به وسعت 2m120 موجود است
آب نما 4 آب نما در جنوب شرق به وسعت 2m100 و 2m50 و 1 آب نما به مساحت 2m80 برای آبیاری در هفته h12 از آب کلک چال استفاده می شود بدین ترتیب که آب از کلکچال (از شمال شرق پارک می باشند)
در هفته h12 از آب کلک چال استفاده شده.
آبیاری: 1- نیمی از آبیاری به صورت دسینی و تشنگی (شلنگی) انجام شده
2- نیمی دیگر از آبیاری: آب از چاه پمپاژ شده و در محوطه توسط فواره پخش می گردد. (از طریق لوله کشی داخل پارک)
تاریخچه:
احداث پارک جمشیدیه به همت سازمان و با کوشش مسئولین امر در سال 1356 انجام شد و در سال 1359 به علت نظامی شدن منطقه درب این پارک بسته شد.
این پارک باغی متعلق به جمشیدیه دولو بوده است که تصمیم بر آن داشت که در این باغ خانه سالمندان احداث نماید ولیکن توسط دفتر شهربانو (فرح پهلوی سابق) این باغ مصادره شد و دستور ساختن پارک صادر شد و طراحی این پارک نیز توسط مهندسین، حضرتی و برقه ای و عراقی انجام شد.
این پارک تحت پوشش شهرداری منطقه 1 و ناحیه 4 است و مساحت 2m69000 نوع خندق استفاده شده از اراضی پارک (خالصه خریداری، واگذاری، تفرج) که تصرفی است.
سرویس و تجهیزات رفاهی و بهداشتی
رستوران: 1 رستوران به مساحت 2m700 در حال حاضر بسته است و تعمیر می شود.
آبخوری: 4 مورد آبخوری سنگی (2 عدد در جنوب و 12 عدد در غرب و 1 عدد در شمال شرق می باشد)
نیمکت: 20 عدد نیمکت چوبی دارد
جای زباله: 60 عدد جای زباله سنگی با دربب فلزی دارد.
توالت دستشویی: 30 دستگاه (شامل 25 توالت زنانه و مردانه است) 1 دستگاه در جنوب 1 دستگاه در غرب 1 دستگاه در شرق است
سرویس خدماتی:
دفتر پارک شامل 1 باب اطاق بزرگ به سمت 2m100 و زیرزمینی که 2 باب اطاق یکی مربوط به باغبان و کمک باغبان و اطاق دیگر مربوط به نگهبان است و هم چنین 1 هال 1 دستشویی و 1 بابا آشپزخانه نیز دارد.
امکانات تفریحی کودکان:
زمین بازی کودکان, وسعت حدود 2m70 است که شامل 1 زیرزیمنی است به وسعت 2m30 و فاقد وسایل بازی است.
زیر دریاچه در قسمت شمال نیز یک زمین بازی شطرنج قرار دارد (وسعت 2m50) و قبلاً مهره های چوبی شطرنج بسیار بزرگ داشت که بازی می کردند و در سراسر این زمین بازی شطرنج دایره ای شکل است نیز نهر آب است که برای زیبائی زمین است.
زمین والیبال
زمین فوتبال
زمین تنیس
زمین بسکتبال
امکانات و خدمات شهری همجوار
در قسمت شمال پارک: کوه قرار دارد
در قسمت جنوب پارک: خانه مسکونی است (باغ و خانه جمشید درلو)
در قسمت شرق پارک: اداره کل منظریه
در قسمت غرب: خانه مسکونی است
خطوط اتوبوسرانی: خط شماره 104 از تجریش به جماران
نکات و موارد دیگر:
وضعیت لوله کشی گاز: داخل پارک لوله کشی گاز است و دفتر پارک و گلخانه شوفاژ دارند.
محوطه پارک و اطراف آن فاقد نمایشگاه عمومی و پارکینگ است و مجسمه تا پایه پرچم دارد.
پارک فاقد تلفن عمومی است ولی در نزدیکی منطقه یک کیوسک تلفن عمومی است.
در وسط پارک (رو به شمال) خلوتگاهی میدارد به ساعت 2m400 قرار دارد.
نقشه و مشخصات پارک:
نوع حصار یا حفاظ:
از طرف شمال حصاری ندارد و به کوه ختم میشود. (کوه کلکچال)
از جنوب حصار نرده ای و فلزی به ارتفاع m5/1 دارد.
از غرب حصار نرده ای و فلزی به ارتفاع m5/1 دارد.
از شرق در قسمت زیرین به ارتفاع m1 دیوار سنگی و قسمت بالای آن یک تکه نرده و یک تکه ایرانیت به ارتفاع m1 است.
وضعیت خیابانهای پارک به صورت سنگی است
پیاده رو و خیابانهای پارک همه سنگی است و راههای توی مسیر در بین درختان بتونها 5 ضلعی به قطر cm40 قرار گرفته و در قسمتهای وسط پارک نیز 8 آلاچیق چوبی قرار دارد.
به مساحت 2m50 (م- آزاده- 1370- اطلاعات چارت زمانی پارک)
به مساحت 2m50 (م- آزاده- 1370- اطلاعات چارت زماني پارك)
گلكاري و چمن كاري:
مساحت پياده روها 2m2300 و مساحت گلكاري 2m2500 ولي فاقد چمن مشخص و زمين چمنكاري شده است. درختچه ها و بوته هاي زيستي دائمي و چند ساله شامل رز و هفت رنگ و نسترن و شمشاد و ترون و به ژاپني و … است.
درختچه ها و بوته هاي زينتي غيردائمي و 1 ساله شامل نشاء هاي فصلي و اطلسي و بنفشه و ميناحسني و جعفري است.
از ساختمانها و تأسيسات فضاي سبز پارك كلخانه در قسمت شرق پارك قرار گرفته است و به وسعت 2m200 كه حدود 200000 تا قلمه دارد. كه من در اين بخش بودم (م- آزاده – 1370 – اطلاعات چترت زماني پارك)
كل فضاي پارك
وضعيت پرسنل نيروي انساني:
پشت گلخانه 3 اطاق دارد كه مربوط به كارگران و مقاطعه كاران است.
نگهبان 8 نفر متوسط سن 40 سال و بي سواد.
سه باغبان 1 نفر 56 سال با سواد (در حد سيكل) لازم به تذكر است كه سرباغبان مديريت پارك را به عهده دارد.
باغبان 2 نفر متوسط سن 40 سال بي سواد
كمك باغبان 1 نفر 42 سال بي سواد
نظافتچي 2 تفر 30 سال بي سواد
كارگر 21 نفر (كارگران روزمزد و در آوردن كود و نظافت و آبياري و متوسط سن 30 سال و بي سواد)
مجموعاً 35 نفر
كارهايي كه قرار است در باغ سنگي (توسعه پارك جمشيديه) انجام پذيرد.
نواره هاي سنگي شمال آمفي تأتر
آبشار مسير شمال و روي آمفي تأتر
جوي آب با نقش مار در مسير
جوي آب با تركيب سنگ و صخره هيا موجود
آب سرسره روي سنگ هاي شيبدار
مسير آب چشمه در بالاي سنگهاي موجود
چشمه اشك در لابلاي سنگهاي بزرگ موجود
گذرگاه تنگ از بين دو سنگ جدا شده
آبشار صخره ها
راه سنگي كم شيب
آبشار سنگهاي پرچين
دره نمايشگاه گياهان كوهستان
گذرگاه صعود با طناب
آبشار دره يوسن
ميعاد فرهنگهاي ايران
سنگ عظيم واژگون در شمال غرب پارك
خانه فرهنگ ايلات كره هاي مركزي جنوب ايران
خرس خفته
چارت زماني پارك
البته اين پارك وسيع و بسيار زيبا مي باشد كه توسعة آن بنام بوستان فردوسي از طرف شمال و شمال غربي از سال 1371 تحت بررسي قرار گرفت و در تاريخ 22/10/75 حدود 14 هكتار آن به پااين رسيد تحويل منطقه شد.
فصل دوم:
موارد مختلف استفاده از چمن
چمن از گياهاني است كه از ديرباز شناخته شده است و در تزئين گياهي فضاي باز، از آن سوي سده ها تا امروز مورد استفاده قرار مي گرفته است. همكنون نيز يكي از عناصر لازم و جزء لاينفك تزئينات گياهي به شمار رفته.
از چمن امروزه براي پوشش دادن زمين قلعه هاي تاريخي، زمينهاي بازي گلف، فوتبال، باغها و پتاركها بصورت وسيع بهره گرفته. در حال حاضر شركت هايي حرفه اي بزرگ موجود هستند كه تنها مشغلة آنها اصلاح بند و بهبود بخشدين به كشت چمن در صنعت فضاي سبز است و در اين زمينه توانائي هاي كسب كرده اند كه در مجمع زيباسازي محيط از طريق كشت چمن و مراقبت هاي اصولي آن. بهترين دستاورد آن است. (1998, Jake.E.ingueis)
موارد استفاده از چمن:
در محل هاي مسكوني، در خانه هاي شخصي، حياط و محوطة بيرون آپارتمانها همراه با انواعي از گياهان ديگر كه در مجموعه تركيبي زيبا پديد مي آيد.
در محوطه هاي وسيع، مانند دانشگاه ها، پادگانهاي نظامي.
استفاده تجاري استفاده توسط شهرداريها
در تزئينات مكانهايي چون پاركها و زمين ورزشي خصوصي و عمومي مانند استوديومهاي ورزشي و غيره.
موارد استفاده از چمن بسيار گسترده و متانوع است. و در زيباسازي محيط نقش اساسي دارد. و بعنوان صنعتي مستقل مورد توجه است.
خاك:
بستر اصلي زيست گياهان خاك است و گياه چمن فارغ از آن نيستن بمتبراين خواص كيفي و كمي خاك در رشد و نمو آن نقش اساسي دارد. بعبارت ديگر خواص فيزيكي و شيميايي خاك عامل مهمي در رشد و نموگياه چمن محسوب مي شود در صورتي كه خاك چمن به هر دليلي متراكم باشد رشد و نمو آن بندريج كند و متوقف مي شود رطوبت خاك خود مسئله ديگري است كه با سيستمي آن جاري مي شود. بستگي زيادي به تراكم خاك چمن دارد. ولي چمن هاي مختلف در مقابل تراكم خاك مقاومت بيشتري نشان مي دهند معمولاً در زمين هايي كه عمق خاك زراعتي كم باشد مي توان با افزودن انواع خاكهاي مناسب خاك را اصلاح و آماده كاشت چمن نمود.
بعنوان مثال در زمين هاي سبك مي توان با افزودن مقداري خاك سنگين و مرطوب زراعتي يا اوار يا خاك رسي و در زمين هاي سنگين با افزودن مقداري ماسه يا كودهاي آلي پوسيده و همچنين كودهاي شيميايي مناسب اقدام به كاشت چمن نمود. بطور كلي خاكهاي خيلي سبك و خيلي سنگين براي كشت چمن خاكهاي رسي شني مي باشد.
زيرا در زمينهاي شني رنگ چمن غالباً متمايل به زردي مي گرايد و در زمينهاي شني بعلت خاصيت زهكشي زياد رشد و نمو چندان رضايت بخش نمي توانند باشد خاكهايي كه خيلي رسي و چسبناك هستند براي چمن كاري مناسب نمي باشند زيرا خاك به سرعت سله بستر و رشد و نمو كند مي گردد. براي اصلاح خاكهايي اسيدي مي توان آهك بكار برد.
تهيه زمين چمن
زمين كاشت چمن بايستي نرم، فشرده و سطح آن كاملاً مسطح و هموار باشد برداشتن يك چمن زيبا بايستي عملياتي (مربوط به تهيه بستر كاشت) انجام گيرد كه شامل: خاكبرداري، هاك ريزي تميز كردن زمين است. عمق خاك در رشد و نمو گياه چمن عامل بسيار مهمي است چمن در خاكهاي كم عمق رشد و نمو خوبي نخواهد كرد در خاكهاي عميق و حاصل خيز رشد چمن از نظر كيفيت چشم گير مي باشد لذا عمق خاك مرغوب و مناسب براي چمن حدود 30 الي 40 Cm مي باشد.
مهمترين نكته در تهيه چمن عمليات تهيت زمين شخم زدن است در زمين هائي كه قشر زيرين خاك زراعي سخت و متراكم مي باشد از سوسولز استفاده مي شود در سطوح بزرگ عمليات زمين در پائين انجام مي شود و همراه با شخم مقدار 20 تن در هكتار كود دامي با خاك مخلوط مي گردد. ((1998. Jack.E.ingeis)
در بهار فصل مناسب با شخم مجدد، دندانه كشيدي به منظور خارج كردن بقاياي گياهي، سنگ و كلوخ را آماده براي تسطيح و بقيه عمليات مي نمايند.
زمين چمن پس از آن كه كاملاً تسطيح و ترازبندي شد بايستي خوب كوبيده شود زيرا ريشه هاي چمن در چنين شرايطي بهتر رشد نموده و براحتي پتجه مي زنند. هم چنين پس از رويش عمليات و حين ابياري بردن اشكال انجام مي پذيرد.
براي كوبيدن زمين بهترين راه استفاده از غلطك هاي سبك سنگي و آهني مي باشد كه بهترين موقع غلتك زدن قبل از كشت مي باشد. در برخي مواقع براسومين بار يعني هنگامي كه اولين چيدن چمدن انجام گرفت براي آن كه ريشه ها بخوبي در زمين جاي گير شوند.
عمليات غلطك زدن تكرار مي شود.
كاشت بذر
پس از آماده شدن زمين و وجود شرايط محيطي مناسب از نظر كاشت عملي بذر بايستي انجام مي گيرد. معمولاً بذرپاشي در پائيز و اوائل بهار به طريقه دست پاشي يه به وسيلة بذرافشان مخصوص انجام مي گيرد. در با بذرپاشي دست عمليات بگونه اي انجام گيرد كه مقدار بذر به ميزان معين و يكنواخت به زمين پاشيده شود و بطور ملي در واحد سطح به كف ميزان معين پخش مي گردد.
مقدار بذر در واحد سطح
بطور كلي مقدار بذر بر حسب شرايط اقليمي و نوع بذر چمن متفاوت مي باشد چنانكه قوه ناميه بذر كم يا ناخالصي زياد باشد ميزان مصرف بذر در واحد سطح افزايش مي يابد معمولاً بذرهاي ريز به مقدار 15 تا 20 گرم در متر مربع (چمن آفريقايي) انواع بذرهاي درست 30-50gr 0انواع چمن هلندي يا رنوي نطنزي) در متر مربع استفاده مي شود اگر كشت در پائيز يا اواسط اسفند انجام گيرد مقدار بذر افزايش مي يابد و براي انواع دانه ريز 20 گرم و انواع دانه درشت تا gr50 m2 توصيه شده است بديهي است كه مقادير فو قالذكر منحصراً مربوط به كشت از نقطه نظر نزئيني فضاي بستر مي باشد در حالي كه اگر به منظور تهيه انواع واريته هاي مختلف بذر چمن كشت شود مقدتار مصرف بذر خيلي كمتر از مقادير ذكر شده است. (1998, Jack.Eingeys)
نگهداري چمن:
پس از اولين آبياري بايستي به شرايط اقليمي توجه خاص داشت. اگر هوا نسبتاً گرم باشد مي توان حتي المقدور دوبار آبياري را در هر روز تكرار نمود.
بطور كلي چمن به آبياري منظم نياز دارد. پس از چند روز كه چمن ها سبز شدند و ارتفاع آن ها به 3 الي 4 Cm رسيد بار ديگر غلطك سبكي روي آن مي زنند تا ريشه جوان گياه با خاك تماس پيدا كند و توليد ريشه هاي بيشتر نمايد. پس از آنكه چمن به ارتفاع 5 تا 6 Cm رسيد بايستي چمن را كوتاه نمود توصيه مي شود در مرحلة اول چمن را با دست قيچي نمائيد، زيرا ماشين چمن‌زن در اين مرحله موجب كنده شدن ريشه ها تلف شدذن مقدار زيادي از گياه جوان مي شود. اگر هواي ناحيه گرم باشد بايستي چمن هاي چيده شده را روي خود چمن باقي گذاشت تا گياه جوان از تشعه سوزان آفتاب حفظ شود.
در سال هاي اول بايد حتماً گياهان هرزه را با دست كوتاه كنده و بيرون ريخت اگر در اين مورد غفلت شود گياهان وحشي خانواده گندميان و ساير گياهان هرز، بر چمن تسلط يافته و بكلي چمن از بين مي رود. (1998 Jack.E.INGELS)
زياد كوتاه كردن چمن موجب ضعف چمن خواهد شد همچنين توصيه مي شود از آبياري در ساعات گرم روز خودداري و هر بار به اندازة كافي به زمين آب داده شود.
غالباً به علل مختلف از قبيل: بد كاشتن بذر، هجوم پرندگان چمن مورچه و حيوانات در بعضي از قسمت هاي چمن كاري شده ستنك سبز شده لازم است مجدداً عمل بذركاري انجام گيرد كه اصطلاحاً اين عمل را لكه گيري مي گويند معمولاً اين كار پس از سبز شدن كامل چمن صورت مي گيرد. و طرز عمل بدين صورت است كه نقاطي كه بذر خوب سبز نشده آن را كمي با شكستن و ميخك و چنگال باغباني خراش داده و بذر را به مقدار معين مي باشند و روي آن پهن اسبي پوسيده پخش مي كنند.
تهيه و تازه كردن چمن:
براي داشتن چمن مرغوب و مناسب علاوه بر ديگر عمليات نگهداري لازم همه ساله در اوائل بهار براي فعال شدن ريشه ها و بهتر جاي شدن هوا در خاك در سطوح كم و محدود با لنچك زدن و در سطوح وسيع از وسائل مكانيكي استفاده نمود. براي تازه كردن چمن در اوائل بهار مقدار كمي خاك مخلوط با كود پوسيده دامي را در سطح چمن بوسيلة غربال پخش مي نمايند.
كودپاشي:
يكي از مسائل مهم در حفظ و نگهداري چمن دادن كودهاي شيميايي مي باشد. گياه چمن مانند ساير گياهان به بسياري از مواد غذايي از مواد غذايي معدني و آلي نيازمند است افزودن اين مواد بر رشد و نمو چمن اثر فوق العاده دارد.
در يك چمن كاري وسيع تعيين مقدار و تاريخ كودپاشي از طريقه تجويز شيميايي خاك بوطر دقيق و كامل مشخص مي گردد.
در زمين بكر و كشت نشده به ازاء هر هزار متر مربع 40 تا 50 kg كود شيميايي (15 درصد ازت، 15 درصد پتاس، 15 درصد فسفر) توصيه مي شود. معمولاً به زميني كه كود حيواني داده شده يا طبيعتاً زمين قويي و ابادي مي باشد. اين مقدار تا نصف تقليل مي يابد (براي هر هزار متر مربع 30Kg توصيه مي شود).
مناسب ترين زمان كودپاشي در اولئل بهار هنگامي كه بوته ها در حال رشد و فعاليت هستند و همچنين در اواخر تابستان يا اوائل پائيز انجام مي گردد در مواردي ديده شده است كه در برگهاي چمن به رنگ تيره و داراي رشد كم مي باشند مخصوصاً انتهاي برگها تغيير رنگ يافته و متمايل به بنفش مي شوند. در اين هنگام لازم است به جاي نيترات، آمونيوم به مقدار Kg10 فسفات آمونيوم براي هر m2100 به زمين داده شود و بلافاصله چم را آبياري كند. (م – منوچهرخان – 1372)
آنچه كه بايد در كودپاشي دقيقاً مورد قرار گيرد مقدار كود لازم يكنواختي پخش در آن در سطح مورد نظر آبياري كافي بلافاصله از پخش كود مي باشد.
آبياري چمن:
در احداث چمن، ابياري مسئله اي اساسي و مورد توجه مي باشد. ميزان آب و فواصل دو آبياري در فصلهاي گرم و خشك بايستي دقيقاً مورد دقت قرار گيرد بطور كلي آب مورد نياز چمن بستگي به عوامل متعددي از قبيل نوع خاك – ميزان رطوبت هوا – ميزان بارندگي – حرارت محيط – نوع چمن و غيره دارد. در خاكهاي سبك و شني چمن را زود بايد آبياري كرد در مناطق گرم توصيه مي شود چمن را هنگامي كه از شدت گرماي روز كاسته شده آبياري نمائيد. امروزه در سطوح وسيع چمن كاري آبياري باراني استفاده مي شود.
علفهاي هرز چمن بر دو نوع مي باشند
گياهان هرزي كه 1 ساله بوده و اگر از دانه شدن آن ها جلوگيري شود از بين خواهند رفت. چيدن مكرر چمن ها از دانه بستن علفهاي هرز مزبور جلوگيري مي نمايد.
نباتان هرز دائمي بر دو نوع مي باشند: نباتاتي با ريشه هاي عميق مانند گل قاصدك كه حتماً بايد با دست آن ها كنده و يا به وسيلة مواد شيميايي از بين برد. امروزه بطور كلي براي مبارزه با گياهان هرز غير از خانواده گندميان از علف كش هاي انتخابي استفاده مي شود ولي بطور كلي در سال اول كشت حتماً بايد وجين چين ها با دست انجام گيرد. در سال هيا اخير چند نوع علفكش انتخابي براي چمن به بازار آمده كه از همه مؤثرتر و مطمئن تر 2-4D كلور فنوكسي استيك اسيد مي باشد. علف كش مزبور در اواسط بهار هنگامي كه درجه حرارت ملايم است و در ضمن گياهان هرز، حداكثر رشد و نمو خود رسيده اند بكار برده مي شوند. براي اين منظور دو دفعه هر دفعه به فاصله دو الي سه هفته از هم و هر بار به ميزان gr20 اسيد 2-4D را در بيست ليتر آب حل كرده و با سمپاش روي يكصد متر مربع چمن مي پاشند.
علف هاي هرز چمن و مبارزه با آن ها:
اين عمل از زمان تهيه زمين آغاز مي شود. بدين معني كه در موقع تهيه زمين بايستي كه ريشه گياهان هرز را هنگان شخم يا بيل زدن يا ساير عمليات تهيه زمين به هر ترتيبي كه ممكن است از خاك خارج نمود. پس از سبز شدن چن لازم است دو الي 3 مرتبه علفهاي هرز چمن را وجين نمود. بطور كلي بذور علف هاي هرز و خودرو توس طآب. كودهاي دامي و آلوده بودن بذر چمن در مزرعه انتشار مي يابد و پس از مدت كوتاهي گاهي هم زمان با رشد بذور چمن موجب تخريب و نابودي چمن مي شوند.
توضيح علفكش 2.4D
فنوكسي ها. اين علفكش را البته هورموني مي نامند. اولين گروه علفكش هاي آلي هستند و بصورت جدي وارد بازار مصرف شدند اولين علفكش از اين گروه 2.4D است كه در سال 1944 به بازار عرضه شد. 2.4D علفكشي است لستيمك كه در گياه شبيه اوكسين عمل مي كند لذا مقدار بسيار كم آن رشد گياه را افزايش مي دهد اما زياد آن تعادل رشد را بر هم زده تنفس را مختل و توليد اسيد نوكلئيك را بر هم مي زند. از اين گروه «MCPA» نيز در ايران ثبت شده است و فقط مخلوط با 2.4.D مورد استفاده قرار مي گرد. مصرف آنها بصورت پس رويشي است و براي كنترل علفهاي هرز پهن برگ در غلات و ذرت و شكر توصيه مي شود.
(2.4.dichlorophenoxy) acetic acid
لازم است قبل از كاشت زمين مورد نظر را همانند زميني كه براي بذركاري آماده يم كنند تهيه نمود. براي آن كه ريشه ها بتوانند در آغاز با خاك تماس بيشتري يافته و در خاك نفوذ نمايند يك لايه از سطح فوقاني را بوسيله شنكش يا هر وسيله ديگر نرم و آماده سازند سپس قطعات چمن را مطابق طرح نزئيناتي برروي خطوط مستقيم كنار يكديگر قرار مي دهند به گونه اي كه در بين قطعات فاصله وجود نداشته باشد. قرار دادن قطعات يگونه اي باشد كه ارتفاع آن در همه سطوح يكسان و از يك شيب مشخص و همين برخوردار باشند. براي اين كه قطعات كاملاً به هم چسبيده مي توان به كمك لبه بيل آن ها را كمي فشار داده به هم نزديك تر نمود. هنگامي كه قسمتي از سطح زمين پوشيده از چمن نشد بايستي بوسيلة يك تخماق چوبي غلطك سبك كمي آن ها را كوبيده و توسط آب پاش ابياري نمود. روز بعد پس از كاهش رطوبت مقداري خاك غربال شده و نرم روي چمن مي پاشند تا اگر شكاف هايي وجود داشته باشد آن ها را پر نمايد. گاهي ضروري است در فواصل خالي مقداري از بذر همان نوع چمن بطور دست پاش تا پس از رشد فاصله بين ان ها را پر نمايند. در زمين هاي شيب دار براي آن كه چمن حركت نكند معمولاً ميخ هاي چوبي كه در فواصل قطعات گذارده مي شود از حركت آن جلوگيري مي نمايند. (طراحي باغ و اخداث فضاي سبز – غزاله – روحاني – انتشاران فرهنگ جامع)
كاربرد تزئينات چمن:
اصولاً طرز تهيه نقشه دكوراسيون باغچه و باغ بحثي مفصل و در بخش هاي پيشين بدان اشاره شده است ولي نكتة اساسي ان است كه قبل از اجراي عمليات چمن كاري مطابق نقشه راهروها و پياده روهاي داخل چمن مشخص و عمليات ساختماني انجام مي شود و سپس اقدام به چمن كاري مي گردد ولي در مواردي مشاهده مي شود كه پس از احداث چمن وجود راهروها و يا خطوط ارتباطي خاصي در ميان آن ضروري است. نخست بر آن كه ابعاد معيني از چمن برداشته شود. قطعات سنگي يا چوبي و … برحسب طرح مورد نظر در محل خود روي چمن قرار دادن و توسط تيغه يا بيلي نازك اطراف آن قطعات را بريده و بعد چمن را بيرون آورده و تخته سنگ يا هر نوع مصالح ديگر را جايگزين آن مي نمايند. براي استحكام بخشيدن به قطعات گاهي لازم است از سيمان يا مواد ساختماني محكم در زير قطعات ريخته و بعد عمل جايگزيني انجام مي شود.
بايستي براي ايجاد يكنواختي و محكم كردن قطعات روي آن ها را با تخماق يا غلطك آرام كوبيد تا شكل و طرح واقعي سنگ چيني مشخص و زيبا جلوه نمايد.
در سطوحي كه چمن همراه با حاشيه هيا گل كاري مي باشد براي جلوگيري از تداخل و پيشروي چمن در سطوح گل كاري و بهم خوردن طرح تزئيناتي حد فاصل بين گلكاري و چمن از نوارهاي رنگين لنيوليوم يا آجر و ديگر مصالح ساختماني استفاده مي شود. در هر حال چمن كاري تنها به منظور ايجاد فضاي سبز يا فضائي براي بازي نيست بلكه بصورت قطعات و پلاتها يا اشكال خاص در تزئينات بكار مي رود البته اين به سليقه طراح و اهداف آن بستگي دارد.
گاهي در سطوح وسيعي چمن كاري بر حسب خصوصيات طرح در قسمت هائي از چمن، باغچه هاي سنگي همراه با گياهان تزئيني ياكوتاه و دائمي احداث نمايند. همچنين در سطوح وسيع با ايجاد تپه ها يا برجستگي هائي اشكال كوچكي از طبيعت سبز را پديد مي آورند و روي آن ها بطور پراكنده تك بوته هائي غرس مي كنند.
بررسي گياهان در طراحي فضاي سبز و مباره با آفات آنها:
كسانيكه شيفتة طبيعت و گياه هستند سعي بر آن دارند تا آنجا كه امكانات فضاي شان اجازه مي دهند همسايه و همجئار گياهان مورد پسند خود باشند شايد از همين جا گل بازي و پرورش گياهان در آغوش مشتاقان آغز شد تا آنجا كه تمامي زندگي برهي از انسان ها منحصر به رويش و خلق نمونه هاي زيبا و متنوع گياهان گرديد. برخي از متخصصين و هنرمندان هر يك از اين گياهان را مانند كلامي گريزان و فرار در ذهن شاعر و فراخوانده و از تركيب رنگ ها و فرارداد نشان نزديك يكديگر طرح هاي تبليغ و شاهكارهائي كه ناشي از طبع روان هنرمند است بوجود آورده اند. (گلكاري و پرورش گياهان زينتي تأليف دكتر احمد خليقي انتشارات روزبهان – سال 1374)